Zbiory owoców w sadach o ok. 25 proc. niższe

"Straty w plonowaniu zostały nieco zniwelowane wejściem w okres pełnego owocowania wielu młodych, bardziej plennych plantacji" - dodano.

Według GUS zbiory z sadów jabłoniowych zostały wstępnie oszacowane na ok. 3 mln ton, (tj. o około 25 proc. mniej od rekordowej produkcji jabłek w roku 2018). Z kolei zbiory owoców z krzewów owocowych w sadach oraz plantacji jagodowych oceniono wstępnie na niespełna 0,5 mln ton, czyli o blisko 20 proc. mniej niż w roku poprzednim.

Tegoroczną produkcję warzyw gruntowych szacuje się obecnie na blisko 3,8 mln t, tj. na poziomie ponad 8 proc. niższym w porównaniu ze słabymi zbiorami roku ubiegłego, natomiast zbiory ziemniaków szacuje się na ok. 6,7 mln t - mniej od zbiorów ubiegłorocznych o 11 proc.

GUS szacuje ponadto tegoroczną produkcję zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi na 25 mln t, czyli o około 10 proc. więcej od uzyskanej w 2018 r.

..................

Wyniki przedwynikowego szacunku produkcji głównych upraw rolnych i ogrodniczych w 2019 r. przedstawiają się następująco:

- zbiory zbóż ogółem ocenia się na 28,9 mln t, tj. o około 8% więcej od zbiorów ubiegłorocznych; - produkcję zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi szacuje się na 25,0 mln t, tj. o około 10% więcej od uzyskanej w 2018 r.;

- zbiory rzepaku i rzepiku ocenia się na ok. 2,3 mln t, tj. o około 4% więcej od zbiorów ubiegłorocznych;

- zbiory ziemniaków (łącznie z produkcją w ogrodach przydomowych) szacuje się na ok. 6,7 mln t, tj. o około 11% mniej od zbiorów uzyskanych w roku ubiegłym;

- zbiory buraków cukrowych ocenia się na ok. 13,7 mln t, tj. o około 4% mniej od produkcji uzyskanej w 2018 r.;

- produkcję warzyw gruntowych ocenia się na blisko 3,8 mln t, tj. o ok. 8% mniej w porównaniu z rokiem poprzednim; - przewiduje się, że zbiory owoców z drzew wyniosą niespełna 3,4 mln t, tj. o ok. 25% mniej od rekordowej produkcji ubiegłorocznej; - zbiory owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych szacuje się na niespełna 0,5 mln t, tj. o ok. 18% mniej od zbiorów 2018 r.

Zboża

Wyjątkowo wysokie temperatury powietrza w drugiej i trzeciej dekadzie czerwca, znacznie przekraczające normy wieloletnie, przy jednocześnie bardzo niskich (znacznie poniżej normy) w tym okresie opadach atmosferycznych doprowadziły na przeważającym obszarze kraju do nadmiernego przesuszenia wierzchniej warstwy gruntu i szybszego dojrzewania zbóż, ograniczając jednocześnie ich potencjał produkcyjny.

Żniwa

(głównie jęczmienia ozimego) rozpoczęto już w trzeciej dekadzie czerwca, a w drugiej dekadzie lipca lokalnie obserwowano koszenie pojedynczych plantacji żyta. Prace żniwne powszechnie prowadzono w trzeciej dekadzie lipca i pierwszej dekadzie sierpnia. Ciepła, słoneczna i na ogół bezdeszczowa pogoda w sierpniu sprzyjała przeprowadzaniu żniw. Do końca sierpnia na obszarze całego kraju zakończono żniwa zbóż ozimych i jarych.

Na podstawie wyników reprezentacyjnego badania czerwcowego przeprowadzonego w czerwcu i lipcu 2019 r. w gospodarstwach rolnych oraz szacunków rzeczoznawców GUS ocenia się, że powierzchnia uprawy zbóż ogółem w 2019 r. wyniosła około 7,9 mln ha, w tym powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi - około 7,2 mln ha, z tego:

- pszenicy około 2,5 mln ha, - żyta około 0,9 mln ha, - jęczmienia około 1,0 mln ha, - owsa około 0,5 mln ha, - pszenżyta około 1,3 mln ha, - mieszanek zbożowych około 1,0 mln ha.

Szacuje się, że plony zbóż ogółem wyniosą ok. 36,5 dt/ha, tj. o 2,2 dt/ha (o 6%) więcej w porównaniu z ubiegłorocznymi, a plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosą 35,0 dt/ha, tj. w stosunku do ubiegłorocznych więcej o 2,7 dt/ha (o 8%).

Plony zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi według szacunku przedwyni-kowego oceniono na 39,1 dt/ha, tj. o 3,3 dt/ha (o ok. 9%) więcej od plonów z roku ubiegłego. Plony zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi oszacowano na 28,7 dt/ha, tj. o 1,6 dt/ha (o 6%) więcej od plonów ubiegłorocznych.

Ziemniaki

Bardzo wysoka temperatura powietrza w czerwcu oraz znaczny deficyt opadów przypadały na okres największego zapotrzebowania roślin ziemniaka na wodę i znacząco ograniczyły ich po-tencjał plonotwórczy.

Występujące w lipcu i sierpniu opady deszczu poprawiły nieco stan niektórych plantacji ziemniaków, jednak nie miały znaczącego wpływu na wzrost plonowania tych roślin. Powierzchnię uprawy ziemniaków szacuje się na 0,3 mln ha.

Ocenia się, że plony ziemniaków w bieżącym roku wyniosą 215 dt/ha i będą niższe o ok. 14% od ubiegłorocznych. Zbiory ziemniaków szacuje się na ok. 6,7 mln t tj. mniej od zbiorów ubiegłorocznych o 11%.

Warzywa gruntowe Bieżący sezon wegetacyjny, podobnie jak sezon poprzedni, był dla uprawy warzyw gruntowych bardzo trudny. Deficyt wody w glebie po zimie nie sprzyjał początkowej fazie wegetacji, a ekstremalnie wysokie temperatury powietrza i brak opadów, utrudniały jej dalszy przebieg.

Taka sytuacja przyczyniła się do zahamowania przyrostu masy biologicznej warzyw większości gatunków, szczególnie odmian wczesnych. We wrześniu warunki wegetacji warzyw gruntowych uległy niewielkiej poprawie. Opady deszczu i obniżenie się temperatury powietrza korzystnie wpłynęły na plonowanie odmian późniejszych.

Zanotowana poprawa warunków pozwoliła oszacować zbiory warzyw gruntowych na nieco wyższym poziomie od przewidywanego w lipcowym szacunku.

Prognozuje się zmniejszenie plonowania i produkcji

Zbiory buraków cukrowych ocenia się na ok. 13,7 mln t tj. o 4% mniej od uzyska-nych w 2018 r. Zbiory rzepaku i rzepiku oszacowano na ok. 2,3 mln t, tj. o ok. 4% więcej od zbio-rów uzyskanych w 2018 r. Produkcję warzyw gruntowych szacuje się obecnie na blisko 3,8 mln t, tj. na poziomie po-nad 8% niższym w porównaniu ze słabymi zbiorami roku ubiegłego.

Zbiory zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi wyszacowano na 8,2 mln t, tj. o 6% więcej niż w roku ubiegłym.

Zbiory ziemniaków szacuje się na ok. 6,7 mln t tj. mniej od zbiorów ubiegłorocznych o 11% podstawowych gatunków warzyw gruntowych w porównaniu z rokiem 2018 i zdecydowany spadek w odniesieniu do średniej z poprzednich lat.

Na obecnym etapie produkcję warzyw gruntowych (wczesnych i późnych) szacuje się na bli-sko 3,8 mln t, tj. o ponad 8% mniej w stosunku do słabych zbiorów roku ubiegłego.

Tegoroczne zbiory kapusty ocenia się na ok. 0,8 mln t, a kalafiorów na ponad 200 tys. t.

Produkcję cebuli przewiduje się na poziomie ok. 525 tys. ton. Zbiory marchwi zostały ocenione na ponad 670 tys. t, natomiast produkcję buraków oszacowano na blisko 270 tys. ton.

Zbiory ogórków ocenia się na blisko 225 tys. t, a pomidorów - na ponad 235 tys. ton. Łączna produkcja pozo-stałych gatunków warzyw została oszacowana na przeszło 840 tys. ton.

Ostateczna wysokość zbiorów będzie zależała od dalszego przebiegu warunków pogodowych.

Owoce

W bieżącym sezonie przewiduje się znacznie niższe plonowanie większości gatunków owoców z drzew i krzewów owocowych w porównaniu z rekordowym owocowaniem w poprzednim roku.

Złożyło się na to kilka przyczyn: wiosenne przymrozki (jakie wystąpiły na wielu plantacjach w czasie kwitnienia i zawiązywania owoców), przedłużająca się susza oraz przesilenie drzew owocowaniem w poprzednim rekordowym sezonie. Straty w plonowaniu zostały nieco zniwelowane wejściem w okres pełnego owocowania wielu młodych, bardziej plennych plantacji.

Od czasu wstępnego szacunku nie zanotowano czynników, które w istotny sposób wpłynęłyby na zmianę prognozowanej w lipcu wielkości produkcji owoców z drzew; niewielka poprawa uwilgotnienia gleby nie miała większego znaczenia.

Obecnie zbiory owoców z drzew ocenia się więc na poziomie zbliżonym do przewidywanego w pierwszym szacunku, tj. na ok. 3,4 mln ton (o blisko 25% mniej od rekordowej produkcji roku poprzedniego).

Dalszy przebieg warunków pogodowych może mieć jednak wpływ na ostateczną wysokość zbiorów jabłek, gruszek i śliwek. Na obecnym etapie (podobnie jak w poprzednim szacunku) zbiory z sadów jabłoniowych zostały ocenione na ok. 3 mln t (o ok. 25% mniej od rekordowej produkcji roku poprzedniego), zbiory gruszek - na ponad 67 tys. t (o ok. 26% mniej niż w roku 2018), natomiast produkcję śliwek nadal szacuje się na 95 tys. t (o ponad 20% mniej niż w sezonie 2018).

Tegoroczne zbiory z sadów wiśniowych zostały ocenione na ok. 154 tys. t (o ok. 23% niżej od ubiegłorocznych), a zbiory czereśni oceniono na ponad. 43 tys. t (o ponad 27% mniej od re-kordowej produkcji 2018 r.).

Warunki agrometeorologiczne w bieżącym sezonie nie sprzyjały szczególnie dobremu plonowaniu wiśni. Korzystne były natomiast warunki dla owocowania brzoskwiń i moreli, których zbiory w porównaniu z wysoką produkcją z roku 2018, zmniejszyły się nie tak znacznie, jak w przypadku innych gatunków owoców z drzew.

Produkcję owoców z krzewów owocowych w sadach i plantacji jagodowych oceniono na niespełna 0,5 mln t, tj. o ok. 18% mniej niż w roku poprzednim.

Plonowanie większości gatunków zostało ograniczone poprzez uszkodzenia przymrozkowe i brak dostatecznej ilości wilgoci w glebie. Największy spadek produkcji w porównaniu z poprzednim sezonem oszacowano dla malin (o ok. 35%) i porzeczek czarnych (o blisko 27%).

Maliny w bieżącym sezonie ucierpiały najbardziej. Odmiany letnie w znacznej części przemarzły podczas zimy, dodatkowo na niektórych plantacjach zanotowano zamieranie pędów.

Przymrozki wiosenne dotknęły przede wszystkim odmian jesiennych. Negatywne skutki suszy wpłynęły także na obniżenie plonów, zwłaszcza na plantacjach nienawadnianych. Produkcję malin na obecnym etapie oceniono na ponad 75 tys. t i przekroczenie tego wyniku będzie możliwe jedynie w przypadku bardzo dobrych warunków dalszej wegetacji oraz odpowiednio długiego sezonu zbioru.

Produkcję porzeczek ogółem (czarnych i kolorowych łącznie) oszacowano na ok. 127 tys. t, tj. na poziomie o ok. 23% niższym od produkcji roku poprzedniego. Zbiory porzeczek czarnych zostały ocenione na niespełna 93 tys. t (spadek o blisko 27%).

Niekorzystne warunki agrometeorologiczne wiosną i w miesiącach letnich wpłynęły też ujemnie na plonowanie agrestu. Zbiory agrestu oceniono na ok. 9,6 tys. t.

Produkcję truskawek (łącznie z produkcją w ogrodach przydomowych) szacuje się obecnie, podobnie jak we wstępnym szacunku, na ok. 175 tys. t, przy czym letni zbiór owoców tego gatunku był nieco skrócony, szczególnie na plantacjach bez nawadniania.

Brak dostatecznej ilości wilgoci w glebie oraz bardzo wysokie temperatury w czerwcu, znacznie ograniczyły plonowanie tego gatunku owoców. Ujemny wpływ na wielkość plonowania i zbiorów truskawek miały także wiosenne przymrozki, dotyczyło to zwłaszcza odmian wczesnych. Warunki dla odmian powtarzających są na ogół sprzyjające, ale ich udział w produkcji nie jest zbyt duży.

Zbiory pozostałych owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych w sadach zostały oszacowane, podobnie jak w pierwszym szacunku, na ok. 86 tys. t, tj. jedynie o ponad 4%

Zbiory owoców z drzew w sadach są obecnie oceniane na niespełna 3,4 mln t (tj. o ok. 25% mniej od rekordowej produkcji roku poprzedniego). Zbiory z sadów jabłoniowych zostały wstępnie oszacowane na ok. 3 mln t, (tj. o około 25% mniej od rekordowej produkcji jabłek w roku 2018)

Zbiory owoców z krzewów owocowych w sadach oraz plantacji jagodowych oceniono wstępnie na niespełna 0,5 mln t, tj. o blisko 20% mniej niż w roku poprzednim mniej w porównaniu z dobrym owocowaniem z roku 2018, lecz znacznie wyżej niż w latach poprzednich.

Większość gatunków owoców z tej grupy plonowało słabiej niż w poprzednim roku, natomiast w bieżącym sezonie zanotowano ok. 30% wzrost zbiorów borówki wysokiej.

Nie jest to wynikiem lepszego plonowania na plantacjach w pełni owocujących, lecz efektem wchodzenia w okres pełnego owocowania dużych areałów młodych nasadzeń.

Nadal zwiększa się powierzchnia uprawy tych owoców. Wśród pozostałych krzewów owocowych pierwsze miejsce nadal zajmuje jagoda kamczacka, chociaż coraz częściej obserwuje się nasadzenia nowych gatunków, takich jak np. dereń jadalny, pigwowiec, świdośliwa, aktinidia czy kolcowój chiński (jagody goji).

GUS