Wyższe składki, droższe używki i paliwo. Nadchodzi kwartał podwyżek

Ostatnie prace legislacyjne przebiegły w piorunującym tempie. Ustawa okołobudżetowa trafiła do Sejmu 24 listopada br. W niespełna miesiąc później, bo już 22 grudnia, została uchwalona przez Sejm. Jeszcze szybsze tempo zostało narzucone przy uchwalaniu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Rząd skierował projekt do Sejmu 16 grudnia br., a podpisana 21 grudnia ustawa została już następnego dnia skierowana do podpisu prezydenta. Oba akty prawne zostały podpisane 28 grudnia.

Ustawa okołobudżetowa wchodzi w życie 1 stycznia 2012 r., z tym że część zmian zacznie obowiązywać z dniem ogłoszenia, natomiast zmiany dotyczące zaokrąglania podstawy opodatkowania i podatku od przychodów kapitałowych wejdą w życie z zachowaniem 3-miesięcznego vacatio legis. Będzie to więc w okolicy 1 kwietnia 2012 roku jednak na ostateczną datę trzeba poczekać do publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw gdyż od tej daty liczony jest 3-miesięczny okres.

Zgodnie z ustawą 1 stycznia 2012 r. akcyza - na olej napędowy oraz paliwa powstałe ze zmieszania takiego oleju z biokomponentami, a także biokomponenty stanowiące samoistne paliwa - wzrośnie z 1 048 zł za 1000 litrów do 1 196 zł. Natomiast z 1 401 zł za 1000 litrów na 1 446 zł wrośnie akcyza na paliwa do silników odrzutowych. Zmiana ta, chociaż nie weszła jeszcze w życie, dla użytkowników diesla jest już odczuwalna.

Koncerny paliwowe w ostatnim czasie systematycznie podnosiły ceny paliwa, aby zrealizować podwyżkę płynnie, bez jednorazowego dużego skoku. Podwyżka akcyzy na paliwo związana jest z dostosowaniem polskiej stawki tego podatku do minimów unijnych (330 euro na 1000 litrów oleju napędowego) i wynika z osłabienia polskiej waluty. Wzrost stawki akcyzy to różnica 15 gr na 1 litrze.

Uwzględniając jednak wzrost podstawy opodatkowania VAT, wprowadzana zmiana spowoduje, że w związku z podwyżką akcyzy na stacji benzynowej zapłacimy za olej napędowy faktycznie o 19 groszy więcej. Warto w tym miejscu podkreślić, że paliwo jest kosztem, który efektem domina przekłada się na ceny innych produktów i usług.

Podatek od zysków kapitałowych, czyli m.in. odsetek od lokat bankowych, wynosi 19 proc. Zgodnie z jeszcze obowiązującym brzmieniem ordynacji podatkowej nie trzeba go jednak płacić, jeśli jego wysokość jest niższa niż 50 groszy. Oznacza to, że gdy dzienny zysk z lokaty jest mniejszy niż 2,5 zł, to podatku nie trzeba płacić. Ten rodzaj ulgi wykorzystywany jest w lokatach z dzienną kapitalizacją, które były oszczędnościowym hitem mijającego roku. Wprowadzana zmiana sposobu zaokrąglenia podatku do pełnych groszy zlikwiduje tę możliwość. Lokaty "antybelkowe" mogą zniknąć w kwietniu 2012 r., choć są już pomysły, jak ich żywotność przedłużyć.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wchodzi w życie 1 lutego 2012 roku. Oznacza to, że już za ten miesiąc przedsiębiorcy zapłacą wyższe składki na ubezpieczenie rentowe swoich pracowników. A to krótki czas na zabezpieczenie dodatkowych środków na ten cel. Zmiana z 4,5 proc. do 6,5 proc. oznacza podwyżkę aż o 44 proc. w przypadku pracownika osiągającego dochód na poziomie średniej krajowej.

Przedsiębiorcy będą więc ponosić dodatkowe obciążenie, podczas gdy już dziś uznają pozapłacowe koszty pracy za jedną z największych barier w prowadzeniu działalności gospodarczej. Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego przez Tax Care. Inne badanie przeprowadzone przez Tax Care i Idea Bank wskazuje, że mali przedsiębiorcy nie mają w tej chwili planów ograniczenia zatrudnienia. Gdy jednak przekalkują, jaki wpływ podwyżka składki będzie mieć na finanse ich firmy mogą być zmuszeni do podniesienia cen, bądź obniżenia wynagrodzeń.

1 stycznia 2012 roku kończy się okres przejściowy, w którym Polska była uprawniona między innymi do utrzymania zwolnienia z akcyzy dla węgla i koksu. Wiąże się to z objęciem tych wyrobów akcyzą od począwszy od 2 stycznia 2012 r. Stawka akcyzy wyniesie około 30 zł i 50 groszy za każde 1000 kg węgla kamiennego. Obowiązek rozliczenia akcyzy spoczywa na sprzedawcy, który najprawdopodobniej przerzuci dodatkowy ciężar ekonomiczny na konsumenta. Jest jednak możliwość uniknięcia tego obciążenia w przypadku sprzedaży węgla dla gospodarstw domowych. Zwolnienie dotyczy zakupu węgla od tzw. podmiotów pośredniczących. Trzeba będzie w tym celu spełnić jednak kilka dodatkowych formalności.

Więcej też trzeba będzie zapłacić za ubranka dla niemowląt i buty dla dzieci. Podwyżki związane będą ze wzrostem stawki VAT na te artykuły. Stawka wzrośnie znacznie - z obniżonej 8 proc. do podstawowej 23 proc. a to oznacza, że za buty, za które płaciliśmy 150 zł zapłacimy 170 złotych. Zmiana wynika z konieczności dostosowania polskich regulacji do wymogów unijnych.

Wiceminister finansów Dominik Radziwiłł poinformował w piątek, że tegoroczny dług publiczny prawdopodobnie wyniesie mniej niż 54 procent PKB. W opinii Tax Care oznacza to, że unikniemy kompleksowych podwyżek VAT w najbliższym roku.