Obawy o system kaucyjny w Polsce. Ministerstwo klimatu dementuje plotki
System kaucyjny rusza 1 października. W miarę zbliżania się terminu uruchomienia programu pojawia się coraz więcej plotek i niepotwierdzonych informacji. W czwartek wiceminister klimatu i środowiska zdementowała doniesienia dotyczące udziału aptek w systemie kaucyjnym.
Zgodnie z przepisami od 1 października duże sklepy o powierzchni powyżej 200 mkw. będą musiały odbierać puste opakowania po napojach i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne. Celem systemu kaucyjnego jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu.
- Wraz z początkiem października powoli będą pojawiać się nowe opakowania z oznakowaniem systemu kaucyjnego - wyjaśniła podczas czwartkowej konferencji prasowej wiceminister resortu klimatu i środowiska Anita Sowińska. - System sprawdza się we wszystkich krajach UE, które zdecydowały się go wdrożyć. Korzysta z niego już 180 mln Europejczyków - dodała.
W sprawie udziału aptek w systemie kaucyjnym do resortu klimatu i środowiska w ostatnim czasie docierało wiele pytań - poinformowała Sowińska. - Wszystkie apteki, które w swojej ofercie mają napoje w systemie kaucyjnym, muszą wejść do systemu i pobierać kaucję - jest to obowiązkowe, ponieważ system musi być szczelny - dodała przedstawicielka resortu.
Wyjaśniła jednak, że jeżeli chodzi o zwrot opakowań, obowiązek dotyczy wyłącznie punktów sprzedaży powyżej 200 mkw. Co ważne chodzi o samą przestrzeń handlową - bez zaplecza czy w przypadku aptek laboratoriów oraz magazynów z lekami. - Chcę zdementować - żadna apteka nie będzie samodzielnie zbierała pustych butelek - zapewniła Sowińska.
- Tych aptek nie jest dużo, najczęściej są w galeriach handlowych. Obowiązek można zorganizować np. poprzez podpisanie umowy z operatorem i ustawienie automatu na parkingu galerii - wyjaśniła wiceszefowa MKiŚ.
We wdrożenie systemu kluczową rolę odgrywają sklepy oraz wszystkie jednostki handlowe. - System jest skonstruowany tak, aby był szczelny: kaucja idzie za opakowanie i w obiegu zamkniętym. Każdy punkt sprzedaży, który sprzedaje opakowania w systemie kaucyjnym, musi pobierać kaucję - zarówno małe, jak i duże sklepy, a także automaty z napojami - przypomniała Sowińska.
Druga kwestia to rola punktów sprzedaży w przyjmowaniu zużytych opakowań - tutaj obowiązek dotyczy wyłącznie dużych sklepów. - System został zaprojektowany tak, aby każdy klient miał blisko do punktu zbiórki. Małe sklepy również mogą przystąpić do systemu i zachęcamy ich do tego - operatorzy systemu kaucyjnego są zainteresowani współpracą - zapewniła.
Wiceminister klimatu i środowiska poinformowała również, że bardzo ważne jest, aby każdy sklep skontaktował się z operatorem systemu (lista operatorów jest dostępna na stronie MKiŚ). - Konieczne jest podpisanie umowy z operatorem i uzgodnienie warunków rozliczania kaucji - bo musi ona wrócić do operatora. System raportowania wskaże, ile butelek czy puszek zostało zebranych. Trzeba to wykonać do 1 października. Jeżeli punkt sprzedaży nie będzie miał jeszcze w ofercie opakowań w systemie kaucyjnym, może chwilowo poczekać, ale nie jest to zalecane - dodała.
Oprócz obowiązków rozliczania kaucji i raportowania, istnieją kwestie logistyczne - gdzie będą zbierane opakowania, czy będzie to automatyczna zbiórka, czy ręczna. - Trzeba uzgodnić z operatorem, kto i jak często odbiera opakowania, a także pamiętać, że sklep, który podejmuje się zbierania, otrzyma zwrot kosztów od operatora. Wszystko powinno być dokładnie zapisane w umowie z operatorem - doprecyzowała Sowińska.
W Polsce mamy siedmiu operatorów systemu kaucyjnego. Od 1 października system rusza z działaniami pięciu z nich:
- KAUCJA S.A.,
- OK OPERATOR KAUCYJNY S.A.,
- POLSKI SYSTEM KAUCYJNY S.A.,
- RESELEKT S.A.,
- ZWROTKA S.A.
Natomiast w późniejszych terminach dołączą:
- POLKA OSK S.A. - od 23.10.2025 r.,
- EKO-OPERATOR S.A. - od 01.08.2026 r.
Kontakt do wszystkich operatorów jest dostępny na stronie MKiŚ. Jak wyjaśniła przedstawicielka MKiŚ, operator odpowiada za odbiór opakowań, rozliczanie kaucji i finansowanie kosztów zbiórki. Operator ustala również kwoty wynagrodzenia dla sklepów, które podejmą się przyjmowania butelek i puszek zwrotnych.
