Czy nauka w trakcie pracy zawodowej zwiększa staż urlopowy?
Pracownik pracował i jednocześnie uzupełniał wykształcenie podejmując w systemie niestacjonarnym przerwane wcześniej studia dzienne. Wkrótce przystąpi do obrony tytułu zawodowego. Czy jego staż urlopowy będzie wymagał przeliczenia? Tak, przynajmniej dla celów kontrolnych. Przy obliczaniu stażu urlopowego przyjmuje się zarówno okresy pracy, jak i ukończone okresy nauki, a jeśli mają charakter równoległy kwalifikuje się jeden z nich - korzystniejszy dla pracownika.
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
W świetle obowiązujących przepisów, okresy pracy i inne zrównane z nimi okresy aktywności zawodowej (np. odbywania czynnej służby wojskowej, prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego) przyjmuje się do stażu urlopowego warunkującego wymiar tego uprawnienia w zakresie rzeczywistego przedziału czasowego ich trwania.
Okres nauki natomiast według zasad wskazanych w art. 155 § 1 K.p., a więc w niektórych przypadkach w ilości lat przewidzianej z góry, niezależnie od ich rzeczywistej liczby, a w innych, zależnie od rzeczywistego trwania nauki.
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
Okresy nauki nie podlegają sumowaniu.
Ważne: Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika (art. 155 § 2 K.p.). Zgodnie z art. 1541 § 2 K.p., w przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy do stażu urlopowego wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy, tzw. wystającej. Powszechnie przyjmuje się zasadę zaliczania zatrudnienia równoległego w zakresie wystającym odpowiednio do nakładających się tylko częściowo okresów pracy podczas nauki.
Pracownik zatrudniony 1 marca 2016 r., trzy lata wcześniej ukończył liceum ogólnokształcące i podjął jednolite studia magisterskie w trybie stacjonarnym, których jednak nie ukończył. Od 1 października 2016 r. studiuje na innym kierunku w trybie niestacjonarnym również w ramach jednolitych studiów magisterskich, które planowo ukończy w lipcu br. Na koniec maja br. pracownik legitymował się stażem urlopowym w wymiarze 9 lat i 3 miesięcy (4 lata liceum + 5 lat i 3 m-ce pracy). Jeżeli planowo ukończy naukę, to w lipcu br. pracodawca mógłby zaliczyć mu 8 lat z tytułu ukończenia studiów oraz 7 miesięcy zatrudnienia sprzed ich rozpoczęcia. Nie będzie to jednak dla pracownika korzystne, dlatego pracodawca powinien pozostać przy obecnym wariancie stażowym.
Pracownik w 2016 r. ukończył liceum ogólnokształcące, a od 1 marca 2017 r. pracuje w obecnym zakładzie pracy. W dniu 1 października 2018 r. podjął niestacjonarne studia licencjackie, które planowo zakończy w lipcu br. Na koniec maja br. pracownik legitymował się stażem urlopowym wynoszącym 8 lat i 3 miesiące (4 lata nauki + 4 lata i 3 m-ce pracy). Jeżeli ukończy studia planowo, to już w lipcu br. osiągnie staż wynoszący 9 lat i 7 miesięcy (8 lat nauki + okres zatrudnienia sprzed podjęcia studiów w wymiarze 1 roku i 7 miesięcy). Będzie to wariant korzystniejszy, który pracodawca będzie zobowiązany zastosować.
Specyfika stosunków pracy ukształtowała potoczne sposoby obliczania terminów wobec prac zatrudnionych. Powyższe wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, w tym wyroku z 19 grudnia 1996 r. (sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310), w którym wyjaśnił, że: "Sposób liczenia terminów określonych w art. 112 Kodeksu cywilnego nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych...".
Dla przykładu, jeżeli termin rozpoczyna bieg 15 marca danego roku, to jeden miesiąc kończy się z upływem 14 kwietnia tego roku, a rok z upływem 14 marca roku następnego.
Analogiczne stanowisko w tej sprawie zajmuje Departament Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, który w piśmie z 18 stycznia 2011 r. stwierdził m.in., że zasady obliczania okresu pracy warunkującego nabycie uprawnień pracowniczych są zawarte w postanowieniach prawa pracy i odbiegają od reguł prawa cywilnego.
Przy czym, jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć (art. 114 K.c. w związku z art. 300 K.p.).
Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 12
