Ulga prorodzinna: Warunki jej rozliczania zmieniły się całkowicie

Jeżeli podatnik ma jedno dziecko, to prawo do ulgi prorodzinnej zależy przede wszystkim od jego dochodów - od wysokości dochodów osoby uprawnionej do ulgi prorodzinnej. Jeżeli jednak choć przez jeden dzień w roku osoba podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna czy sprawował opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem, wówczas limity dochodu nie obowiązują, a ulga prorodzinna przysługuje bez względu na dochód.

Do limitu dochodu wliczamy uzyskane w danym roku podatkowym dochody - po pomniejszeniu o składki ZUS na ubezpieczenia społeczne, zapłacone w Polsce lub za granicą:

• dochody opodatkowane wg skali podatkowej (np. praca, zlecenie, sprzedaż ruchomości, wynajem, prawa autorskie itd.);

• dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych,

• dochody opodatkowane podatkiem liniowym 19% (np. pozarolnicza działalność gospodarcza).

Limit dochodu wynosi 112 000 zł w danym roku - dla podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka. Osoby pozostające w separacji oraz osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności - traktowane są jak osoby samotne (wystarczy choć jeden dzień separacji lub odbywania kary czy choć jeden dzień prawomocnego pozbawienia praw rodzicielskich). Limit małżeński przysługuje jednak osobom spełniającym. Limit ten przysługuje również osobie samotnie wychowującej małoletnie dziecko. Jeżeli z dwojga małżonków tylko jednemu przysługuje prawo do ulgi prorodzinnej, to i tak sprawdzamy limit dochodu małżeński łącznie w ich małżeństwie. Fakt zawarcia intercyzy (małżeńskiej umowy majątkowej) nie ma znaczenia.

Limit dochodu wynosi 56 000 zł dla podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nawet przez jeden dzień. Limit ten obejmuje wymienionych wyżej małżonków w separacji, małżonków osób pozbawionych praw rodzicielskich czy małżonków osób odbywających karę pozbawienia wolności - choć przez jeden dzień w roku.

Jeżeli dochód przekracza limit, a przez ani jeden dzień w roku nie było prawa do ulgi prorodzinnej na dwoje dzieci - ulga prorodzinna nie przysługuje.

W takim przypadku ulga prorodzinna wynosi 92,67 zł miesięcznie na to jedno dziecko.

Jeżeli podatnik ma prawo do ulgi prorodzinnej na dwoje dzieci, co najmniej przez jeden dzień w roku, to jego ulga prorodzinna nie zależy od dochodu.

W takim przypadku ulga prorodzinna wynosi 92,67 zł miesięcznie na każde z dzieci.

Jeżeli podatnik ma prawo do ulgi prorodzinnej na troje lub więcej dzieci, co najmniej przez jeden dzień w roku, to jego ulga prorodzinna również nie zależy od dochodu, a ponadto przysługują mu wyższe kwoty ulgi:

• na pierwsze i drugie dziecko 92,67 zł miesięcznie;

• na trzecie dziecko 139 zł miesięcznie;

• na czwarte i każde kolejne dziecko 185,34 zł.

Oczywiście aby odliczyć ulgę prorodzinną, która jest odliczeniem od podatku (bezpośrednio o tyle płacimy niższy podatek), trzeba mieć odpowiednio wysokie podatki. Jeżeli na przykład oboje małżonkowie cały roku zarabiali wynagrodzenie minimalne, to odprowadzona za nich zaliczka może wynieść 1800 zł, a to oznacza, iż podatku nie wystarczy nawet na dwoje dzieci (ulga wynosi wtedy aż 2224,08 zł, nadwyżka ponad 1800 zł przepada).

Do liczby dzieci wliczanych do ulgi prorodzinnej zaliczamy dzieci:

• dzieci małoletnie (do uzyskania pełnoletności - 18 lat lub wstąpienie w związek małżeński) oraz

• dzieci pełnoletnie pod pewnymi dodatkowymi warunkami:

- dzieci, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną (bez względu na wysokość dochodu i wiek),

- dzieci do ukończenia 25 roku życia uczące się w opisanych niżej szkołach, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów w wysokości przekraczającej 3089 zł składających się z:

• dochodów podlegających opodatkowaniu wg skali podatkowej (np. praca, zlecenie, sprzedaż ruchomości na allegro) - z wyjątkiem renty rodzinnej, której do limitu nie wliczamy,

• dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych.

Opodatkowane dochody dziecka, np. z pracy wakacyjnej (przychód minus koszty uzyskania przychodu) w kwocie przekraczającej limit (ok. 3089 zł) powodują utratę prawa do ulgi prorodzinnej (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 5 kwietnia 2011 r. nr IPPB4/415-983/10-8/JK). Dochód dziecka to przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Oznacza to, że w przypadku stosunku pracy dochodem będzie tak właśnie kwota (przychód minus koszty) a nie przychód minus koszty minus obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPB2/415-556/12-2/AK z 17 października 2012 r.).

Warto zauważyć, że gdy np. wypłata z zakładu pracy nie zostanie zaliczona do masy spadkowej, ale zostanie wypłacona dziecku jako przychód opodatkowany PIT, to również może to spowodować utratę prawa do ulgi prorodzinnej, mimo iż dziecko nie pracowało (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPB2/415-319/12-4/AK z 17 lipca 2012 r.). Faktem jest jednak, że wynagrodzenie za pracę wchodzi do masy spadkowej, aby zatem taki przypadek zaistniał, musi wystąpić jakaś szczególna przesłanka wypłaty w zakładzie pracy (np. świadczenie dla rodziny pracownika).

Jeżeli dziecko zarobi większą sumę pieniędzy, niż wskazana wyżej, ulga nie będzie przysługiwać, i to nawet, gdy kwotę tę dziecko uzyska w ostatnim dniu w roku. Warto też zauważyć, że w przepisie mowa jest o dochodzie, zatem o przychodzie pomniejszonym o koszty uzyskania przychodu, a nie o przychodzie czy o kwocie netto, czy jak wspomniano wyżej o kwocie pomniejszonej o składki ZUS.

W przypadku dzieci pełnoletnich ulga prorodzinna oraz prawo do rozliczenia preferencyjnego jako osoba samotnie wychowująca dziecko uzależnione są od nauki w szkołach i szkołach wyższych.

Są to szkoły:

• podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi i sportowymi, sportowe i mistrzostwa sportowego,

• gimnazja, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi, sportowymi i przysposabiającymi do pracy, sportowe i mistrzostwa sportowego,

• ponadgimnazjalne, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi i sportowymi, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze i leśne,

• artystyczne (np. szkoły muzyczne I i II stopnia, jak w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPB2/415-573/10-4/WS z 11 sierpnia 2010 r.).

Chodzi o szkoły państwowe (samorządowe), społeczne i prywatne.

Są to też szkoły wyższe publiczne i niepubliczne (prywatne i państwowe).

Prawa do ulgi prorodzinnej czy preferencyjnego rozliczenia nie daje nauka w szkołach wyższych i wyższych seminariach duchownych prowadzonych przez kościoły i związki wyznaniowe, z wyjątkiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, chyba że ustawa lub umowa między rządem a władzami kościołów lub związków wyznaniowych stanowi inaczej

Zgodnie z ustawą studentom uczelni kościelnych przysługują takie same prawa jak studentom szkół wyższych publicznych i niepublicznych, Tym samym prawa rodziców studentów nie są zrównane (a jedynie prawa studentów), a zatem prawo do ulgi prorodzinnej w roku 2013 (PIT za 2012) mają w gronie rodziców studentów uczelni kościelnych jedynie rodzice studentów KUL.

Odliczając ulgę prorodzinną na wychowanie dziecka w zeznaniu rocznym podajemy jedynie liczbę dzieci oraz ich PESELE (a w braku numeru PESEL - imię, nazwisko, datę urodzenia). Nie dołączamy dokumentów, ale dla celów dowodowych trzeba je posiadać.

Kliknij i pobierz darmowy program PIT 2013

Autor:

Artur M. Brzeziński