Najwięcej zaoszczędzą najbogatsi

1 stycznia obecną trzystopniową skalę podatkową ze stawkami 19 proc., 30 proc. i 40 proc. zastąpi skala dwustopniowa. Zmianę taką wprowadził jeszcze Sejm poprzedniej kadencji, ale jej wejście w życie ustalił na 1 stycznia 2009 r. Nowe stawki ustalono na poziomach 18 proc. i 32 proc., a próg podatkowy wyniesie 85 528 zł.

Osoba zarabiająca poniżej tej kwoty zapłaci 18-proc. podatek minus 556,02 zł (kwota zmniejszająca podatek), czyli w sumie 14 839,02 zł. W przypadku osób zarabiających ponad 85 528 zł rocznie, podatek wyniesie 14 839,02 plus 32 proc. od nadwyżki przekraczającej 85 528 zł.

Zgodnie z obliczeniami Szymona Czerwińskiego, konsultanta w firmie doradztwa podatkowego Accreo Taxand, nominalnie na zmianie najwięcej zyskają osoby pobierające najwyższe pensje. Osoba zarabiająca 2 tys. zł brutto

miesięcznie zyska "na rękę" ok. 166 zł rocznie. W przypadku pracownika zarabiającego 5 tys. zł, roczna oszczędność wyniesie ok. 936 zł. W kieszeni osób zarabiających 10 tys. brutto miesięcznie zostanie ok. 5 360 zł rocznie.

- W przypadku większości podatników korzyści ze zmian stawek będę niemal symboliczne. Co prawda podatki płaci się proporcjonalnie do dochodu, jednak zmiany mogłyby w większym stopniu uwzględniać interes najliczniejszej grupy podatników - uważa Czerwiński.

Ekspert dodaje, że jego wyliczenia uwzględniają zaplanowane podwyższenie limitu dochodów, po przekroczeniu którego nie płaci się składek rentowych i emerytalnych. W tym roku wynosi on ok. 85,3 tys. zł, w 2009 r. ma zostać podwyższony do ponad 95,7 tys. zł. Minister pracy nie podpisała jednak jeszcze odpowiedniego obwieszczenia.

- Jeżeli limit nie zostałby podwyższony, osoby najlepiej zarabiające zyskałyby jeszcze więcej - zwraca uwagę Czerwiński.

Od 1 stycznia zaczną obowiązywać także zmiany przygotowane przez obecny rząd. Chodzi m.in. o nowelizacje ustaw o PIT i CIT, Ordynacji podatkowej oraz nowe przepisy akcyzowe.

Obecna ulga meldunkowa zostanie zastąpiona przez ulgę mieszkaniową. Ta pierwsza zwalnia z podatku dochody ze sprzedaży mieszkania - pod warunkiem, że sprzedający był w nim zameldowany przynajmniej rok. Nowa ulga ma objąć dochody ze sprzedaży nieruchomości, jeżeli w ciągu dwóch lat zostaną one przeznaczone m.in. na zakup mieszkania, budynku mieszkalnego czy gruntu budowlanego.

Nowelizacja liberalizuje zasady tzw. ulgi odsetkowej, która pozwala na odliczenie od dochodu odsetek od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na budowę domu lub mieszkania. Ulga ta obejmie także kredyty refinansowe zaciągnięte na spłatę kredytów mieszkaniowych.

Podatnicy będą mogli skorzystać z nowych zwolnień podatkowych. Obejmą one np. pomoc finansową udzieloną z budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego w związku ze zdarzeniem losowym. Z podatku będą ponadto zwolnione dochody z nagród uzyskanych przez podatników za wybitne osiągnięcia, w części przekazanej na cele pożytku publicznego.

Zmiany dotyczą także ulgi prorodzinnej. W 2008 r. pozwala ona odliczyć od podatku kwotę 1173,7 zł na każde dziecko w rodzinie. W 2009 r. odliczenie wyniesie 1112,04 zł, ale z ulgi będą mogli skorzystać nie tylko rodzice i opiekunowie prawni, ale także rodzice zastępczy. W ustawie o PIT znajdą także nowe zasady dotyczące preferencyjnego rozliczenia podatkowego osób samotnie wychowujących dzieci.

Możliwe będzie ponadto odliczenie od dochodu obowiązkowych składek społecznych i zdrowotnych zapłaconych za granicą, jeżeli nie zostały wcześniej odliczone od dochodu.

W Nowym Roku czekają nas podwyżki akcyzy. Stawka podatku na papierosy zostanie podwyższona o 18,07 proc., a na cięty tytoń do ręcznego sporządzania papierosów o 51,59 proc.

Akcyza na wina i napoje fermentowane wzrośnie z początkiem przyszłego roku o 16,5 proc., co - zdaniem Ministerstwa Finansów - odpowiada wzrostowi ceny detalicznej butelki tych napojów (o poj. 0,75 l) o 20 groszy.

Resort tłumaczy, że zaplanowana 9-proc. podwyżka akcyzy na alkohol etylowy, z którego wyrabia się wódkę, będzie skutkować wzrostem ceny najbardziej popularnych wódek o poj. 5 l o około 1 zł.

Z początkiem 2009 roku zwiększy się też akcyza na samochody osobowe o pojemności silnika powyżej 2 litrów. Akcyza na te auta wzrośnie z 13,6 proc. do 18,6 proc. wartości pojazdu.

1 stycznia wejdą ponadto w życie korzystne dla podatników zmiany w Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nimi decyzje podatkowe fiskusa nie będą automatycznie podlegać wykonaniu, a urzędy skarbowe mają informować podatników o planowanych kontrolach. Nowelizacja zakłada, że kontrola u podatnika będzie przeprowadzana nie wcześniej niż po 7 dniach i nie później niż 30 dni od doręczenia zawiadomienia o zamiarze kontroli.