Kto musi zapłacić podatek

Praca we Francji

PYTANIE:
Mój syn pracował we Francji podczas wakacji od 1 do 24 sierpnia 2005 r. Pracodawca zapłacił za niego ubezpieczenie i wszystkie należne podatki. Czy syn musi po raz drugi zapłacić w Polsce podatek od dochodu osiągniętego z pracy za granicą? Syn był legalnie zatrudniony, zarejestrowany. Była to jego pierwsza, i jak dotąd, jedyna praca. Ma 19 lat i dalej się uczy. Pracodawca - Francuz - twierdzi, że jest jakaś umowa między Francją, a Polską eliminująca podwójne opodatkowanie.

ODPOWIEDŹ:
Ze stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu wynika, że syn mieszka na stałe w Polsce - a więc w naszym kraju ma tzw. rezydencję podatkową i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Stąd co do zasady - tutaj powinien płacić podatek dochodowy od wszystkich dochodów, niezależnie czy mają swe źródło w Polsce, czy za granicą.
Rzeczywiście, jak słusznie powiedział francuski pracodawca, aby uniknąć sytuacji podwójnego opodatkowania tego samego dochodu w państwie rezydencji podatkowej i w państwie źródła dochodu, Polska podpisała stosowne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przypadku Francji obowiązuje obecnie Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 1977 r., Nr 1, poz. 5). Jej art. 23 reguluje kwestie unikania podwójnego opodatkowania. Przewiduje on zastosowanie w tym przypadku tzw. metody wyłączenia z progresją. Oznacza to, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty we Francji, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym we Francji. Ze względu na fakt, iż syn nie osiągnął dochodów w naszym kraju, nie zapłaci żadnego podatku w Polsce.
W przypadku gdy zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją, a podatnik nie uzyskał w danym roku dochodów w Polsce, to nie ma bezwzględnego obowiązku składania zeznania rocznego. Może jednak złożyć zeznanie roczne - PIT-36 i wykazać przed polskim fiskusem legalne dochody osiągane i opodatkowane za granicą, aby uniknąć przyszłych ingerencji urzędu skarbowego, który chciałby się dowiedzieć, skąd podatnik uzyskał środki finansowe, jakimi dysponuje. W tym przypadku dochodów z zagranicy nie wykaże w części D.1. i D.2. zeznania, należy je bowiem wykazać w części H zeznania (w poz. 162 i 163).

Praca w Irlandii Północnej i Wielkiej Brytanii

PYTANIE
Od sierpnia 2005 r. pracuję w Irlandii Północnej. Wcześniej, do końca lipca byłem zatrudniony w Polsce Czy w związku z tym rozliczam się tak, jak osoby pracujące w Wielkiej Brytanii? Ponoć pracujący w Irlandii Południowej rozliczają się na innych zasadach?

ODPOWIEDŹ:
Polacy uzyskujący dochody na terytorium Irlandii Północnej rozliczają się ze swych dochodów na tych samych zasadach, jak uzyskujący dochody w Wielkiej Brytanii. W obydwu przypadkach obowiązuje bowiem ta sama konwencja międzynarodowa - Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i zysków majątkowych, podpisana w Londynie dnia 16 grudnia 1976 r. (Dz.U. z 1978 r. Nr 7, poz. 20).

Natomiast w przypadku dochodów uzyskiwanych w Irlandii Południowej obowiązuje Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. (Dz.U. z 1996 r. Nr 29, poz. 129).

W obu przypadkach jednak obowiązują podobne zasady opodatkowania wynagrodzeń za pracę (art. 15 obu Umów). Pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to osiągane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie. Bez względu na powyższe zasady, wynagrodzenie osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiągane z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie, jeżeli:

a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nie przekraczające łącznie 183 dni w danym roku podatkowym tego drugiego Państwa,

b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie i 

c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.

Dopiero gdy na gruncie powyższych reguł doszłoby do podwójnego opodatkowania dochodów - zarówno w Polsce, jak i w państwie źródła przychodu - zastosowanie znają różne metody unikania podwójnego opodatkowania. W przypadku dochodów uzyskiwanych przez mieszkańców Polski z pracy w Irlandii (Południowej) będzie to tzw. metoda wyłączenia z progresją (art. 24 Umowy). Jeżeli więc osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami Umowy może być opodatkowany w Irlandii, to Polska zwalnia od podatku taki dochód. Jednakże Polska może, mimo to, przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu takiej osoby wziąć pod uwagę dochód zwolniony od podatku (czyli dochód z Irlandii). W przypadku, gdy zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w drugim państwie. W tym przypadku dochodów z zagranicy podatnicy nie wykazują w części D.1. i D.2., należy je bowiem wykazać w części H zeznania (w poz. 162 i 163).

Natomiast w przypadku uzyskiwanych przez mieszkańców Polski dochodów z pracy w Irlandii Północnej zastosowanie znajdzie tzw. metoda proporcjonalnego odliczenia podatku zapłaconego za granicą (metoda zaliczenia). Jeżeli zatem osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub zyski majątkowe, które - zgodnie z postanowieniami ww. Umowy - mogą być opodatkowane w Zjednoczonym Królestwie (UK), wtedy Polska pozwoli na potrącenie od polskiego podatku od dochodu lub zysków majątkowych (w zależności od konkretnego przypadku), należnego od tej osoby, kwoty równej podatkowi zapłaconemu w Zjednoczonym Królestwie odpowiednio od tego dochodu lub zysków majątkowych.

Jednakże takie potrącenie nie może przekroczyć tej części podatku polskiego, która przypada proporcjonalnie na dochód lub zyski majątkowe, które mogą być opodatkowane w Zjednoczonym Królestwie (art. 23 Umowy). W Polsce podatek zapłacony za granicą podlega więc odliczeniu od podatku obliczonego od łącznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym. W tym przypadku podatnicy wypełniają wiersze w części D.1. i D.2 zeznania rocznego PIT-36.

Tylko w kol. f w części D.1. i D.2. nie należy wykazywać podatku zapłaconego w obcym państwie. Kwotę tę podatnicy wykazują i odliczają w części H deklaracji PIT-36 w wierszu zatytułowanym ?Podatek zapłacony za granicą - zgodnie z art. 27 ust. 9, 9a i 9b ustawy, przeliczony na złote? (w poz. 167 i 168). W tym przypadku kwotę podatku obliczonego wg skali od łącznych dochodów uzyskanych za granicą i w Polsce należy pomnożyć przez kwotę dochodu uzyskanego za granicą a następnie podzielić przez kwotę łącznego dochodu uzyskanego za granicą i w Polsce. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.

Warto jeszcze wspomnieć, iż jeśli podatnik mający nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, pracuje w kraju, z którym umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przyjmuje metodę zaliczenia, ma obowiązek comiesięcznego wpłacania zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19% oraz złożenia deklaracji podatkowej (PIT-53). Wyjątek stanowi przypadek, gdy cały czas przebywa za granicą. Wówczas podatnik może bowiem całość zaliczek wpłacić po powrocie - do 20 dnia następnego miesiąca po miesiącu powrotu do kraju.

Oczywiście podatnik uwzględnia w rozliczeniach z polskim fiskusem zagraniczne dochody, tylko jeśli ma w Polsce stałe miejsce zamieszkania (tj. ma tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy), a nie gdy całkowicie zmienił miejsce zamieszkania do innego państwa.

Praca w Irlandii

PYTANIE
Dokładnie 17 lipca 2005 roku po ukończeniu studiów wraz z narzeczoną opuściliśmy kraj i wyjechaliśmy do Irlandii w poszukiwaniu "lepszego życia". Oczywiście tak jak zapewne 90 % Polaków nie poszliśmy do "skarbówki" i nie poinformowaliśmy nikogo że wyjeżdżamy z kraju. Oboje znaleźliśmy pracę , jesteśmy szczęśliwi , zarabiamy po około 21 000 euro rocznie i cieszymy się z tego że możemy odłożyć trochę pieniędzy na lepszą przyszłość. Kilka tygodni temu okazało się że przed wyjazdem powinniśmy poinformować Urząd Skarbowy że wyjeżdżamy z kraju do innego państwa aby tam podjąć się pracy zarobkowej. Czy będę musiał rozliczyć się w Polsce z dochodów uzyskanych w Irlandii za 2005 rok? Oczywiście "skarbówka" nie wie że jestem w pracy zagranicą ponieważ nie wiedzieliśmy że jesteśmy zobowiązani do powiadomienia jakiegokolwiek urzędu. Czy jeśli tak to czy istnieje jakaś możliwość/wyjście z tej sytuacji aby nie płacić podatków także w Polsce?

ODPOWIEDŹ:
Osoby fizyczne niemające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Polski. Jest to zasada tzw. ograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przepis ten stosuje się jednakże z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Należy więc zapoznać się z odpowiednią umową.

Zgodnie z art. 4 Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Irlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Madrycie dnia 13 listopada 1995 r. (Dz.U. z 1996 r. Nr 29, poz. 129), w rozumieniu tej Umowy określenie ?osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie? oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, pobytu, siedzibę, miejsce zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Jednakże określenie to nie obejmuje żadnej osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie z tytułu dochodu osiąganego ze źródeł położonych tylko w tym Państwie. Jeżeli stosownie do ww. postanowień osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status będzie określony w następujący sposób:

a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ona silniejsze powiązania osobiste lub gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);

b) jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;

c) jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obydwu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;

d) jeżeli jest ona obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe władze Umawiających się Państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Jeśli zatem Państwo zmienili miejsce zamieszkania - przenieśli się na stałe do Irlandii, to podlegają Państwo ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a więc nie muszą się Państwo rozliczać z polskim fiskusem z irlandzkich dochodów. Zgodnie bowiem z art. 15 ww. Umowy, wiążącej organy administracyjne obu umawiających się państw, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (szczególne zasady dotyczą wynagrodzeń dyrektorów, emerytur i rent, pracowników państwowych oraz profesorów i nauczycieli).

Kwestia zameldowania ma tu jedynie takie znaczenie, że ułatwia dowodzenie faktu zamieszkiwania w określonej miejscowości; jednakże można udowodnić w inny sposób, że mieszka się jednak na stałe w Irlandii.

W Polsce dla ustalenia miejsca zamieszkania w określonej miejscowości bierze się pod uwagę fakt przebywania tam z zamiarem stałego pobytu. Gdyby jednak okazało się, że mają Państwo miejsce zamieszkania w Polsce (a wyjazd za granicę do pracy miał jedynie charakter czasowy), to ww. Umowa przewiduje, iż w takim przypadku dla uniknięcia podwójnego opodatkowania dochodów z pracy w Irlandii znajduje zastosowanie tzw. metoda wyłączenia z progresją. Oznacza to, iż w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w Irlandii, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w drugim państwie. W tym przypadku dochodów z zagranicy podatnicy nie wykazują w części D.1. i D.2., należy je bowiem wykazać w części H zeznania (w poz. 162 i 163). Jeśli podatnik nie osiągnął żadnych dochodów w Polsce, to nie zapłaci ani grosza polskiemu fiskusowi (tylko bowiem dochody osiągnięte w Polsce są opodatkowane, a dochody zagraniczne mogą jedynie wpłynąć na to, że w wyniku przekroczenia kolejnego progu dochodów, zastosowanie znajdzie wyższa stopa opodatkowania).

Praca sezonowa w Niemczech

PYTANIE
Pracowałem sezonowo w Niemczech. Nie dostałem żadnego dokumentu potwierdzającego otrzymane wynagrodzenie oraz opłaconych podatków. Na jakiej podstawie mam się rozliczyć nie mając PIT-a o dochodach.

ODPOWIEDŹ:
Zakładając, że chodzi o osobę zamieszkałą na stałe w Polsce, należy przeanalizować wpierw art. 15 Umowy między RP a RFN w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), aby sprawdzić, czy należało zapłacić zaliczki na podatek w Niemczech. Zgodnie z tym przepisem uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (np. w Polsce) otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie (np. w Niemczech). Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie(w Niemczech). Jednak bez względu na powyższe zasady wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (np. w Polsce) otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie (np. w Niemczech), podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie (np. w Polsce), jeżeli:

a) odbiorca przebywa w drugim Państwie (np. w Niemczech) przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, i 

b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie (np. w Niemczech), i 

c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie (np. w Niemczech).

Postanowienia powyższe nie mają zastosowania do wynagrodzenia otrzymywanego przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (np. w Polsce), zwaną dalej ?pracownikiem?, oraz wypłacanego przez lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Umawiającym się Państwie (w Niemczech), jeżeli praca ta wykonywana jest w tym drugim Państwie (w Niemczech), i jeżeli:

a) pracownik wykonuje w ramach pracy najemnej również usługi na rzecz osoby innej niż pracodawca, która kontroluje bezpośrednio lub pośrednio sposób wykonania tych usług, i 

b) pracodawca nie ponosi odpowiedzialności lub ryzyka za skutki pracy wykonanej przez pracownika.

Podatnik złożyć zeznanie PIT-36 do 2 maja 2005 r., niezależnie od tego, czy otrzymał informację od płatnika. W podanym przypadku podatnik może złożyć rozliczenie roczne uwzględniając w nim dochód uzyskany z zagranicy w oparciu o inne posiadane dowody: paski płacowe, zawarte umowy, pokwitowania, itp.; jednocześnie jednak warto powiadomić urząd skarbowy, iż płatnik, jeśli taki w podanym stanie był, nie wypełnił ciążących na nim obowiązków, oraz o fakcie oparcia rozliczenia rocznego na innych dowodach (z ich podaniem). W tym też terminie podatnik powinien uiścić należny podatek.

Jeżeli jednak podatnik uzyskuje w ogóle bez pośrednictwa płatników np. przychody ze stosunku pracy z zagranicy, to koszty należy określić zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (czyli zazwyczaj wyniosą one 102,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.227 zł). Podatnik ma wówczas obowiązek samodzielnego obliczenia należnej zaliczki na podatek oraz wpłacenia jej w terminie do 20 następnego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócił do Polski (przy czym rozliczenia za grudzień dokonuje się w terminie złożenia zeznania rocznego PIT-36, bez składania deklaracji PIT-53). Jednocześnie w terminie płatności zaliczki podatnik winien złożyć deklarację PIT-53.

W PIĄTEK, 21 KWIETNIA, O GODZ. 11 ZAPRASZAMY NA CZAT Z DORADCĄ PODATKOWYM. PYTANIA DO SPECJALISTÓW PROSIMY KIEROWAĆ NA ADRES: biznes@firma.interia.pl. PO CZACIE EKSPERCI PODATKOWI BĘDĄ PRZEZ GODZINĘ DYŻUROWALI POD NUMERAMI TELEFONÓW: 012 646 27 62, 012 646 27 64