Czy można odliczyć te składki?

Zastanawiające jest, z punktu widzenia prawa podatkowego, jak należy potraktować osobę mieszkającą w Niemczech, która pobiera tam rentę przekazywaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm., dalej: updof), osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). Na podstawie art. 4a updof powyższy przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Renta w polsko-niemieckiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej w dniu 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) została uregulowana w art. 18. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ww. umowy, emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie. Natomiast w myśl art. 18 ust. 2 cytowanej umowy - bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu - płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim państwie.

Z treści przepisów ww. umowy wynika, iż emerytura wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, tj. z obowiązkowego systemu ubezpieczeń w Polsce dla osoby mającej miejsce zamieszkania na terytorium Niemiec podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Zatem do opodatkowania ww. emerytury w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego.

W myśl art. 27b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, ulega obniżeniu o kwotę składki zapłaconej w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 4. Z kolei art. 27b ust. 4 ww. ustawy, stanowi, że ww. obniżenie stosuje się, pod warunkiem że:

1. nie dotyczy składki, której podstawą wymiaru jest dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,

2. składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacona w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej nie została odliczona od dochodu (przychodu) albo podatku w tym państwie albo nie została odliczona na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2a,

3. istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

Należy zaznaczyć, że znowelizowane brzmienie art. 27b ww. ustawy, ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2008 r.

W dniu 15.03.2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną w sprawie możliwości odliczenia w Polsce składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w Niemczech (sygn.: IPPB4/415-858/09-2/SP), w której stwierdził, że można odliczyć od podatku płaconego w Polsce od renty wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w Niemczech, w sytuacji gdy renta ta jest otrzymywana po 1 stycznia 2008 r. oraz po spełnieniu wyżej wymienionych warunków.

Jarosław Włoch

Aplikant radcowski, konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie