Wydatki na adaptację budynku
Niejednokrotnie przedsiębiorcy są w posiadaniu budynków, które nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, a są przez nich wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej. Charakter prowadzonej działalności bądź też potrzeby rynku powodują, że przedsiębiorcy ponoszą znaczne wydatki na prace budowlane związane z adaptacją, dostosowaniem budynków do nowych zadań, czy też potrzeb.
W takich przypadkach przedsiębiorcy zastanawiają się - czy poczynione wydatki mogą zostać zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, czy też w formie odpisów amortyzacyjnych.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. - dalej jako "ustawa o PIT"), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Kosztem uzyskania przychodów, stosownie do art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.
Na podstawie art. 22a ust. 1 ustawy o PIT, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
W myśl art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. c) ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, wydatków na ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiących podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.
Zgodnie zaś z art. 22g ust. 17 ustawy o PIT, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z ust. 1, 3-9 i 11-15, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Wyliczenie zawarte w omawianym przepisie stanowi katalog zamknięty, co oznacza, że tylko wydatki związane chociaż z jedną z tych prac, które w konsekwencji skutkują wymienionymi efektami, czyli przebudową, rozbudową rekonstrukcją adaptacją lub modernizacją środka trwałego, mogą zostać uznane za wydatki ulepszające ten środek. Adaptacja polega na przystosowaniu obiektu do nowej funkcji, której dotychczas nie pełnił, a modernizacja to unowocześnienie, tj. wyposażenie obiektu bądź jego elementów składowych w takie urządzenia lub cechy, których wcześniej nie miał, a które są wytworem nowszej myśli technicznej.
Konkludując, wydatki ponoszone na przystosowanie obiektów budowlanych w drodze prac budowlanych do nowych potrzeb, czy też zadań (w skutek czego będą one wykorzystywane do innych celów niż ich pierwotne przeznaczenie) są wydatkami na adaptację a więc należy zakwalifikować je jako wydatki na ulepszenie. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż budynek nie był wbrew ustawowemu obowiązkowi spoczywającemu na podatniku wynikającemu z art. 22d ust. 2 powoływanej ustawy, wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wydatki na ulepszenie środka trwałego będą mogły być one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów tylko poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten budynek zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 3 lutego 2010 r. (sygn. IPPB1/415-862/09-3/KS) potwierdził powyższe stanowisko, stwierdzając także, że: "fakt braku ujęcia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przedmiotowego budynku nie przesądza o odmiennej (niż powyższa) kwalifikacji przeprowadzonych prac jako wydatków na ulepszenie oraz możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów tylko poprzez odpisy amortyzacyjne".
Marcin Parulski, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
