Wraz z początkiem 2019 roku oddziały ZUS zaczęły wysyłać do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników informację o obowiązku kontrolowania prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego przez pracowników oraz raportowania ZUS w cyklach miesięcznych (do 15. dnia każdego miesiąca) informacji z przeprowadzonych kontroli. Dla ułatwienia pracodawcom załączono nawet wzór informacji, jaką należy przesyłać odpowiedniemu oddziałowi ZUS. - Wskazany w pismach wysyłanych przez ZUS art. 68 ust. 1 "Ustawy świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa" wprost mówi o uprawnieniu pracodawcy do skontrolowania swojego pracownika w okresie wypłacania wynagrodzenia chorobowego, a nie o jego obowiązku. Dlatego pismo wywołuje wiele negatywnych emocji wśród pracodawców. Działania, do których chce przymusić ZUS narażają bowiem pracodawców na dodatkowe koszty i nie wynikają z obowiązujących przepisów prawa - mówi Karolina Wojtas, aplikant adwokacki z kancelarii Duraj Reck i Partnerzy.
Adres pobytu zamiast adresu zameldowania na L4
Od 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma również nowe możliwości do przeprowadzenia skuteczniejszej i szybszej kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich.
- Obecnie każdy pracownik, któremu lekarz wystawia zaświadczenie lekarskie, zobowiązany jest poinformować specjalistę o adresie pobytu podczas przebywania na L4. Ponadto pracownik powinien poinformować zarówno ZUS, jak i pracodawcę o każdej zmianie adresu pobytu podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim - tłumaczy Karolina Wojtas. Wynika to z faktu, że to właśnie na adres pobytu chorego pracownika będą przesyłane z ZUS-u zawiadomienia o konieczności stawienia się na badania lekarskie, a także korespondencja dotycząca żądania przedstawienia dokumentów. Pracownik o badaniu może zostać poinformowany również drogą telefoniczną (rozmowa musi być nagrywana za zgodą pracownika) bądź elektroniczną, e-mailem (dla skutecznego zawiadomienia pracownik musi jednak potwierdzić odbiór wiadomości).
- Ponadto o konieczności stawienia się przed komisją może poinformować chorego osobiście pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub pracodawca - dodaje aplikant adwokacki. Niestawiennictwo na badaniu będzie miało poważny skutek dla pracownika. Wystawione zaświadczenie lekarskie utraci ważność następnego dnia po wyznaczonym terminie badania. Tym samym nowe uprawnienia dla ZUS-u pozwalają na podjęcie bardziej szybkiej reakcji, dlatego nakładanie na pracodawców nowego, dodatkowego i kosztownego obowiązku jest zastanawiające.
- Nawet jeżeli pracodawca decyduje się samodzielnie przeprowadzić kontrolę, rzadko kiedy udaje mu się "nakryć" pracownika na oczywistym naruszeniu zasad prawidłowego korzystania ze zwolnienia lekarskiego. Z kolei, jeżeli już dochodzi do jakichkolwiek wątpliwości, te najczęściej rozstrzygane są przez ZUS na korzyść pracownika - mówi mecenas Daniel Reck.
