Jak rozliczyć darowiznę w zeznaniu rocznym?

Istotny moment dokonania

Aby darowizna podlegała odliczeniu od dochodu, nie może zostać przekazana przez podatnika w dowolnym terminie. W zeznaniu rocznym podatnik może odliczyć jedynie darowiznę dokonaną w roku podatkowym, za który składane jest zeznanie. Tym samym w zeznaniu za 2009 r. odliczeniu podlegają darowizny przekazane w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. Jeżeli podatnik nie osiągnął w 2009 r. dochodu podlegającego opodatkowaniu według skali podatkowej albo przychodu opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym, bądź wysokość dochodu (przychodu) nie pozwala na odliczenie darowizny w pełnej dopuszczalnej wysokości, odliczenia pozostałej kwoty nie można dokonać w latach następnych.

Dla kogo i na jaki cel?

Podatnik może odliczyć od dochodu darowizny przekazane na cele:

1) m.in. pomocy społecznej, działalności charytatywnej, ochrony i promocji zdrowia, działań na rzecz osób niepełnosprawnych, nauki, edukacji, oświaty i wychowania, kultury, sztuki, upowszechniania kultury fizycznej i sportu oraz inne cele wymienione w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. nr 96, poz. 873 ze zm.),

2) kultu religijnego,

3) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 1997 r. nr 106, poz. 681 ze zm.), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy.

Darowizny przekazane na cele wymienione w pkt 1) podlegają odliczeniu od dochodu (przychodu), jeżeli zostały przekazane organizacjom je realizującym i prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze działań publicznych. Organizacje nie muszą natomiast posiadać statusu organizacji pożytku publicznego. Są to organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w tym m.in. organizacje pozarządowe (tj. niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia), kościelne osoby prawne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Odliczeniu od dochodu podlegają ponadto darowizny przekazane na rzecz równoważnych organizacji określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Polska państwie UE lub innym państwie należącym do EOG, prowadzących taką działalność i realizujących te cele. Podatnik ma prawo je odliczyć pod warunkiem istnienia podstawy prawnej do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium organizacja posiada siedzibę (art. 26 ust. 6e ustawy o pdof).

Odliczenia omawianych darowizn nie dokonuje się natomiast w przypadku, gdy podatnik zaliczył wartość przekazanej darowizny do kosztów podatkowych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o pdof.

Z limitem i bez

Podatnicy mają prawo do pomniejszenia swoich dochodów (przychodów) o darowizny przekazane na wskazane cele, ale łącznie do kwoty nie wyższej niż 6% osiągniętego w danym roku dochodu (przychodu), co wynika z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o pdof. Oznacza to, że dokonując nawet kilku darowizn i tak nie odliczą więcej niż wskazane 6%.

Gdy przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem VAT, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem VAT, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku VAT z tytułu dokonania tej darowizny.

Wskazany limit nie ma natomiast zastosowania do niektórych tzw. darowizn kościelnych. Przy czym dochód (przychód) w wysokości nielimitowanej mogą pomniejszać wyłącznie darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. One podlegają odliczeniu do wysokości podstawy opodatkowania. Natomiast darowizny przekazywane na cele kultu religijnego podatnik może odliczyć od dochodu (przychodu) tylko w wysokości nieprzekraczającej 6% dochodu (przychodu).

Trzeba zadbać o dokumentację

Zarówno darowizny limitowane, jak i nielimitowane powinny zostać udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokumentem, z którego wynika wartość darowizny oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.

Dodatkowym warunkiem skorzystania z wyłączenia z podstawy opodatkowania darowizny przekazanej na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą jest przedstawienie darczyńcy przez kościelną osobę prawną - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdania o przeznaczeniu jej na tę właśnie działalność.

Z kolei darowizna na rzecz organizacji, określonej w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Polska państwie UE lub innym państwie należącym do EOG powinna zostać dodatkowo udokumentowana przez podatnika oświadczeniem tej organizacji. Powinno z niego wynikać, iż na dzień przekazania darowizny była ona równoważną organizacją do organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, realizującą cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i prowadzącą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych.

Korzystający z odliczenia podatnik zobowiązany jest do wykazania w części D załącznika PIT/O dołączanego do PIT-28, PIT-36 i PIT-37, oprócz kwoty przekazanej darowizny oraz kwoty dokonanego odliczenia, również danych pozwalających na identyfikację obdarowanego, a w szczególności jego nazwę i adres.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa Nr 636 z dnia 2010-02-11

GOFIN podpowiada