Czy rozwiedziony małżonek odpowiada za zobowiązania podatkowe byłego małżonka?
Rozwiedzeni małżonkowie powinni pamiętać, że rozwód nie oznacza braku odpowiedzialności za zobowiązania byłego małżonka. W niektórych przypadkach za zaległości podatkowe podatnika odpowiada solidarnie były małżonek. Odpowiedzialność ta jest jednak ograniczona.
O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Warto pamiętać o momencie, w którym organ podatkowy uzyskuje prawo wszczęcia postępowania w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Nie może on tego dokonać przed upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania oraz przed dniem doręczenia decyzji:
- określającej wysokość zobowiązania podatkowego,
- o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
- w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,
- określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę.
W sytuacji, gdy zaległość podatkowa byłego małżonka, która powstała w trakcie trwania małżeństwa, nie została przez niego zapłacona, organ podatkowy może orzec o odpowiedzialności byłej małżonki za powstałą zaległość podatkową. Wynika to z ustawy ordynacja podatkowa art. 110: "rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej".
Wyobraźmy sobie sytuację, w której mąż przez 2 lata trwania małżeństwa nie odprowadzał podatku dochodowego z tytułu świadczonych usług budowlanych. Zgodnie z art. 110, jego żona również po rozwodzie odpowiada solidarnie za zobowiązania podatkowe byłego męża, które powstały w trakcie trwania związku. O odpowiedzialności małżonki orzeka organ podatkowy w drodze decyzji. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej byłej małżonki może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku męża okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Jedynym pocieszeniem dla rozwiedzionej małżonki jest fakt, że jej odpowiedzialność będzie ograniczona.
Rozwiedziony małżonek ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe byłego współmałżonka, ale tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Zapis ten jest zabezpieczeniem majątku, który małżonek wypracował w okresie następującym po rozwodzie. Ponadto odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka nie obejmuje niepobranych oraz pobranych, a niewpłaconych przez płatników lub inkasentów podatków. Nie ponosi on również odpowiedzialności z tytułu odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie. Te same regulacje mają zastosowanie w przypadku unieważnienia małżeństwa oraz separacji.
Adam Bujalski, księgowy Tax Care
Jerzy Toczyński, Tax Care
