Kłopotliwa instalacja fotowoltaiczna

Organy administracji i sądy zdają się nie nadążać za prężnie rozwijającą się, od wielu już przecież lat, dziedziną energetyki odnawialnej. Nadal różnie rozstrzygają nowe i wciąż pojawiające się ważne dla inwestorów zagadnienia. Jedną z wielu kwestii spornych jest możliwość uzyskania decyzji ustalającej warunki zabudowy na zmianę przeznaczenia terenu związaną z montażem instalacji fotowoltaicznej w zależności od projektowanej mocy.

Powołując się na art. 10 ust. 2a ustawy z 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz na jej art. 15 ust. 3 pkt. 3a, gminy odmawiają wydania decyzji o warunkach zabudowy. W ich optyce w przypadku zamiaru budowy przez inwestorów odnawialnych źródeł energii o mocy powyżej 100 kW wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla zmiany zagospodarowania nie jest możliwe. W przepisach prawa budowlanego brak jest jednoznacznej definicji "instalacji fotowoltaicznej". Art. 29 ust. 2 pkt. 16 ustawy z dnia 7 lipca 1994 głosi, że roboty budowlane opierające się o montaż wolnostojących kolektorów słonecznych nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Często przepis ten stosuje się do ogniw fotowoltaicznych, które stanowią rodzaj kolektora słonecznego. W myśl art. 30 ust. 1 prawa budowlanego wynika, że montaż kolektorów nie podlega zgłoszeniu organom.

Jak wynika z przywoływanych wcześniej przepisów montaż instalacji fotowoltaicznej nie wymaga pozwolenia na budowę ani zgłaszania organowi. Jednak konieczna okazuje się być zmiana sposobu zagospodarowania terenu, na którym dana instalacja ma powstać. W myśl art. 59 ust. 1 każda zmiana zagospodarowania terenu, w przypadku braku miejscowego planu, polegająca na budowie obiektu budowlanego, albo wykonaniu innych robót, a także sama zmiana sposobu użytkowania obiektu, lub jego części, wymaga ustalenia w drodze decyzji warunków zabudowy. Władze gminne bronią swojego stanowiska, że w takiej sytuacji brak jest prawnych możliwości wydania warunków zabudowy, ale konieczny jest plan miejscowy. Opierają swoje dowodzenie na przepisie ustawy: art. 10 ust. 2a. Zgodnie z nim jeżeli na terenie gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energie z odnawialnych źródeł o mocy większej niż 100 kW, a także ich stref ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu, w studium ustala się ich rozmieszczenie. Gminy powołują się także na art. 15 ust. 3 pkt. 3a. gdzie czytamy, iż ustawy w planie miejscowym określa się granice terenów pod zabudowę urządzeń o których mowa w art. 10 ust. 2a ustawy oraz granice stref ochronnych. Z regulacji tych nie wynika, że w przypadku lokalizacji źródeł energii o mocy powyżej 100 kW uniemożliwione jest wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Jak wyjaśnia Robert Tomaszewski, prezes zarządzający Saveinvest, przepisy te jedynie zobowiązują do uwzględniania w nowych planach lokalizacji takich instalacji.

Przeszkodą utrudniającą wydanie decyzji o warunkach zabudowy okazuje się być art. 62 ust. 2 ustawy. Jeśli wniosek o ustalenie warunków dotyczy obszaru, w odniesieniu do którego istnieje obowiązek uprzedniego sporządzenia planu miejscowego, postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia warunków zawiesza się do czasu właśnie jego uchwalenia. Zgodnie z art. 14 ust. 7 ustawy plan miejscowy sporządza się obowiązkowo jedynie gdy wymagają tego przepisy odrębne. Sporządzenie planu nie przewiduje art. 10 ust. 2a ustawy. Z punktu widzenia inwestora należy rozumieć to tak: jeśli w gminie jest plan miejscowy to budowa urządzenia wytwarzającego energię z odnawialnych źródeł energii przekraczającą 100 kW możliwa jest tylko w razie wyznaczenia w tym planie obszarów, na których takie urządzenia mogą być rozmieszczone.

Reasumując: Nie ma podstawy prawnej nakazującej obligatoryjne sporządzanie planów miejscowych dla obszarów o jakich mowa w artykule 10 ust. 2a ustawy. Nie istnieją zatem przeszkody, by w przypadku nieobowiązywania na danym terenie planu miejscowego, mogło dojść do wydania decyzji ustalającej warunki zabudowy dla zmiany zagospodarowania terenu na potrzeby lokalizacji źródeł energii odnawialnej o mocy przekraczającej 100kW. Nie ma zatem prawnych przesłanek umożliwiających uzależnienie wydania decyzji o warunkach zabudowy dla instalacji fotowoltaicznych od tego, czy moc tych urządzeń przekroczy 100kW.