Koszty na przełomie roku

 W listopadzie 2009 r. zamówiłem prenumeratę czasopism na cały 2010 r. W tym samym miesiącu otrzymałem fakturę i dokonałem zapłaty. Jestem przedsiębiorcą prowadzącym księgi rachunkowe od 2009 r. Do którego roku (2009 czy 2010) należy zaliczyć poniesiony z tego tytułu wydatek?

Wydatki poniesione na prenumeratę fachowych czasopism, np. o tematyce podatkowej, należą do tzw. kosztów pośrednich. Są to koszty, których nie można w sposób bezpośredni przyporządkować do uzyskiwanych przez przedsiębiorcę przychodów. U prowadzących księgi rachunkowe do tego rodzaju kosztów ma zastosowanie art. 22 ust. 5c ustawy o pdof. Z powołanego przepisu wynika, że koszty pośrednio związane z przychodami należy rozliczyć w dacie ich poniesienia. Przy czym, jeżeli będą one dotyczyły okresu przekraczającego rok podatkowy i nie będzie możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku, należy rozliczyć je proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

W przypadku prenumeraty, która obejmuje okres od stycznia do grudnia nie mamy do czynienia z wydatkiem, który dotyczyłby okresu przekraczającego rok podatkowy. Do wydatków na taką prenumeratę nie ma zatem zastosowania zasada rozliczania kosztów. Należy je zaliczyć do kosztów w dniu poniesienia. Jest nim dzień, na który nastąpi ujęcie kosztu w księgach rachunkowych (zaksięgowanie) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) (art. 22 ust. 5d ustawy o pdof i odpowiednio art. 15 ust. 4e ustawy o pdop).

Zatem na podatkowy sposób rozliczenia kosztów prenumeraty ma wpływ ich ewidencja w księgach rachunkowych. Dla celów rachunkowych faktura dotycząca prenumeraty czasopism na 2010 r., otrzymana w 2009 r., podlega ujęciu w księgach rachunkowych w 2009 r. Przy czym rozliczenia tych kosztów w księgach dokonuje się w 2010 r. w myśl zasady, że koszty dotyczące 2010 r. powinny obciążać wynik finansowy tego właśnie roku. W konsekwencji koszty opłaconej w 2009 r. prenumeraty na rok 2010 będą zaliczone do kosztów bilansowych i kosztów uzyskania przychodów w roku 2010. Szerzej o kosztach prenumeraty prasy na 2010 r. poniesionej w 2009 r. można przeczytać w GP nr 79 z br. na str. 10.

 Prowadzę działalność gospodarczą (podatkowa księga przychodów i rozchodów). 1 grudnia 2009 r. zawarłem umowę ubezpieczenia składników majątku będących środkami trwałymi. Została ona zawarta na okres jednego roku (od 1 grudnia 2009 r. do 30 listopada 2010 r.). Kiedy powinienem ująć w kosztach uzyskania przychodów składkę z tego tytułu?

Wydatki na ubezpieczenie składników majątku wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności stanowią koszty uzyskania przychodów. W związku z tym, że nie da się ich powiązać z konkretnymi przychodami, dla celów podatkowych należy je uznać za koszty pośrednie.

U podatników prowadzących księgi przychodów i rozchodów metodą uproszczoną czy też memoriałową, tego typu koszty są potrącane w dacie ich poniesienia, tj. w dniu wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (art. 22 ust. 6b ustawy o pdof). Przy czym stosujący metodę memoriałową, w dacie poniesienia mogą potrącać tylko koszty pośrednie, które nie przekraczają roku podatkowego. Z kolei wydatki dotyczące okresu przekraczającego rok podatkowy, w przypadku których nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego muszą rozliczać w kosztach podatkowych proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Tak wynika z art. 22 ust. 5c ustawy o pdof.

Uwzględnienie powołanych regulacji w sytuacji opisanej w pytaniu oznacza, że jeżeli Czytelnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą:

• uproszczoną - składkę na ubezpieczenie majątku powinien ująć jednorazowo w kosztach 2009 r.,
   
• memoriałową - kwotę składki należy rozliczyć proporcjonalnie na dwa lata podatkowe; w koszty podatkowe 2009 r. powinna zostać zaliczona 1/12 kwoty składki, a w koszty 2010 r. - 11/12 kwoty składki.

 Wynagrodzenia pracowników za dany miesiąc wypłacam do 5. dnia następnego miesiąca. Oznacza to, że wynagrodzenia za grudzień wypłacę 5 stycznia 2010 r. Czy mimo to mogę je zaliczyć do kosztów 2009 r., czy w stosunku do wynagrodzeń grudniowych istnieje wyjątek?

Wynagrodzenia na rzecz pracowników, stanowią dla celów podatkowych koszt uzyskania przychodów. Podobnie jak omówione wcześniej koszty prenumeraty czy ubezpieczenia należą one do kategorii kosztów pośrednich. Przy czym o kwalifikacji wynagrodzeń pracowniczych do kosztów uzyskania przychodów nie decyduje data ich poniesienia. Mają do nich zastosowanie przepisy szczególne, tj. art. 22 ust. 6ba ustawy o pdof i art. 15 ust. 4g ustawy o pdop.

Z powołanych przepisów wynika, że należności z tytułu stosunku pracy i stosunków pokrewnych stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne. Przy czym warunkiem skorzystania z tego rozwiązania jest wypłacenie tych należności lub ich postawienie do dyspozycji pracownika w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. W sytuacji gdy pracodawca nie dotrzyma tych terminów, traci prawo zaliczenia wynagrodzeń do kosztów miesiąca, za które są należne. Wówczas może je zaliczyć do kosztów w miesiącu, w którym zostaną wypłacone lub postawione do dyspozycji pracownika.

Od zaprezentowanych zasad nie wprowadzono wyjątków. Oznacza to, że stosuje się je do wynagrodzeń należnych za cały rok podatkowy, a zatem również za grudzień. Tak więc wynagrodzenia za grudzień 2009 r. będą stanowiły koszt uzyskania przychodów w grudniu pod warunkiem, że Czytelnik wypłaci je lub postawi do dyspozycji pracowników 5 stycznia 2010 r. Jeżeli natomiast zdarzenia te będą miały miejsce 6 stycznia 2010 r. lub później, wynagrodzenia grudniowe będą kosztem w 2010 r.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).

autor: Beata Siwkowska
Gazeta Podatkowa Nr 617 z dnia 2009-12-07

GOFIN podpowiada