Sprzedaż nieruchomości w drodze dziedziczenia a zwolnienie z podatku

Na wstępie rozważań należy powołać art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), zgodnie z którym podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego. W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Stosownie zaś do przepisu art. 6 ust. 1 pkt 1 analizowanej ustawy obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

Analizowane zwolnienie zostało uregulowane przez ustawodawcę w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z powyższym artykułem zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Powyższe zwolnienie zgodnie art. 4 ust. 4 cytowanej ustawy stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Z treści powołanego art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, iż jedynym warunkiem skorzystania ze zwolnienia, w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia, jest zgłoszenie przez osoby objęte zwolnieniem właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Niespełnienie warunku określonego powyżej powoduje, iż osoby wymienione w analizowanym artykule korzystają z innych zwolnień na zasadach ogólnych, tj. określonych dla członków rodziny zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. Stosownie zaś do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że ewentualna sprzedaż składników majątkowych nabytych uprzednio w drodze spadku pozostaje bez wpływu na wysokość podatku od spadków i darowizn, w sytuacji gdy podatnik z tytułu nabytego spadku spełniał warunki do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. W podobnym duchu wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 21 września 2009 r. (sygn. IPPB2/436-252/09-2/AF).

Marcin Parulski

Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

_{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}