Można stracić pracę za odmowę udziału w weekendowym szkoleniu
Szkolenia dla pracowników często odbywają się poza godzinami pracy, na przykład w soboty. A kodeks pracy nie określa, czy należy je wliczać do czasu pracy, a więc czy pracownikowi przysługuje za udział w szkoleniu dzień wolny lub wynagrodzenie.
- Kodeks pracy powinien określać górny limit godzin szkoleń zawodowych w roku, wliczanych do czasu pracy. Wtedy byłoby wiadomo w których szkoleniach pracownik ma obowiązek uczestniczyć - mówi prof. Jerzy Wratny z Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Co gorsza brakuje nie tylko przepisów, ale także jednolitego orzecznictwa sądów, które odnosiłyby się wprost do kwestii zaliczania szkoleń do czasu pracy. Według Państwowej Inspekcji Pracy szkolenia powinny być do niego wliczane jeśli pracodawca zobowiązał pracowników do uczestnictwa w nich poleceniem służbowym. Eksperci dodają, że taka sama sytuacja występuje jeśli udział w szkoleniu regulują inne przepisy prawa lub na przykład umowa o pracę. Ich zdaniem do czasu pracy nie powinno się natomiast wliczać tzw. spotkań czy wyjazdów integracyjnych.
Kiedy obowiązkowe szkolenie
Wątpliwości nie wzbudza czy do czasu pracy wliczać szkolenia odbywające się w trakcie godzin pracy. Podobnie jeśli obowiązek udziału w takich szkoleniach (bez względu na to czy odbywają się w godzinach pracy czy w weekend) wynika z innych przepisów. Taki nakaz nakłada na przykład kodeks pracy w przypadku szkolenia bhp, a Karta Nauczyciela w sytuacji doskonalenia zawodowego nauczycieli. Podobnie obowiązkowy udział w szkoleniach może określać umowa o pracę, regulamin pracy czy układ zbiorowy.
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy pracownik musi też uczestniczyć w szkoleniach gdy zobowiąże go do tego szef poleceniem służbowym. W takim przypadku także nie gra roli czy szkolenie odbywa się w czasie pracy czy na przykład w sobotę. Jednak wtedy, zdaniem PIP, szkolenie powinno być wliczone do czasu pracy. Z opinią tą zgadzają się prawnicy. - W sytuacji gdy pracodawca wyda pracownikowi polecenie udziału w szkoleniu w sobotę, zgodnie z art. 151 [3] powinien udzielić mu innego dnia wolnego od pracy - mówi Piotr Krzykowski, prawnik z Kancelarii Salans.
Sytuacja jest bardziej skomplikowana jeśli szkolenie ma trwać także w niedzielę. Zgodnie z kodeksem pracy w ten dzień mogą pracować bowiem tylko osoby wykonujące niektóre zawody (na przykład pracujący w transporcie, gastronomii, zakładach opieki zdrowotnej) lub zatrudnieni w systemie pracy zmianowej. Wydaje się, że tylko oni mogą uczestniczyć w szkoleniach organizowanych w niedzielę, które będą wliczane do czasu pracy (czyli np. tych, w których udział jest obowiązkowy, bo szef wydał takie polecenie służbowe).
Na jakiej podstawie pracodawca może nałożyć na pracownika karę porządkową, a nawet zwolnić go z pracy - jeśli ten odmówi udziału w szkoleniu? W jakiej sytuacji pracownik może się bronić ? Czy do czasu pracy powinno się wliczać tzw. wyjazdy integracyjne? Co jest niezbędne do usunięcia wątpliwości czy szkolenia powinny być wliczane do czasu pracy?
Więcej: Gazeta Prawna 14.03.2008 (53) - str.13
Łukasz Guza
