Ile można dorobić, by nie stracić?
Ile może zarobić emeryt i rencista, żeby nie stracić prawa do pobieranych świadczeń? Czy fakt dorabiania należy zgłaszać do ZUS? Jakie składki ubezpieczeniowe wpływają na zwiększenie emerytury lub renty?
Osoba, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty, może dorobić do świadczenia otrzymywanego z ZUS. Należy jednak pamiętać, że przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewidują limity w tym zakresie. Zgodnie z art. 104 tej ustawy, prawo do emerytury lub renty zostaje zawieszone, gdy emeryt lub rencista osiągnie przychód w kwocie wyższej niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli przychód będzie większy niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130 proc. tej kwoty, świadczenie będzie zmniejszone. Dotyczy to emerytów, którzy nie przekroczyli podstawowego wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.
Zgodnie z danymi opublikowanymi przez ZUS, od 1 czerwca br. emeryt lub rencista, który nie chce utracić prawa do emerytury lub renty, może zarobić maksymalnie 4141,30 zł. Jeżeli natomiast uzyska przychód w wysokości 2230,00 zł, świadczenie zostanie zmniejszone.
Niewątpliwie najkorzystniejszą umową dla płatnika składek, który zatrudnia emeryta lub rencistę, jest umowa o dzieło. Nie rodzi ona bowiem obowiązku żadnych ubezpieczeń, a tym samym nie pociąga za sobą jakichkolwiek obciążeń składkowych. Drugą z kolei jest umowa zlecenia: odpłatność za wykonanie zlecenia może być ustalona w dowolnej kwocie i to od niej będą liczone wszystkie składki. Umowa o pracę nie daje takiej możliwości: płaca pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze nie może być mniejsza od aktualnie obowiązującego wynagrodzenia minimalnego.
W przypadku zatrudnienia emeryta lub rencisty na umowę o pracę lub umowę zlecenia, na pracodawcy lub zleceniodawcy ciąży obowiązek zgłoszenia tego faktu do ZUS ze względu na konieczność odprowadzania przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne.
Prawo ponownego obliczenia wysokości emerytury przysługuje osobom, które po jej przyznaniu wykonywały pracę podlegającą ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Podstawą przeliczenia jest zaświadczenie potwierdzające wykonywanie zatrudnienia. Przy obliczaniu dodatkowego stażu okresy składkowe i nieskładkowe przyjmuje się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
W sytuacji, gdy emeryt lub rencista ponownie podejmie pracę, będzie mógł złożyć wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury poprzez doliczenie nieuwzględnionych tzw. okresów składkowych (czyli składek, które odprowadza obecny pracodawca) i tzw. okresów nieskładkowych (czyli np. zasiłków chorobowych, z których korzystał w trakcie obecnego zatrudnienia). Należy pamiętać, że doliczenie tych okresów następuje na wniosek zainteresowanego, po zakończeniu kwartału kalendarzowego, czyli nie wcześniej niż w styczniu, kwietniu, lipcu lub październiku danego roku.
Małgorzata Gorzkowska, aplikant radcowski, Auxilium Kancelaria Biegłych Rewidentów S.A.
Podstawa prawna:
Ustawa z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst. jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.