MF zapowiada nową regułę wydatkową
Ministerstwo Finansów, w przyjętej przez rząd Aktualizacji Programu Konwergencji 2012, zapowiada wprowadzenie nowej stabilizującej reguły wydatkowej oraz modyfikację procedur ostrożnościowych i sanacyjnych z ustawy o finansach publicznych obowiązujących, gdy dług publiczny w relacji do PKB przekroczy progi ostrożnościowe 50 i 55 proc.
"Obecnie na ukończeniu są prace analityczne nad stabilizującą (trwałą) regułą wydatkową, która - po obniżeniu deficytu do poziomu MTO - ma zapewnić stabilizację salda sektora instytucji rządowych i samorządowych w średnim okresie na poziomie -1 proc. PKB. Wprowadzenie reguły będzie poprzedzać okres przejściowy, definiujący ścieżkę konsolidacji zgodną z przedstawioną w niniejszym Programie. Ścieżka ta zapewnia obniżenie deficytu sektora do poziomu średniookresowego celu budżetowego w 2015 roku" - napisano w opublikowanym w środę programie konwergencji.
Zgodnie z intencjami resortu finansów nowa reguła wydatkowa powinna ograniczać maksymalny wzrost wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, z wyłączeniem wydatków podsektora samorządowego (objętego innymi regułami) oraz wydatków finansowanych środkami z bezzwrotnej pomocy unijnej.
"Jest to uzasadnione tym, że wpływ środków unijnych na deficyt (liczony wg ESA'95) jest neutralny, tj. dochody sektora z UE wykazywane są zawsze w wysokości wydatków sektora finansowanych ze środków z UE, niezależnie od kasowych przepływów. Dodatkową kategorią wydatków, której wyłączenie spod obowiązywania reguły jest rozpatrywane, mogłyby być koszty obsługi długu publicznego. Zgodnie z docelową regułą, wzrost wydatków sektora ("oczyszczonych" o ww. kategorie) nie mógłby przekroczyć średniookresowego tempa wzrostu PKB" - napisano w dokumencie.
"Proponuje się, aby limit wydatków został odpowiednio skorygowany w dół, gdyby skumulowane na tzw. koncie kontrolnym odchylenia wyniku nominalnego sektora instytucji rządowych i samorządowych od MTO przekroczyły zadany próg wyrażony w procentach PKB. Korekta mogłaby być zawieszona w czasie głębokiej dekoniunktury, zdefiniowanej np. jako nadmierne odchylenie prognozowanej dynamiki realnego PKB na dany rok od średniookresowego tempa wzrostu. Limit wydatków byłby też korygowany o dyskrecjonalną systemową zmianę dochodów. W szczególności, obniżenie podatków czy wprowadzenie ulg podatkowych byłoby możliwe pod warunkiem skompensowania ubytku dochodów z tego tytułu odpowiednim obniżeniem wydatków" - dodają autorzy.
Założenia do do ustawy wprowadzającej stabilizującą regułę wydatkową powinny zostać przedłożone rządowi w III kw. tego roku.
Ministerstwo Finansów poinformowało również w Aktualizacji Programu Konwergencji 2012, że obecnie trwają prace nad kolejną modyfikacją procedur ostrożnościowych i sanacyjnych w sytuacji przekroczenia przez dług publiczny progu 50 proc. lub 55 proc. PKB.
"Zgodnie z obecną propozycją, w przypadku przekroczenia przez państwowy dług publiczny 50 proc. lub 55 proc. PKB, PDP byłby przeliczany na złote z zastosowaniem średniej arytmetycznej z kursów walut obcych z roku budżetowego, za który ogłaszana jest relacja. Tak wyliczona kwota byłaby następnie pomniejszona o wolne środki finansowe Ministra Finansów na koniec roku budżetowego, służące finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w następnym roku budżetowym. Jeśli w wyniku powyższego przeliczenia wartość relacji tak obliczonej kwoty do PKB byłaby mniejsza niż odpowiednio 50 proc. lub 55 proc., nie stosowałoby się ograniczeń przewidzianych dla tych progów" - napisano w dokumencie.
"Modyfikacja procedur ostrożnościowych pozwoli ograniczyć ryzyko nagłych zmian w polityce fiskalnej, wywołanych czynnikami mającymi niewielki związek z fundamentami gospodarczymi, zwiększając tym samym stabilność makroekonomiczną" - dodano.
Jednocześnie resort podkreśla, że celem przygotowywanych zmian jest ograniczenie wpływu nagłych zmian kursu walutowego oraz procesu prefinansowania na stosowanie mechanizmów przewidzianych w procedurach ostrożnościowych.
"Obecnie zadłużenie zagraniczne przeliczane jest na złote kursem z ostatniego dnia roboczego roku. Zmiany kursów walut, często wynikające z uwarunkowań zewnętrznych (duża zmienność na głównych rynkach walutowych, ataki spekulacyjne na złotego), mogą być przyczyną przekroczenia progów ostrożnościowych i w konsekwencji wymuszać zmiany w polityce fiskalnej, nie zawsze w danym momencie zasadne.
W ramach zarządzania długiem Skarbu Państwa, w IV kw. danego roku budżetowego następuje zaciąganie zobowiązań na finansowanie potrzeb pożyczkowych następnego roku w celu zmniejszenia ryzyka refinansowania długu publicznego, co jednak powoduje zwiększenie długu brutto i tym samym ryzyka przekroczenia progów ostrożnościowych" - napisano.
