Milionerzy z Turcji, Ukrainy i Węgier

Turcja

Rahmi Koc (77)
Jest właścicielem oraz honorowym prezesem Koc Holding, giganta finansowego działającego w kilku branżach. Przeszedł wszystkie szczeble kariery menedżerskiej. W 1996 r. po śmierci ojca - Vehbiego Koca - przejął spółkę, jak również miano najbogatszego Turka. Od 2003 r. firmą kieruje najstarszy z jego trzech synów, Mustafa Vehbi Koc. Zagraniczna sprzedaż tego przedsiębiorstwa, według "Financial Timesa", stanowi 5 proc. całego eksportu Turcji.

Omer Sabanci (48)
Właściciel drugiej najbogatszej firmy w kraju Sabanci Holding, działającej w branży chemicznej. Przedsiębiorstwo to założył jego dziadek Haci Omer Sabanci, potem prowadził je ojciec - Haci Sabanci. Karierę w biznesie Omer zaczynał, pracując w kilku spółkach w Europie, należących do jego rodziny. Od 15 lat jest głównym menedżerem w Sabanci Holding.

Sevket Sabanci (71)
Wuj Omera Sabanci, jest wiceprezesem Sabanci Holding. Znany również ze swojej działalności charytatywnej.

Aydin Dogan (71)
Jego grupa Dogan kontroluje kilka kanałów TV, gazety, ma udziały w największej spółce gazowej w Turcji - Petrol Ofisi.

Turgay Ciner (51) Jest większościowym udziałowcem kilku elektrowni, kopalni miedzi, huty aluminium oraz zakładów produkcji węglanu sodowego. Dzięki jego dotacjom zbudowano kilkadziesiąt szkół w całej Turcji.

Ferit Sahenk (44)
Absolwent Uniwersytetu Harvarda, prezes Dogus Holding. Spółka posiada udziały w jednym z największych banków Turcji - Garanti Bank, kontroluje również około 10 proc. rynku reklamowego w tym kraju.

Hasan Colakoglu (51)
Niedawno sprzedał połowę udziałów w banku TEB. BNP Paribas zapłacił za nie 217 mln dol. Jego holding ma też udziały w spółkach zajmujących się m.in. handlem, energetyką, przetwórstwem stali.

Husnu Ozyegin (63)
Absolwent studiów MBA na Uniwersytecie Harvarda. Właściciel FIBA Holding, mającego udziały w kilkunastu instytucjach finansowych oraz sieciach sklepów w Turcji.

Semahat Arsel (79)
Siostra najbogatszego obecnie Turka - Rahmiego Koca. Jest członkiem rady nadzorczej Koc Holding. Z powodu choroby krwi spędziła wiele lat, walcząc o zdrowie, w szpitalach całego świata.

Erol Sabanci (69)
Członek rady nadzorczej Sabanci Holding. Prowadzi należący do holdingu drugi największy bank Turcji - Akbank. Założyciel centrum pomocy dla osób upośledzonych.

Ukraina

Powiedz, jakie masz poglądy polityczne, a powiem ci, czy będziesz bogaty. Niestety, na Ukrainie zielone światło najbardziej intratnym transakcjom niezmiennie dają politycy, zaś listę najbogatszych tworzą biznesmeni sympatyzujący z obecną i byłą władzą.

Rinat Achmetow (41)
Zaczynał od niejasnej działalności związanej z przestępczym światem Doniecka. Rok temu ukrywał się przed ukraińskimi władzami w Monako. W czasie pomarańczowej rewolucji stał po stronie Janukowycza. Dziś jest deputowanym do parlamentu z ramienia jego Partii Regionów.

Podstawę jego interesów stanowi firma System Capital Management (ma 90 proc. akcji). Firma ma aktywa m.in. w Kerczeńskim Kombinacie Metalurgicznym, Jenakijiwskim Zakładzie Metalurgicznym Danko, Kombinacie Metalurgicznym Azowstal, Charcyzkim Zakładzie Produkcji Rur, szwajcarskim Leman Commodities czy Donhorbanku. W ubiegłym roku z powodu nieprawidłowości przy prywatyzacji zreprywatyzowano firmę Kryworiżstal (jej głównymi udziałowcami byli Achmetow i Pinczuk), sprzedano ją gigantowi Mittal Steel za 4,8 mld dolarów. Obecnie wartość przedsiębiorstwa wzrosła o 2 mld dolarów.

Ihor Kołomojski (43)
Swoje interesy koncentruje w branży paliwowej, metalowej i energetycznej. Karierę w wielkim biznesie rozpoczął w pierwszej połowie lat 90. Wtedy, wraz ze swoim wspólnikiem Giennadijem Bogolubowem, z którym działa do dzisiaj, podporządkował sobie Prywatbank, który stał się kamieniem węgielnym jego obecnego imperium.

W 2006 r. kupił akcje rafinerii Galliczyna. Inwestuje też w Rumunii, Polsce i Rosji. Pod jego kontrolą znajdują się takie firmy, jak Prywatinvest i Moskomprywatbank, posiada akcje: Ukrneftu, Chmelnycknaftoproduktu, Żytomyrnaftoproduktu, Czernihiwnaf- toproduktu, Ukraińskich Radiosystemów oraz firmy działającej w branży zbożowej Mohylowa. W skład Grupy Prywat wchodzi także osiem firm zarejestrowanych na Cyprze i Wyspach Dziewiczych.

Siergiej Taruta (52)
Od 1995 r. jest współwłaścicielem Przemysłowego Związku Donbasu. W 2005 r. PZD wygrał wyścig z Mittal Steel o Hutę Częstochowa, którą kupił za 380 mln dolarów. Związek ma w swoim posiadaniu również węgierską hutę Diósgyori Acélmuvek oraz sieć hoteli w Hiszpanii i Turcji.

Taruta nawiązał współpracę z Witalijem Hajdukiem, który był wicepremierem Ukrainy, co zapewniło mu dobre kontakty z prezydentem Wiktorem Juszczenką. Biznesmen kontroluje też wiele firm na Ukrainie i za granicą, m.in.z branży produkcyjnej, wydobywczej, metalurgicznej i rolnej.

Wiktor Pinczuk (47) Możliwość działania w wielkim biznesie zawdzięcza małżeństwu z córką byłego prezydenta Leonida Kuczmy. Do niedawna przewidywano, że zbudowane przez niego imperium zostanie podzielone w efekcie postępowań sądowych, lecz na razie Pinczuk utrzymuje swoje aktywa, m.in. udziały w Nowomoskiewskim Zakładzie Produkcji Rur, Mohylowskim Zakładzie Metalurgicznym, Nyżniodniprowskim Zakładzie Produkcji Rur, ukraińsko-amerykańskiej firmie Bajp, banku Kredyt-Dnipro.

Zarządza też ogólnokrajowymi stacjami telewizyjnymi Nowy, ICTV i STB. W lutym 2006 r. sprzedał włoskim inwestorom swój bank Ukrotsbank za ponad 1 mld dolarów.

Jest mecenasem kultury (promował Ukrainę w Davos i ufundował wystawę na Biennale w Wenecji). Współpracuje z amerykańskim miliarderem George'em Sorosem.

Edward Szifrin (46)
Wśród jego przyjaciół znajduje się wiele osób z otoczenia prezydenta Wiktora Juszczenki. Jest właścicielem akcji Zaporożstalu, Zaporożkoksu i spółki Azov-Sea-Terminal. Jest także współwłaścicielem holdingu Midland Resources Holding Ltd. Niedawno kupił brytyjski team Formuły I - Jordan, którego nazwę zmienił na Midland.

Władimir Bojko (69)
Przez wiele lat szefował kombinatowi hutniczemu w Mariopolu, który był jednym z największych przedsiębiorstw na Ukrainie. Obecnie jest jego właścicielem. Dodatkowo kontroluje 52 jadłodajnie, przetwórnie mięsa, mleka i ryb, sieć aptek, fabrykę maszyn oraz firmę ubezpieczeniową. Od 2002 r. jest również obecny w polityce. W roku 2006 dostał się do parlamentu z listy Socjalistycznej Partii Ukrainy.

Konstantyn Żewago (33)
Przygodę z biznesem zaczął w wieku 19 lat. Dziś kontroluje Grupę Finanse i Kredyt, którą tworzą banki, firmy branży maszynowej, chemicznej i farmaceutycznej. Członek parlamentu z ramienia Bloku Julii Tymoszenko.

Ołeksandr Jarosławski (48)
Na bazie UkrSybbanku, kupionego na początku lat 90., zbudował silną grupę finansowo-przemysłową. Sympatii prezydenta Leonida Kuczmy zawdzięczał możliwość sprzedaży 51 proc. akcji banku BNP Paribas.

Włodimir Matwienko (69)
Przez długi okres był szefem państwowego Prominwestbanku, jednego z największych banków Ukrainy. Wykorzystał prywatyzację do skutecznego przejęcia nad nim kontroli, chociaż oficjalne informacje nie podają, że ktokolwiek kontroluje więcej niż 10 proc. akcji firmy. Jest miłośnikiem sztuki i poetą.

Siergiej Buriak (41)
W wieku 25 lat został szefem banku i od tej pory swoją działalność związał z rynkiem finansowym. Swoje interesy prowadzi razem z młodszym bratem Aleksandrem (dostali się do parlamentu z listy Bloku Julii Tymoszenko). Buriak kontroluje Brokbiznesbank, plasujący się w pierwszej dziesiątce banków na Ukrainie.

Węgry

Węgierski biznes ciągle ma problemy z oderwaniem się od świata polityki. Najbogatszy Madziar otwarcie deklaruje, że chciałby być "menedżerem kryzysowym" w rządzie; innego "naszego bratanka" na przesłuchanie wzywa sejmowa komisja śledcza... Skąd my to znamy?

Sándor Csányi (54)
Prezes banku OTP, największej instytucji finansowej na Węgrzech (OTP trzyma około jednej trzeciej wszystkich węgierskich depozytów). Csányi szacuje, że za siedem lat będzie to największy bank w Europie. Na razie, dzięki akwizycjom, jest obecny w dziewięciu krajach, m.in. na Ukrainie, w Serbii, Bułgarii i Rosji.

Najbogatszy Węgier inwestuje też w sektorze spożywczym - niedawno należąca do niego firma Delhus przejęła największą węgierską przetwórnię mięsną Pick. Ma również 10 proc. udziałów w firmie deweloperskiej TriGránit i 400-hektarową winnicę w Villány na południu Węgier, nazwaną jego nazwiskiem. Csányi przyjaźni się z tymi politykami, którzy są u władzy.

Często wynajmuje całe restauracje, aby podejmować swoich wpływowych gości. Niedawno zadeklarował chęć podjęcia się funkcji "menedżera kryzysowego" dla węgierskiego rządu, który stoi przed koniecznością głębokiej reformy gospodarki.

Sándor Demján (64)
Blisko związany z Sándorem Csányim. W 1973 r. utworzył pierwszy na Węgrzech luksusowy sklep na wzór amerykańskiego Wal-Marta i na jego bazie stworzył sieć Skala. Potem założył pierwszy komercyjny bank na Węgrzech - Magyar Hitelbank. Na początku lat 90. wraz ze wspólnikami stworzył firmę deweloperską, która działa obecnie pod nazwą TriGránit.

TriGránit buduje centra handlowe, biurowce i osiedla mieszkaniowe w Europie Środkowo-Wschodniej. W Polsce wybudował Silesia City Center w Katowicach, a w ciągu najbliższych kilku lat planuje postawić jeszcze około dziesięciu takich centrów, wartych blisko 2 mld euro oraz osiedla mieszkaniowe i biurowce.

Wraz z hollywoodzkim producentem węgierskiego pochodzenia Andrew Vajną buduje właśnie w Etyek, 30 km od Budapesztu, największe na świecie studio filmowe. Ma być nazwane imieniem sir Alexandra Kordy - brytyjsko-węgierskiego magnata z branży filmowej. Demján jest promotorem kultury węgierskiej. Wychowywał się w sierocińcu, więc również hojnie wspomaga domy dziecka w tych krajach, w których inwestuje.

Gábor Széles (61) Inwestor z branży produkcji i marketingu instrumentów precyzyjnych. W ostatnim roku swoją strategią objął także branżę mediową (gazety i telewizja). Lifestylowy kanał telewizyjny Vital TV to najnowszy nabytek Szélesa. Przedsiębiorca wszedł na rynek mediów zaledwie rok temu, kupując udziały w "Magyar Hirlap" i uruchamiając Echo TV. Często mawia: "Stać mnie na to, by stracić. Jestem jak ci, którzy grają w ruletkę".

Tamás Leisztinger (37)
Szef grupy inwestycyjnej Arago. Planuje sprzedać Sandorowi Csányiemu przynoszące straty biznesy związane z przemysłem spożywczym. Uzyskane pieniądze chce włożyć w zakup nieruchomości, w tym budowę portu i teatru na Dunaju, a także centrum logistycznego koło budapeszteńskiego lotniska.

Gábor Várszegi (45)
Założyciel grupy handlowej Fotex, która działa m.in. w branży odzieżowej, nieruchomości, fotograficznej, komputerowej i kosmetycznej. W 2001 r. kupił większościowy pakiet udziałów zadłużonego budapeszteńskiego klubu piłki nożnej Fradi. Jego majątek stopniał w ostatnim roku z 0,159 mld euro, m.in. ze względu na słabe dokonania grupy w branży nieruchomości. Także kilkanaście jego ambitnych zapowiadanych przedsięwzięć nie doszło do etapu realizacji.

Elek Nagy (55)
Wartość zamówień napływających do jego firmy Vegyépszer, zajmującej się budową dróg, wkrótce powinna przekroczyć kwotę 400 mln euro. Tak przynajmniej można zakładać, gdy się spojrzy na narodowy program rozwoju węgierskiej infrastruktury transportowej. Firma Vegyépszer szuka również możliwości biznesowych poza Węgrami.

Tibor Veres (30)
Veres ma ponad 90 proc. udziałów w grupie nieruchomościowej Wallis, która jest zaangażowana w trzy duże przetargi prywatyzacyjne. Jeden z nich dotyczy rozbudowy lotniska w Budapeszcie. Ma również 38-hektarowy park biznesu koło Fot.

Tibor László Bige (49)
Ten pochodzący z rumuńskiej Transylwanii biznesmen osiedlił się na Węgrzech w roku 1984. Jego holding Bige działa w sektorze spożywczym oraz chemicznym. Bige dorobił się przede wszystkim na handlu z koncernami rumuńskimi, jednak obecnie jego firma coraz więcej inwestuje na Węgrzech.

György Wáberer (55)
Jego firma logistyczna Wáberer Holdings zatrudnia 3600 osób i posiada flotę składającą się z 1500 wielkogabarytowych ciężarówek w całej Europie. Przedsiębiorstwo to ostatnio założyło swoje przedstawicielstwa w Hiszpanii i na Słowacji.

Ŕkos Erdös (53)
Udziałowiec grupy Allami Nyomda i szef wchodzącej w jej skład węgierskiej drukarni skarbowej, która została sprywatyzowana w latach 90. Drukarnia produkuje m.in. karty plastikowe, w tym elektroniczne, dokumenty identyfikacyjne, winiety autostradowe i znaczki pocztowe.

W skład grupy wchodzi też drukarnia książek Gyomai Kner Nyomda - główny gracz na tym rynku na Węgrzech, a także spółki wyspecjalizowane w produkcji zabezpieczeń oraz personalizacji dokumentów. Erdös został ostatnio zaciągnięty przed komitet parlamentarny prowadzący śledztwo w sprawie afery z premierem Węgier Ferencem Gyurcsanym (w ub. roku premier przyznał, że jego Partia Socjalistyczna kłamała, prezentując dobre wyniki gospodarki kraju, aby wygrać wybory parlamentarne). Ale to nie wpłynęło na zyski jego firmy.