Podatnicy płacą za fiskusa
W postępowaniu podatkowym sprawy podatników powinny być załatwiane bez zbędnej zwłoki. Niestety, w praktyce zdarza się, że postępowanie podatkowe trwa nie kilka miesięcy, ale kilka lat. Przekonał się o tym jeden z podatników, którego postępowanie trwało prawie trzy lata.
Ostatecznie kwota odsetek od zaległości podatkowych przerosła kwotę zaległości. Nie pomogły argumenty, że odsetki nie powinny być naliczane, bo decyzje były uchylane z uwagi na błędy formalne popełnione przez organy. Sąd administracyjny uznał, że trzyletnie opóźnienie powstało z przyczyn niezależnych od organu. W konsekwencji za błędy fiskusa podatnik zapłacił ponad 800 tys. zł odsetek.
Winny jest podatnik
Sprawa podatnika pierwotnie dotyczyła zobowiązania w PIT za 2000 rok. Kwota była bardzo duża, więc podatnik wystąpił o rozłożenie jej na raty. Ostatecznie zaległość oraz odsetki rozłożono podatnikowi na sześć rat. Okazało się jednak, że kwota odsetek wyniosła więcej niż sama zaległość. Podatnik uważał, że nie powinien więc płacić odsetek za trzyletnie postępowanie, w tym dwukrotne kierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.
Organ odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podatnika. Przyznał, że co prawda decyzje zostały wydane z uchybieniem trzymiesięcznego terminu wskazanego w art. 54 par. 1 pkt 7 w związku z par. 3 Ordynacji podatkowej, jednak podatkowo prawne skutki ani uchylenia decyzji przez sąd administracyjny, ani wydania decyzji kasacyjnej przez organ odwoławczy nie wywołują wstrzymania naliczania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowej.
Sprawa trafiła do sądu administracyjnego. Niestety, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy nie przyznał racji podatnikowi. WSA, oddalając skargę, przyznał co prawda, że przepisy te mają na celu ochronę podatnika przed skutkami przewlekłości postępowania. Jednak w ocenie sądu nie można zapomnieć, że naliczanie odsetek za zwłokę jest następstwem zachowania się samego podatnika, który nie uiścił w terminie podatku. Sąd nie zgodził się też, że opóźnienie powstało z winy organu.
WSA nie uznał też, że podnoszone przez podatnika uchybienia popełnianie przez organ podatkowy w trakcie postępowania, m.in. naruszenia jednej z podstawowych zasad czynnego udziału strony w postępowaniu, są podstawą do nienaliczania odsetek (nieprawomocny wyrok WSA w Bydgoszczy z 22 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Bd 832/07, niepublikowany).
Zwykle bez odsetek
Eksperci są zaskoczeni takim stanowiskiem sądu. Uważają, że podatnik nie powinien być obciążany dodatkowymi kosztami przewlekłego postępowania podatkowego w postaci odsetek.
Dlaczego - wg ekspertów podatkowych - stanowiska zaprezentowanego w wyroku nie można uznać za prawidłowe ? Czy fakt niepłacenia podatku sam w sobie stanowił przesłanki do niezastosowania dobrodziejstwa ustawy ? Kto ponosi konsekwencje braku skutecznych środków do walki z przewlekłością postępowania podatkowego ?
Więcej: Gazeta Prawna 15.05.2008 (95) - str.10
Aleksandra Tarka
