Jak odliczać VAT od samochodu wynajmowanego okazjonalnie?

Ograniczenia w odliczaniu podatku naliczonego od użytkowania samochodów osobowych mają zastosowanie niezależnie od tego, czy wydatki te dotyczą samochodu będącego własnością podatnika czy też użytkowanego na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze.

W art. 86a ust. 2 ustawy o VAT został zawarty katalog wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, z tytułu których podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia w kwocie stanowiącej 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika. Wśród tych wydatków w punkcie 2 zostały wymienione wydatki z tytułu używania samochodów osobowych na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze (np. czynsz, raty lub inne płatności wynikające z tej umowy). Zaś w punkcie 3 wskazano na wydatki związane z nabyciem paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu ww. pojazdów samochodowych, a także na inne wydatki związane z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów (np. opłaty za przejazd autostradą). Z tym, że w okresie przejściowym, tj. do dnia 30 czerwca 2015 r., w związku z nabyciem paliwa do napędu samochodu osobowego podatnikowi co do zasady nie przysługuje w ogóle (nawet w 50%) prawo do odliczenia VAT (art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. poz. 312).

Wzór ewidencji przebiegu pojazdu dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl

Trzeba w tym miejscu podkreślić, że ww. ograniczeń w odliczaniu VAT nie stosuje się do samochodów osobowych, jeżeli sposób ich wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Dodatkowo w tym przypadku podatnik jest zobowiązany złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację VAT-26 o ww. pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym zostanie poniesiony pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami (o czym stanowi art. 86a ust. 12 ustawy o VAT).

Takie samochody osobowe – na mocy art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT – są traktowane jako pojazdy samochodowe wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, a więc przysługuje mu prawo do odliczenia VAT w pełnej wysokości z tytułu wydatków związanych z tymi samochodami (nawet w związku z nabyciem paliwa – stosownie do treści art. 12 ust. 2 ww. ustawy z dnia 7 lutego 2014 r.).

Dodać należy, że ewidencja przebiegu pojazdu ma być prowadzona przez cały okres, w którym podatnik wykorzystuje samochód wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej i musi być bardzo szczegółowa, gdyż zawarte w niej informacje powinny jednoznacznie potwierdzać, że w ramach użytkowania danego pojazdu nie wystąpiły przypadki jego użycia do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. W art. 86a ust. 7 ustawy o VAT wskazano dane, jakie powinny być zamieszczone w każdej ewidencji przebiegu pojazdu, czyli:

1) numer rejestracyjny pojazdu samochodowego;

2) dzień rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji;

3) stan licznika przebiegu pojazdu samochodowego na dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji, na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji;

4) wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu, obejmujący:

a) kolejny numer wpisu,

b) datę i cel wyjazdu,

c) opis trasy (skąd – dokąd),

d) liczbę przejechanych kilometrów,

e) imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem

– potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem;

5) liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług dostępna jest w serwisie www.klasyfikacje.gofin.pl

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego opisanego w pytaniu Czytelnika należy na wstępie zauważyć (posiłkowo posługując się przepisami statystycznymi), że usługi wynajmu zostały zawarte w dziale 77 PKWiU "Wynajem i dzierżawa", do którego należy m.in. grupowanie 77.11 "Wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy". Natomiast usługi wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.12) zostały sklasyfikowane w ramach usług transportowych. Tym samym wydatki z tytułu wynajmu samochodu osobowego, nawet jeśli jest on dokonywany okazjonalnie, podlegają ograniczeniom wynikającym z art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT jako wydatki dotyczące używania pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze.

W konsekwencji co do zasady Czytelnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego z tytułu wynajmu samochodów osobowych z wypożyczalni oraz opłat za przejazd autostradami. Natomiast nie przysługuje mu w ogóle prawo do odliczenia VAT w związku z zakupem paliwa do tych samochodów.

Z tym, że jeżeli w stosunku do ww. samochodów osobowych wynajmowanych z wypożyczalni:

• sposób ich wykorzystania przez Czytelnika (zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach używania tych pojazdów) wykluczy ich użycie do celów prywatnych,
   
• wykluczenie użytku prywatnego zostanie potwierdzone prowadzoną dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu,
   
• dokonane zostanie zgłoszenie tych pojazdów we właściwym urzędzie skarbowym na formularzu VAT-26,

to w tym przypadku będzie przysługiwało Czytelnikowi 100% prawo do odliczenia VAT z faktur otrzymanych z wypożyczalni, faktur dotyczących zakupu paliwa do napędu tych samochodów oraz opłat za przejazd autostradą.

Natomiast w kwestii prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla ww. samochodów należy zauważyć, że ustawodawca nie wskazał w sposób szczegółowy, co powinny zawierać poszczególne pozycje tej ewidencji. Trzeba jednak pamiętać o konsekwencjach wynikających z wadliwości prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu, np. z niepełnych zapisów czy luk w poszczególnych pozycjach, które mogłyby prowadzić do wniosku, że podatnik wykorzystywał dany pojazd nie tylko na cele działalności gospodarczej. W takim bowiem przypadku (jeśli organ podatkowy stwierdziłby brak wyłączności użytku pojazdu na cele działalności gospodarczej), podatnikowi przysługiwałoby jedynie prawo do odliczenia VAT w wysokości 50% z tytułu wszystkich wydatków ponoszonych z tytułu używania danego pojazdu. Tym samym Czytelnik powinien ewidencję prowadzić w sposób dokładny i szczegółowy, np. ujmując w niej "kwity autostradowe", potwierdzające datę wyjazdu, opis trasy (skąd – dokąd) i liczbę przejechanych kilometrów. Takie postępowanie może ograniczyć ryzyko związane z zakwestionowaniem przez organ podatkowy prawa do pełnego odliczenia VAT.

Poradnik VAT Nr 2 z dnia 2015-01-20

GOFIN podpowiada

Pobierz darmowy program do rozliczeń PIT