Zarabiasz za granicą? Zmniejsz podatek dzięki uldze abolicyjnej

Z rodzimym fiskusem muszą rozliczyć się wszyscy ci, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce, bez względu na kraj, w którym zarabiali pieniądze - jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy. W jaki jednak sposób określa się miejsce zamieszkania w Polsce? Ustawa o podatku dochodowym mówi, że dotyczy to osób, które mają w naszym kraju centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywają na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Wystarczy więc spełnić jeden z powyższych warunków, aby zostać uznanym za rezydenta polskiego. Jeśli zatem podatnik wyjeżdża za granicę w celach zarobkowych i przebywa tam dłużej niż 183 dni w roku, ale jednocześnie ma w Polsce rodzinę i dom, zobowiązany jest rozliczyć zagraniczne dochody przed polskim fiskusem.

Pobierz za darmo: program PIT 2010

W umowach Polski z innymi krajami przewidziano dwie metody unikania podwójnego opodatkowania: metodę wyłączenia z progresją oraz metodę odliczenia proporcjonalnego.

Pierwsza z metod jest korzystniejsza. Zakłada bowiem, że dochód zagraniczny jest zwolniony w Polsce z podatku. Jeśli podatnik nie zarabia także w kraju, nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego. Natomiast pracując i w Polsce i za granicą, dla ustalenia stawki podatku od dochodu osiągniętego w naszym kraju stosuje się stawkę podatku właściwą dla całego dochodu polskiego i zagranicznego.

Zastosowanie drugiej z metod - odliczenia proporcjonalnego - oznacza, że dochód zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce, niezależnie od tego, czy w Polsce osiągnięte zostały inne dochody czy też nie. Podatnik ma prawo odliczyć od polskiego podatku daninę zapłaconą za granicą, ale tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód zagraniczny. Metoda ta nie jest korzystna, ponieważ stawki podatku w Polsce są wysokie, a kwoty wolne - niskie. W rezultacie często trzeba dopłacać relatywnie duże kwoty podatku na koniec roku. Można się jednak przed tym uchronić stosując tzw. ulgę abolicyjną.

Ulga abolicyjna, wprowadzona w 2008 r., polega na odliczeniu od podatku kwoty będącej różnicą pomiędzy podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia a podatkiem wyliczonym przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją.

Przykład Podatnik przez część roku pracował w Belgii i osiągnął tam dochód o równowartości 100 tys. złotych. Jednocześnie zarobił w Polsce 50 tys. złotych. Podatek od łącznego dochodu (150 tys. zł) wyniósł 35 470,06 zł. Podatek zapłacony w Belgii wyniósł 20 tys. zł. Belgia to państwo, z którym Polska ma podpisaną umowę z zastosowaniem metody odliczenia proporcjonalnego. Można więc od podatku od łącznych dochodów odliczyć podatek zapłacony za granicą, przy czym odliczenie to nie może przekroczyć kwoty, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą. Aby policzyć ulgę abolicyjną, trzeba ustalić podatek liczony zgodnie z metodą proporcjonalnego odliczenia, a następnie podatek przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją. 1. Podatek przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego a) Obliczamy limit odliczenia 35 470,06 zł x 100 000 zł ÷ 150 000 zł = 23 646,70 zł Ponieważ podatek zapłacony za granicą był niższy niż wyliczony limit, cały podatek w wysokości 20 000 zł podlega odliczeniu od podatku od łącznych dochodów. b) Obliczamy podatek 35 470,06 zł - 20 000 zł = 15 470,06 zł 2. Podatek przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją a) Ustalamy stopę procentową: 35 470,06 zł ÷ 150 000 zł = 23,65% b) Obliczamy podatek 23,65% x 50 000 zł = 11 825 zł 3. Obliczamy, ile wyniesie ulga abolicyjna 15 470,06 zł - 11 825 zł = 3645,06 zł ----- Podatnik będzie mógł od kwoty podatku 15 470,06 zł odliczyć kwotę ulgi 3645,06 zł. Ostatecznie podatek wyniesie więc tyle, ile przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją: 11 825 zł.

Ulgę odlicza się w zeznaniu rocznym. Może się więc zdarzyć, że osoba powracająca do Polski będzie zobowiązana do wpłaty zaliczki na podatek od dochodu zagranicznego, a zwrot podatku wynikający z zastosowania ulgi otrzyma dopiero po złożeniu rocznego zeznania.

Ulga skierowana jest do podatników, którzy:

• rozliczają dochody zagraniczne osiągnięte w kraju, z którym Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidującą metodę odliczenia proporcjonalnego
• rozliczają dochody zagraniczne osiągnięte w kraju, z którym Polska nie ma podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Polska nie ma podpisanych umów z wieloma krajami. Nie oznacza to jednak, że brak umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawsze uprawnia podatnika do skorzystania z ulgi. Nie można jej zastosować w przypadku dochodów osiągniętych w tzw. rajach podatkowych (m.in. Księstwo Andory, Barbados, Bermudy, Gibraltar, Hong-Kong, Kajmany, Liechtenstein, Księstwo Monako, Republika Seszeli).

Ulga przysługuje podatnikom, którzy osiągają dochody z pracy, z działalności wykonywanej osobiście, a także z działalności gospodarczej (także wtedy, gdy działalność jest opodatkowana podatkiem liniowym). Ulgę stosuje się także w przypadku dochodów z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych, z wykonywanej poza Polską działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej. Z ulgi nie mogą za to skorzystać osoby, które osiągają dochody z zagranicznych rent i emerytur.

Ulgę wykazuje się w załączniku PIT/O w poz. 37. Aby ustalić kwotę przysługującego odliczenia, należy wyliczyć podatek przy zastosowaniu jednej i drugiej metody. Różnica pomiędzy nimi będzie stanowiła ulgę, podlegająca odliczeniu od podatku. Następnie ulgę należy przenieść do zeznania PIT 36 w poz. 180.

Joanna Szlęzak-Matusewicz, Tax Care

Agata Szymborska-Sutton, Tax Care