Jakie są zarobki kontrolerów ruchu lotniczego i dlaczego domagają się podwyżek?
Kontrolerzy ruchu lotniczego w Polsce zarabiają od 20 do 45 tysięcy złotych miesięcznie - wynika z regulaminu płac. To mniej niż przed pandemią. Ich szkolenie trwa niespełna dwa lata, a edukacja każdego kontrolera kosztuje Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (PAŻP) od 600 tysięcy do miliona złotych.
Pomagajmy Ukrainie - Ty też możesz pomóc!
Aby zostać kontrolerem ruchu lotniczego wystarczy mieć ukończoną szkołę średnią i zdaną maturę.
Wymagany jest również dobry stan zdrowia, bardzo dobra znajomość języka angielskiego, biegła znajomość polskiego, poprawna dykcja i korzystanie z pełni praw publicznych.
"Uwielbiasz gry komputerowe i możesz godzinami siedzieć wpatrując się w ekran? Masz dobrą orientację przestrzenną i bez mapy potrafisz zorientować się w terenie? A może doskonale pamiętasz daty, nazwiska, wydarzenia, a całą książkę telefoniczną masz w głowie? Jeżeli na jedno z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco, ten zawód może być dla Ciebie" - tak na początku roku PAŻP zachęcał potencjalnych kandydatów na stanowisko kontrolera ruchu lotniczego.
Czytaj również: Czy legendarny Antonow może powrócić? Zbierają pieniądze na odbudowę!
Przed miesiącem zakończyła się w Warszawie pierwsza od dwóch lat rekrutacja na kontrolerów ruchu lotniczego. Prowadziła ją Polska Agencja Żeglugi Powietrznej - jedyna instytucja w kraju szkolącą oraz zatrudniającą cywilnych kontrolerów ruchu lotniczego.
Zwykle na jedno miejsce zgłasza się około stu osób. Tym razem zainteresowanie zawodem było rekordowe. Jak informowało Biuro Prasowe PAŻP, na około 30 miejsc - dokumenty złożyło prawie 5 tysięcy chętnych.
Rekrutacja składa się z pięciu etapów i trwa kilka miesięcy. Adepci do zawodu kontrolera ruchu lotniczego przechodzą rozmowę kwalifikacyjną i badania lekarskie.
Po nich czekają ich testy predyspozycyjne i sprawdziany na umiejętność szybkiego podejmowania decyzji, analizy sytuacji, spostrzegawczości i dobrej orientacji w przestrzeni. Muszą też udowodnić, że potrafią współpracować i dobrze radzą sobie ze stresem.
Nauka na kontrolera ruchu lotniczego trwa prawie dwa lata, z których 12-13 tygodni zajmuje teoretyczny kurs podstawowy. Kończy się sesją egzaminacyjną i oceną praktycznych umiejętności na symulatorze.
Po nim przyszły kontroler rozpoczyna szkolenie praktyczne na stanowisku operacyjnym (OJT - On-the-Job Training), które trwa od 9 do 11 miesięcy. Etap ten kończy się egzaminem państwowym podczas którego jego umiejętności zostają poddane praktycznej ocenie. Jeśli zda, uzyskuje licencję kontrolera ruchu lotniczego.
Wyszkolenie jednego kontrolera kosztuje PAŻP od 600 tysięcy do miliona złotych. Podczas trwania kursu, w ramach umowy o pracę, jego uczestnicy otrzymują minimalne wynagrodzenie. Po zdaniu egzaminów pensje wyraźnie rosną. Jak podaje PAŻP, zarobki pełnoprawnych kontrolerów, to kwoty od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych brutto miesięcznie, “w zależności od stażu i zajmowanego stanowiska operacyjnego".
Przed pandemią średnie, miesięczne zarobki kontrolerów lotów wynosiły 45 tysięcy złotych brutto. Zgodnie z obowiązującym od połowy stycznia nowym Regulaminem Wynagradzania, pensja waha się od 20 tysięcy złotych do 45 tysięcy złotych. Oznacza to, że średnie pobory zmniejszyły się do 30-33 tysięcy złotych. PAŻP uzasadnia decyzję spadkiem przychodów z opłat linii lotniczych będącym konsekwencją pandemii. Przychody PAŻP pochodzą przede wszystkim z ruchu tranzytowego nad krajem a także z opłat za starty i lądowania.
Służba kontrolerów pełniona jest przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. Dyżur kontrolera trwa 7,5 godziny, z których na stanowisku operacyjnym spędza 5,5 godziny. Resztę czasu przeznacza na relaks. Po dwóch godzinach pracy obserwującego na stanowisku obowiązuje godzinny odpoczynek i regeneracja sił. W tym czasie kontrolerzy mogą korzystać z basenu, sauny, siłowni, sali gimnastycznej czy kortów tenisowych.
W Warszawie trwa spór między kontrolerami a PAŻP. Nieporozumienia dotyczą między innymi kwestii finansowych. Zgodnie z nowymi umowami o pracę, które wchodzą w życie od maja, pensje kontrolerów zostały obniżone średnio z 45 do 32 tysięcy złotych miesięcznie brutto.
W Warszawie decyzji tej nie zaakceptowało 180 z 208 zatrudnionych kontrolerów. Do tego sprzeciwiają się oni obowiązującemu, jednoosobowemu systemowi pracy, tzw. SOP, który przed pandemią obowiązywał jedynie w godzinach nocnych oraz w sektorach o nieznacznym natężeniu ruchu.
Mimo rosnącej liczby lotów, stanowisko kontroli wciąż obsługuje jeden kontroler. Zdaniem zatrudnionych, stanowi to poważne zagrożenie bezpieczeństwa lotów.
Liczba kontrolerów lotów przekracza w Polsce 600 osób.
Zobacz również: Kadrowa katastrofa. Widmo paraliżu lotniczego nad Polską
