Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Jakie są konsekwencje takiego rozwiązania umowy?
Rozstanie z dotychczasowym pracodawcą może odbywać się w oparciu o różne zasady. Jedną z możliwości jest rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Czym charakteryzuje się ten sposób?
Z inicjatywą zakończenia pracy może wystąpić zarówno pracownik, jak i pracodawca. Umowa o pracę może ulec rozwiązaniu na mocy porozumienia stron, za wypowiedzeniem (przez każdą ze stron, pod warunkiem zachowania odpowiednich okresów wypowiedzenia), wraz z upływem czasu, na który umowa została zawarta.
W sporadycznych przypadkach umowa o pracę może zostać rozwiązana bez wypowiedzenia. Dzieje się tak np. jeśli pracodawca ciężko narusza podstawowe obowiązki wobec pracownika lub pracownik nie wywiązuje się ze swoich obowiązków w sposób rażący.
Przyjrzyjmy się jednak najczęściej wybieranemu rozwiązaniu, jakim jest rozwiązanie umowy za porozumieniem stron.
Ta forma rozwiązania umowy regulowana jest przez art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, Porozumienie stron, którego efektem jest rozwiązanie umowy o pracę, może być dokonane w dowolnej formie. Jednak zazwyczaj praktykuje się oczywiście pisemną.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest de facto kolejną umową, którą zawierają między sobą pracownik i pracodawca. Umowa ta określa warunki, okoliczności i roszczenia, które są związane z ustaniem stosunku pracy.
Taka forma rozwiązania umowy pozwala na zakończenie współpracy na każdym etapie. Nie ma tutaj konieczności zachowywania okresów wypowiedzenia, wypłacania odprawy etc. Wszystko zależy od woli obu stron i ich zgodnego poświadczenia.
Dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę nawet z datą podpisania tego dokumentu, a także ze wskazaniem przyszłej daty.
Można to zrobić zarówno w trakcie urlopu wypoczynkowego czy też innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Rozwiązanie umowy w ten sposób może dotyczyć umowy o pracę kobiety w ciąży czy pracownika objętego szczególną ochroną. Najważniejsze jednak, aby zgodę wyraziły obie strony.
Przyjmuje się, że rozwiązanie umowy za porozumieniem stron nie może oddziaływać na prawa pracownicze, tzn. wiązać się z ich ograniczeniami czy też utratą.
W porozumieniu o rozwiązaniu umowy nie ma potrzeby zawierania informacji, dlaczego umowa jest rozwiązywana. W niektórych jednak przypadkach może być to istotne.
Jeżeli zwolnienie dotyczy co najmniej 5 pracowników i przyczyny zwolnienia nie wynikają z winy pracowników, tylko np. redukcji etatów, mamy do czynienia ze zwolnieniem grupowym. Tutaj nie ma znaczenia, czy umowy zostały rozwiązane za porozumieniem stron, czy inną metodą.
Przy zwolnieniach grupowych pracownik nabywa prawo do odprawy pieniężnej.
To, w jaki sposób zostanie rozwiązana umowa o pracę, ma bezpośrednie przełożenie na to, czy po ustaniu stosunku pracy z pracodawcą, możliwe będzie uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych.
Prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnej osobie, która w okresie 6 miesięcy przed rejestracją w powiatowym urzędzie pracy rozwiązała umowę za wypowiedzeniem.
Zatem rozwiązując stosunek pracy przez wypowiedzenie umowy wraz z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub za porozumieniem stron, osoba bezrobotna uzyska prawo do zasiłku dopiero po upływie 90 dni od zarejestrowania w urzędzie.
W niektórych jednak przypadkach, nawet jeśli umowa została rozwiązana za porozumieniem lub z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bezrobotnej osobie przysługuje zasiłek. Dzieje się tak gdy pracownik zmienił miejsce zamieszkania, zwolnienie nastąpiło z winy pracodawcy, albo ogłoszono upadłość przedsiębiorstwa.
Jeżeli umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron, pracownikowi nie przysługuje prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy.
Są to dodatkowe 2 (w przypadku dwutygodniowego lub jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia) lub 3 (w przypadku trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia) dni wolne, do których pracownik zyskuje prawo, jeśli umowa zostanie z nim rozwiązana ze strony pracodawcy.
Jeżeli pracownik sam wyszedł z inicjatywą rozwiązania umowy lub odbywa się to przez porozumienie stron, dni te nie przysługują.
Jeśli rozwiązanie umowy o pracę następuje z inicjatywy pracodawcy z lub bez okresu wypowiedzenia, pracownik zyskuje prawo odwołania do sądu pracy.
W przypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron, takiego prawa pracownik nie otrzymuje. Nie może on zatem domagać przywrócenia do pracy lub w inny sposób kwestionować porozumienie.
Zniesienie skutków prawnych porozumienia jest możliwe jedynie w przypadku, jeśli pracownik jest w stanie wykazać, że było ono podpisane pod wpływem błędu lub groźby.
Reasumując, porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia może być najlepszym rozwiązaniem dla pracownika, jeśli posiada on możliwość rozpoczęcia pracy w innym miejscu.
Jeśli jednak ustanie stosunku pracy występuje z przyczyn, które leżą po stronie pracodawcy, w interesie pracownika jest wskazanie tych przyczyn w porozumieniu lub wypowiedzeniu umowy.
KO
