26 kwietnia weszły w życie nowe przepisy dotyczące zasiłków. To między innymi wyższy zasiłek macierzyński, dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, urlop opiekuńczy czy krótszy czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego. Nowelizacja przepisów w Kodeksie pracy i w ustawie zasiłkowej wynika z wdrożenia dyrektywy unijnej "work life balance".
Nowe zasady przyznawania zasiłków
Jak przypomniał rzecznik ZUS Paweł Żebrowski, od 26 kwietnia zasiłek macierzyński jest wyższy i wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego. Natomiast jeśli ubezpieczona mama złoży tzw. długi wniosek o zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, to zasiłek będzie wynosił 81,5 proc. wymiaru za cały okres jego pobierania.
- Nie dotyczy to dodatkowych, wprowadzonych nowymi przepisami 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługujących drugiemu z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze będzie wynosił 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku - wyjaśnił rzecznik ZUS.
Dodał, że "rodzice, którzy na 26 kwietnia br. pobierali zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, by mieć wyższe świadczenie, muszą złożyć wniosek o przeliczenie zasiłku".
- Mają na to czas tylko do 17 maja. Po tej dacie złożenie wniosku nie będzie już możliwe i zasiłek będzie wypłacany w dotychczasowej wysokości - zaznaczył rzecznik.
Dłuższy urlop dla ojców
Wniosek o ustalenie zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości powinien być złożony do płatnika zasiłku czyli pracodawcy, zleceniodawcy lub ZUS-u. - Jeśli zasiłek wypłaca nam pracodawca lub zleceniodawca, to wniosek powinien być złożony w formie pisemnej. Jeśli płatnikiem zasiłku jest ZUS, to wniosek może być również przekazany w formie elektronicznej np. przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS na formularzu POG - wskazał Żebrowski.
Nowelizacja przepisów wydłużyła także o 9 tygodni urlop rodzicielski dla drugiego z rodziców. Wniosek o udzielenie takiego urlopu ubezpieczony rodzic powinien złożyć do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
ZUS przypomina jednocześnie, że ubezpieczony tata ma prawo do urlopu ojcowskiego przez 2 tygodnie. Może go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 2 lat tylko wtedy, gdy na 26 kwietnia ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego. Jeśli to prawo nabędzie od 26 kwietnia, to skraca się okres, w którym można go wykorzystać. Te 2 tygodnie przysługują do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do 14 urodzin dziecka.
Ponadto od 26 kwietnia 2023 r. osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 5 dni urlopu opiekuńczego. Można go wykorzystać, aby zapewnić opiekę lub wsparcie osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych powodów medycznych. Co ważne za okresy niezdolności do pracy, które przypadają w czasie urlopu opiekuńczego, zasiłek chorobowy nie przysługuje.
