Tylko trzy tygodnie na zapłacenie podatku od sprzedaży nieruchomości

Osoby, które nabyły i sprzedały nieruchomość w 2009 roku muszą złożyć do końca kwietnia zeznanie na formularzu PIT-39. Przez "nabycie nieruchomości" ustawodawca rozumie zarówno zakup nieruchomości, jak i nieodpłatne otrzymanie w drodze darowizny, zamiany, zniesienia współwłasności lub spadku.

Przede wszystkim fiskus stosuje dwie stawki i podstawy opodatkowania. Za sprzedaż nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2007 roku fiskus pobierze 10 proc. przychodu, czyli kwoty widniejącej na akcie notarialnym przenoszącym prawo do nieruchomości.

W przypadku zbycia nieruchomości nabytych od 1 stycznia 2007 roku obowiązuje natomiast stawka 19 proc. Podatek liczony jest jednak od innej podstawy, czyli dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Jest to różnica między przychodem ze sprzedaży nieruchomości oraz kosztami jej nabycia. Do kosztów wliczyć tu można nie tylko kwotę zapłaconą za nieruchomość, ale także kwoty wydane chociażby na wycenę nieruchomości i prowizję zapłaconą pośrednikowi.

Wysokość podatku, obliczona na podstawie powyżej przestawionych zasad, nie jest jednak ostateczna. Osobom, które nabyły prawo do nieruchomości w roku 2007 lub 2008, przysługuje bowiem prawo do ulgi meldunkowej. Zasadą skorzystania z tej ulgi jest wymóg zameldowania w danej nieruchomości przez okres minimum 12 miesięcy przed datą sprzedaży. Wnuczka, która odziedziczyła mieszkanie po swojej babci w 2007 roku i zbyła je w tym samym roku, nie zapłaci więc podatku gdyby była zameldowana w lokalu przynajmniej 12 miesięcy (np. od 2005 roku). Nie ma tu znaczenia czy zbywca był zameldowany w nieruchomości w momencie sprzedaży. Ważne jest jedynie, aby okres zameldowania był nie mniejszy niż 12 miesięcy i dotyczył czasu przed zbyciem nieruchomości.

W sytuacjach, co do których nie ma zastosowania ulga meldunkowa, ustawodawca pozwolił obniżyć podatek od sprzedaży poprzez zadeklarowanie i następnie wydatkowanie osiągniętego przychodu na własne cele mieszkaniowe. Niestety i w tym przypadku ustawodawca zaproponował dwa rozwiązania - dla nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2007 roku i po 31 grudnia 2008 roku.

W przypadku nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2007 roku możliwe jest odliczenie kwoty wydatków (np. planowanych do poniesienia na wybudowanie domu lub zakup mieszkania) wprost od przychodu ze zbycia nieruchomości. Dodatkowym wymogiem jest wydatkowanie zadeklarowanych kwot w ciągu 2 lat kalendarzowych od daty zbycia.

Dla nieruchomości nabytych po 31 grudnia 2008 roku możliwe jest natomiast obniżenie dochodu do opodatkowania proporcjonalnie do wydatkowanej kwoty osiągniętego przychodu (patrz wzór). Przykładowo, w przypadku osiągnięcia 50 tys. zł dochodu ze zbycia nieruchomości (przychód 100 tys. zł i koszty 50 tys. złotych) i zadeklarowania chęci wydania w najbliższych dwóch latach 80 tys. zł, dochód do opodatkowania wyniósłby 10 tys. złotych, a więc podatek - 1,9 tys. złotych.

Warto tu także zauważyć, że w przypadku sprzedaży nieruchomości nabytej po 31 grudnia 2008 roku, na wydanie pieniędzy na własne cele mieszkaniowe podatnik ma dwa lata podatkowe, a nie kalendarzowe (jak to miało miejsce w przypadku nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2007 roku). Rok podatkowy jest liczony od początku roku następującego po danym zdarzeniu. Sprzedając więc taką nieruchomość z dniem 1 stycznia 2010 roku, podatnik ma czas aż do 31 grudnia 2012 roku, na wydanie pieniędzy na własne cele mieszkaniowe.

Łączną dla wszystkich systemów rozliczeń z urzędem skarbowym jest natomiast zasada braku podatku od sprzedaży nieruchomości po upływie 5 lat podatkowych od daty nabycia nieruchomości. Oznacza to, że fiskus nie pobierze za sprzedaż w 2009 roku, żadnego podatku od sprzedaży nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2004 roku. Ciekawostką jest to, że osoba, która nabyła prawo własności do gruntu przed 1 stycznia 2004 roku, nie zapłaci w 2009 roku podatku od jej sprzedaży nawet gdyby wzniosła na terenie działki budynek w 2009 roku. Nie ma tu znaczenia, że wartość nowopowstałego budynku może być niejednokrotnie wyższa od wartości samej działki. Na korzyść zbywcy działa tu bowiem Kodeks Cywilny, w myśl którego generalną zasadą jest, iż wzniesione na gruncie budynki stają się częścią składową gruntu. Należy jednak podkreślić, że mechanizm ten ma zastosowanie w przypadku prawa własności do gruntu, a nie działa dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste.

Bartosz Turek