Zasiłki są przywłaszczane przez przestępców

Organa ścigania interesują się też przypadkami nielegalnych adopcji, które mogą być formą handlu ludźmi, jednak to jest nadal rzadkością, podobnie jak handel ludźmi w celu pozyskania organów do przeszczepów. W Polsce tych ostatnich przestępstw nie odnotowano - mówi zastępca Prokuratora Generalnego Marzena Kowalska. Zaznacza, jednak że prokuratorzy w Polsce i krajach Unii coraz częściej mają do czynienia z wykorzystywaniem cudzej tożsamości. Grupy przestępcze wyszukują odpowiednie osoby i przewożą je na przykład do Wielkiej Brytanii, gdzie na postawie dokumentów otrzymują zasiłki - a te są przelewane na konta przestępców.

W Polsce z kolei dochodzi do wyłudzania kredytów na podstawione osoby, na podstawie sfałszowanych dokumentów o zatrudnieniu i zabezpieczeniach. Komendant Główny Policji powiedział, że ofiarą wykorzystania tożsamości padło już wielu Polaków. " To jest skala przekraczająca setki osób, których zasiłki są przywłaszczane przez przestępców" - powiedział Marek Działoszyński.

Za wyłudzenia kredytów i zasiłków w pierwszej kolejności ścigani są ludzie, których tożsamość została użyta. Prokurator Krzysztof Karsznicki z Prokuratury Generalnej zaznacza, w przestępstwach handlu ludźmi czasem trudno na samym początku ustalić z jakim przestępstwem mamy do czynienia i czy sprawca łamania prawa nie jest w rzeczywistości ofiarą.

Także w Polsce kilka lat temu kobiety trudniące się przydrożną prostytucją były w ciągu 48 godzin deportowane do krajów pochodzenia, bez wnikania, czy znalazły się w Polsce dobrowolnie. Teraz cudzoziemcy, którzy są potencjalnymi ofiarami procederu zmuszania do prostytucji czy niewolniczej pracy w jakiejkolwiek formie mają ustawowy czas do namysłu. Przez dwa miesiące mogą zastanawiać się jak przedstawić swój wjazd do kraju, ich pobyt w tym czasie jest legalny.

Jak powiedział prokurator Krzysztof Karsznicki, w trakcie opracowywania jest nowy algorytm postępowania dla policji i straży granicznej, pozwalający na wykrycie potencjalnych ofiar handlu ludźmi. Jest on wzorowany na rozwiązaniach innych krajów docelowych, do których trafiają pokrzywdzeni procederem.

W specjalnym kwestionariuszu znajdzie się szereg pytań. Odpowiedzi mogą przybliżyć rzeczywisty cel pobytu cudzoziemca, który będzie miał szansę powiedzieć, że został zmuszony do przyjazdu i niewolniczej pracy. Prokurator Karsznicki podał przykład Wietnamczyka, który został sprowadzony do Polski przez swoich dwóch rodaków. Ponieważ nie miał czym zapłacić pełnej kwoty za zorganizowanie przyjazdu - zmuszano go odpracowywania nieistniejących długów i wielokrotnie odsprzedawano. Początkowo mogło to wyglądać na nielegalny pobyt imigracyjny - w rzeczywistości było handlem ludźmi.

Kobietom pokrzywdzonym w procederze współczesnego niewolnictwa pomaga Fundacja La Strada. Irena Dawid -Olczyk podkreśla, że chodzi o danie im szansy powrotu do normalności. To po doświadczeniach ofiar jest bardzo trudne, wymaga wielkiej siły i determinacji od osoby, która chce rozpocząć nowe życie. Na początku konieczne jest przerwanie procederu i zapewnienie bezpieczeństwa osobie zmuszanej do prostytucji. Potem trzeba wyeliminować pierwotne czynniki, które doprowadziły ją do bycia ofiarą: chodzi o opuszczenie, zaniedbanie przez bliskich, bezrobocie i ubóstwo zmuszające do poszukiwania jak najszybszego zarobku i przyjmowanie propozycji pracy, które okazują się pułapką. Osoba, która doświadczyła takich przeżyć potrzebuje wzmocnienia, pomocy w odnalezieniu równowagi, i sama musi wykazać determinację. "To jest możliwe, ale dla silnych jednostek" powiedziała Irena Dawid Olczyk.

Osoby poszkodowane mogą szukać pomocy w Krajowym Centrum, Interwencyjno - Konsultacyjnym dla Ofiar Handlu Ludźmi. Informacje o działaniu Centrum można znaleźć na stronie internetowej Fundacji la Strada i MSW.

O zjawisku handlu ludźmi rozmawiali dziś eksperci i praktycy, na konferencji zorganizowanej przez Prokuratora Generalnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych.