Czy w 2014 r. będą korzystniejsze zasady odliczania VAT od zakupu i eksploatacji samochodu?
Od 1 stycznia 2014 r. obowiązywać będzie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, w myśl którego ograniczenia w odliczeniu podatku naliczonego będą odnosić się do nabycia samochodów osobowych oraz innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. W tej sytuacji kwotę podatku naliczonego stanowić ma 60% kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż 6.000 zł.
Warto w tym miejscu zauważyć, że ustawodawca - w porównaniu do przepisów obowiązujących w latach 2011-2013 - poszerzył katalog samochodów, co do których nie będzie stosować się powyższych ograniczeń w odliczeniu VAT z uwagi na określone cechy tych pojazdów (a więc VAT będzie odliczany w 100%). I tak w art. 86a ust. 2 pkt 6 ustawy jest mowa o pojazdach samochodowych innych niż wymienione w art. 86a ust. 2 pkt 1-5, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
a) 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
b) 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,
c) 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.
Dodatkowo w treści art. 86a ust. 4 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. wskazano, że dopuszczalna ładowność tych pojazdów oraz liczba miejsc (siedzeń) określona jest na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym.
Z treści art. 86a ust. 2 pkt 6 ustawy jednoznacznie wynika więc, że ustawodawca dał podatnikowi możliwość pełnego odliczenia podatku naliczonego na takich zasadach, jakie wynikały uprzednio:
- z tzw. wzoru Lisaka - dotyczącym samochodów, o których mowa w lit. a) i b),
- z przepisów obowiązujących bezpośrednio przed wejściem Polski do Unii Europejskiej (czyli z ustawy o VAT z 1993 r.) - dotyczącym samochodów, o których mowa w lit. c),
tym samym uwzględniając postanowienia wyroku TS UE z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie C-414/07.
» Niepewność podatników - wniosek polskiego rządu o derogację
Tak jak wskazano przepisy art. 86a oraz art. a ustawy o VAT mają obowiązywać od 1 stycznia 2014 r. Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na działania polskiego rządu zmierzające do wprowadzenia innych ograniczeń w kwestii odliczenia VAT od samochodów aniżeli przewidziane treścią art. 86a ustawy o VAT. W dniu 11 czerwca 2013 r. Minister Finansów złożył bowiem wniosek o derogację dla Polski na podstawie art. 395 dyrektywy w sprawie VAT. W informacji zamieszczonej na stronie www.premier.gov.pl czytamy, że derogacja dotyczy ograniczenia prawa do odliczania (do 50%) kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia (w tym wewnątrzwspólnotowego):
- pojazdów samochodowych,
- wytworzenia oraz importu pojazdów samochodowych,
- nabycia usług zgodnie z umową najmu, dzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze.
Ograniczenie to miałoby zastosowanie wyłącznie do pojazdów samochodowych, które są wykorzystywane zarówno do celów prywatnych, jak i do prowadzonej działalności gospodarczej i wydatków związanych z tymi pojazdami. Derogacja nie obejmie tych pojazdów, które są przeznaczone wyłącznie do działalności gospodarczej. Objęłaby również częściowe ograniczenie - do wysokości 50% - prawa do odliczenia VAT od zakupu paliwa do samochodów objętych derogacją oraz od innych wydatków eksploatacyjnych (naprawa i konserwacja pojazdów, wydatki na dostawy lub usługi związane z pojazdami i ich wykorzystywaniem). Polska wnioskuje, by stosowanie derogacji dotyczyło okresu od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2018 r.
Z wniosku tego wynika, że wprawdzie podatnikowi przysługiwałoby prawo do odliczenia w kwocie stanowiącej 50% VAT z faktury (czyli mniej niż teraz), z tym że polski rząd nie przewiduje limitu kwotowego przy odliczaniu (który obowiązuje w chwili obecnej - odliczenie nie może przekroczyć kwoty 6.000 zł), co może być korzystniejsze dla podatników (szczególnie dla tych nabywających samochody o większej wartości). Druga korzystna zmiana dla podatników wynikająca z wniosku rządu wiąże się z przyznaniem podatnikowi prawa do odliczenia VAT z tytułu zakupu paliwa do samochodów, co do których stosuje się ograniczenia w odliczaniu, w wysokości 50% kwoty z faktury (w chwili obecnej podatnikowi w ogóle nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu). Natomiast zmiana niekorzystna wiąże się z ograniczeniem prawa do odliczenia do kwoty 50% w stosunku do wydatków eksploatacyjnych (np. na naprawę i konserwację pojazdów), gdyż w chwili obecnej przysługuje pełne odliczenie w tym zakresie.
Biorąc jednak pod uwagę fakt złożenia wniosku o derogację dopiero w czerwcu 2013 r. i długą procedurę derogacyjną przewidzianą prawem wspólnotowym nie jest przesądzone, czy zmiany zaproponowane Komisji Europejskiej przez polski rząd będą obowiązywać podatników od 1 stycznia 2014 r. Jeżeli nie uda się w tym czasie uzyskać zgody ze strony władz unijnych, to obowiązywać będzie cytowany wyżej art. 86a oraz art. 88a ustawy o VAT.
Poradnik VAT Nr 15 z dnia 2013-08-10