Temat uregulowania czy ograniczenia najmu krótkoterminowego wraca co jakiś czas, ostatnio głośno o nim było w październiku, kiedy minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz wzywała do uregulowania tego zjawiska, mimo że jej koledzy z rządu już się tym zajmowali, bo wymaga tego unijne rozporządzenie.
Od tego czasu temat ucichł, ale prace w Ministerstwie Sportu i Turystyki trwają. Jesienią był etap wewnętrznych uzgodnień. Jak to wygląda obecnie?
- Prace są po wewnętrznych konsultacjach w ramach Ministerstwa Sportu i Turystyki i po spotkaniu konsultacyjnym z branżą turystyczną, które odbyło się 15 stycznia br. Kierownictwo ministerstwa podjęło decyzję o procedowaniu dwóch projektów aktów normatywnych: uregulowanie najmu krótkoterminowego i usług hotelarskich w związku z dostosowaniem do postanowień Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego oraz doregulowanie systemu zabezpieczeń na wypadek niewypłacalności organizatorów turystyki - możliwość zawierania kilku gwarancji ubezpieczeniowych i bankowych na całkowitą sumę gwarancyjną - poinformowało nas ministerstwo.
Bez specjalnego numeru nie można wynająć mieszkania
Kiedy będzie gotowy projekt ustawy i kiedy może powstać rejestr najmu krótkoterminowego?
- Planuje się przekazać projekt z wnioskiem o wpis do wykazu prac Rady Ministrów do końca I kwartału 2025 r. Ustawa mogłaby wejść w życie w 2026 r. - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki w odpowiedzi na pytania Interii.
Przypomina, że 20 maja 2026 r. wchodzi w życie unijne rozporządzenia w tej kwestii. Czasu jest niewiele, a jedna z głównych zmian, jakie się z tym wiążą, to uruchomienie specjalnego rejestru, ale niejedyna, bo trwają ustalenia co do kilku innych istotnych regulacji.
Przedstawiciele branży cieszą się, że wreszcie ta część rynku zostanie uregulowana, bo jego duża część działa nielegalnie. Na ile to się uda, zależy od finalnych zapisów w ustawie.
- Centralna ewidencja jest wymuszona unijnymi przepisami, więc ona musi powstać. Stąd prace nad projektem ustawy. My jako przedstawiciele branży cieszymy się, że jest pretekst do uporządkowania tej działalności. Wedle unijnych regulacji nie będzie można funkcjonować na portalach rezerwacyjnych bez numeru z centralnej ewidencji - mówi Interii Grzegorz Żurawski, prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Wynajmu Krótkoterminowego.
Jak ma działać rejestr?
- Wpis do rejestru będzie musiała uzyskać każda osoba prowadząca krótkotrwałe zakwaterowanie w domu, mieszkaniu czy pokoju. Dyskusje nad sankcjami w postaci kar administracyjnych wciąż trwają - informuje MSiT. Będzie to projekt resortu sportu, ale w temacie m.in. najmu krótkoterminowego prowadzono wielotygodniowe rozmowy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej.
Czy na najem krótkoterminowy musi być zgoda wspólnoty mieszkaniowej?
Na tym etapie jeszcze nie rozstrzygnięto, czy prowadzenie takiej działalności będzie musiało być uzgadniane ze wspólnotą mieszkaniową bądź zarządem spółdzielni. To jest nadal przedmiotem dyskusji. Nie wiadomo też, czy i jak zostanie zdefiniowana w ustawie ta forma działalności. - Nadal trwają rozmowy dotyczące propozycji w zakresie traktowania najmu krótkoterminowego jako takiego, który trwa poniżej 30 dni w stosunku do jednego klienta - odpowiedziało nam ministerstwo sportu.
Profesjonalna część branży liczy na dalsze konsultacje i szczelne przepisy, które ograniczą szarą strefę.
- Przede wszystkim zabiegamy o takie skonstruowanie przepisów, by numerem z ewidencji mogły się posługiwać wyłącznie legalnie działające podmioty. Obecnie w szarej strefie działa około 60 proc. obiektów funkcjonujących na portalach rezerwacyjnych, nie płacąc tym samym należnych podatków. Rozporządzenie jest sformułowane na tyle ogólnie, że daje możliwość uzyskania takiego numeru właścicielowi obiektu, czyli w tym przypadku właścicielowi mieszkania i obawiamy się, że działający w szarej strefie, po uzyskaniu takiego numeru nadal w niej będą działać - mówi prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Wynajmu Krótkoterminowego. A jak podkreśla, chodzi o to, żeby maksymalnie uszczelnić system, a w tej chwili nie wiadomo co w tym obszarze planuje Ministerstwo Sportu i Turystyki.
Szara strefa w najmie krótkoterminowym
- Nierozstrzygnięta jest kwestia dotycząca tego, czy na prowadzenie najmu krótkoterminowego będzie musiała być zgoda wspólnot czy spółdzielni, ale zarówno my jak i samorządy, hotelarze, organizacje właścicielskie jesteśmy przeciwni takiemu rozwiązaniu. Jednocześnie mamy wspólną alternatywę, którą przedstawiliśmy i nasze propozycje sprowadzają się do wdrożenia takich zasad, aby prowadzenie najmu krótkoterminowego nie powodowało uciążliwości dla innych mieszkańców, ale też konfliktów sąsiedzkich i nie wywoływało wątpliwości prawnych natury konstytucyjnej - dodaje Grzegorz Żurawski.
Przedstawiciele branży chcieliby też, by w ustawie znalazła się definicja najmu krótkoterminowego, a tego chcą też samorządy. Argumentują, że obecnie nie ma jasnego rozróżnienia, czym jest najem, a czym zakwaterowanie, co jest też problemem dla władz lokalnych.
- W dalszej perspektywie, bo nie da się tego wprowadzić w tym projekcie ze względu na krótki czas, jaki pozostał do wdrożenia przepisów, chcielibyśmy by został wprowadzony obowiązek meldowania się online w centralnej bazie przez gości usług hotelarskich, a w wielu krajach europejskich takie systemy funkcjonują. Taki brak anonimowości działałby też dyscyplinująco na gości i ograniczałby pole do urządzania hałaśliwych imprez czy innych uciążliwości - przekonuje nasz rozmówca.
Ma nadzieję na kolejne konsultacje i analizy. - Jak się pojawi projekt będziemy reagować na konkretne zapisy, bo na razie nie wiemy, co w nim się znajdzie. Spotkanie 15 stycznia traktuję jako początek rozmów, bo otrzymaliśmy deklarację kolejnych, indywidualnych spotkań z nami, na których mają być dyskutowane te tematy. Mam nadzieję, że nasze uwagi i propozycje zostaną przeanalizowane, co byłoby najlepszym rozwiązaniem, choć oczywiście ewentualnie będziemy te dyskusję kontynuować już po publikacji projektu, w ramach konsultacji publicznych - deklaruje Grzegorz Żurawski.
Monika Krześniak-Sajewicz
