Instrukcja niezgodna z prawem
Jeśli organy podatkowe nie wydadzą podatnikom wiążącej interpretacji prawa podatkowego, gdy opisany stan faktyczny we wniosku dotyczy sytuacji, które jeszcze się nie wydarzyły, to będzie to niezgodne z obowiązującymi przepisami - uważają eksperci.
Do urzędów skarbowych i izb skarbowych trafiła opracowana przez Ministerstwo Finansów instrukcja dotycząca sposobu postępowania z wnioskami o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach podatników - wynika z informacji "GP". Minister finansów zalecił podległym sobie organom podatkowym, aby merytorycznie rozpatrywały jedynie te wnioski, w których podatnicy przedstawili sytuację już zaistniałą.
Jednocześnie urzędy skarbowe mają zakaz udzielania odpowiedzi na pytania podatników odnoszące się do sytuacji przyszłych, hipotetycznych, które jeszcze nie zaistniały. Jest to jedna z podstawowych przesłanek, jakie będą badane przez organy podatkowe, rozpatrujące składane od 1 stycznia 2005 r. wnioski o udzielenie interpretacji prawa podatkowego ("GP" z 12 stycznia br.).
Postanowiliśmy sprawdzić, co na ten temat sądzą eksperci. Specjaliści ci zgodnie stwierdzili, że taka praktyka organów podatkowych, jeśli rzeczywiście będzie miała miejsce, będzie niezgodna z obowiązującym prawem.
Ewa Matyszewska
Dariusz M. Malinowski, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych
Z treści artykułu Ordynacji podatkowej nie wynika przesłanka pozwalająca organowi podatkowemu odpowiadać tylko i wyłącznie niejako expost, czyli na podstawie sytuacji prawnopodatkowych, które już zdarzyły się u podatnika. Wręcz przeciwnie, przepis ten wyraźnie mówi o tym, że organy podatkowe mają obowiązek udzielić pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe. Są spory co do tego, jaką wykładnię prawa powinno stosować się jako pierwszą: celowościową czy gramatyczną. Moim zdaniem w tym przypadku zarówno wykładnia celowościowa, jak i gramatyczna, a także logiczna wskazuje na to, że przepis ten skierowany jest do szerokiego spectrum sytuacji i ma dotyczyć sytuacji nie tylko takiej, kiedy nastąpiło zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego, ale również dla potencjalnych zdarzeń przyszłych. Ja przychylam się do ogólnej fali krytyki, mimo że z punktu widzenia podatników przepis o wiążącej interpretacji jest bardzo wygodny, natomiast jego sprzeczność z konstytucją jest raczej ewidentna. Organy podatkowe będą robić teraz wszystko, żeby tych interpretacji wydawać jak najmniej, jednak wydaje się, że raczej dużych możliwości nie mają i będą musiały odpowiadać. Wniesienie wniosku jest wszczęciem quasi-postępowania podatkowego, dlatego że interpretacja jest zaskarżalna do organów nadrzędnych.
Przemysław Wipler, ekspert Doradztwa Podatkowego DGA & Saja
Uważam, że jest to niezgodne z prawem. Taka praktyka jest ograniczaniem praw ustawowych obywateli. Oczywiście art. 14a znowelizowanej Ordynacji podatkowej przewiduje pewne warunki, na podstawie których podatnik może się starać i może uzyskać wiążącą interpretację prawa podatkowego od organu skarbowego. W momencie gdy MF wewnętrznym pismem nakłada dodatkowe warunki, kiedy taka interpretacja może być wydawana, a kiedy nie, to mamy do czynienia z łamaniem podstawowych zasad państwa prawa. Gdy urzędy zaczną stosować się do instrukcji wydanej przez MF, to dojdzie do znacznego pogorszenia sytuacji podatników w stosunku do okresu sprzed 1 stycznia br. Skoro wiążące interpretacje będą wydawane tylko do stanu faktycznego, który się wydarzył, to czy lekarstwem dla podatników nie będzie opisywanie tego stanu po prostu w czasie przeszłym, niezależnie od tego, czy opisany we wniosku stan faktyczny się wydarzył przed złożeniem wniosku o interpretację czy też nie?
