Dokument powstał na zlecenie Brazylii, na czas jej obecnego przewodnictwa w organizacji. - Globalny, minimalny podatek nałożony na miliarderów to sposób na zebranie funduszy na realizację programów mających na celu zmniejszenie głodu, promowanie zrównoważonego rozwoju i reform globalnego zarządzania – argumentował podczas prezentacji raportu główny koordynator ds. międzynarodowych w brazylijskim Ministerstwie Finansów Felipe Antunes de Oliveira. Przyznał, że pomysł będzie trudny do zrealizowania. - Możemy spodziewać się, że negocjacje będą długie – dodał.
Nawet 250 miliardów dolarów rocznie
Autorem raportu jest typowany do zeszłorocznej nagrody Nobla francuski ekonomista Gabriel Zucman, wykładowca m.in. na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i Szkole Głównej Handlowej w Paryżu. Od lat bada on przyczyny i konsekwencje wzrostu nierówności. Z wyliczeń Zucmana wynika, że miliarderzy płacą obecnie podatki stanowiące równowartość 0,3 proc. ich majątku. Twierdzi, że 2 proc. podatek przyniósłby od 200 do 250 miliardów dolarów rocznie. Pieniądze miałoby płacić do 3 tys. miliarderów. Według raportu, ta nowa kwota miałaby stanowić część globalnego minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych.
Utworzenie podatku od fortun po raz pierwszy znalazło się w porządku obrad posiedzeń G20. Kraje te debatują nad strategiami mającymi sprostać wyzwaniom gospodarczym i środowiskowym. - Zawsze słyszymy, że fundusze publiczne są ograniczone, skrajna koncentracja bogactwa w rzeczywistości szkodzi wszystkim – mówi Rebecca Thissen, liderka globalnego rzecznictwa CAN (Climate Action Network International). Jej zdaniem, propozycja G20 to radykalny sposób na odblokowanie budżetów państw, a jednocześnie skuteczna walka z unikaniem fiskusa.
G20 nie jest pionierem
Propozycja G20 nie jest pierwszą dotyczącą wprowadzenia globalnego podatku od wielkich fortun. Z podobnym projektem wystąpiło w październiku ubiegłego roku Obserwatorium Fiskalne UE służące wsparciu Brukseli w zwalczaniu nadużyć podatkowych - niezależne laboratorium badawcze działające przy Szkole Głównej Handlowej w Paryżu. Oni też zaproponowali 2 proc. stawkę podatku. Eksperci obserwatorium przygotowali raport “Global Tax Evasion 2024”. Z dokumentu wynika, że miliarderzy mają bardzo niskie stawki podatkowe, wynoszące od 0 proc.do 0,5 proc. ich aktywów.
Przypomnieli, że niespełna 3 tysiące osób dysponują majątkiem wartym prawie 13 bilionów dolarów. Tymczasem w Stanach Zjednoczonych stawka podatkowa dla miliarderów wynosi około 0,5 proc., podczas gdy np. we Francji jest ona bliższa zeru. Argumentują w nim, że liczba podatników, których ich propozycja dotyczy jest bardzo mała, a 2 proc. stawka nadal będzie skromna. Od 1995 r. ich bogactwo wzrasta średnio o 7 proc. rocznie, nie biorąc pod uwagę wielkości inflacji.
Chociaż przedstawiony w stolicy Brazylii raport G20 ma wstępny charakter, zainteresowanie propozycją wyraziło kilka krajów. Oprócz Brazylii także Belgia, Francja, Hiszpania, Kolumbia i nowy członek G-20 - Unia Afrykańska. Autor raportu zakłada też alternatywnym scenariusz - rozszerzenie podatku na posiadających majątki powyżej 100 milionów dolarów. W tym przypadku wpływy do fiskusa zostałyby powiększone o 140 miliardów dolarów.
