Duży potencjał w słońcu

Na koniec 2019 roku zainstalowana moc ze słońca wyniosła w Polsce 1,3 GW, przy czym 800 MW (czyli 62 proc.), pochodziło z mikroinstalacji o mocy do 50 kW. Według szacunków SolarPower Europe Polska, wszystkie instalacje wybudowane w 2019 roku dały Polsce piątą pozycję w Europie pod względem przyrostu nowych mocy w PV, zaraz za Hiszpanią, Niemcami, Holandią i Francją.

Sytuacja zmienia się jednak dynamicznie z miesiąca na miesiąc. Na dzień 1 maja 2020 r. moc zainstalowana fotowoltaiki w krajowym systemie elektroenergetycznym wyniosła już 1,83 GW.

Międzynarodowa Agencja Energii przewiduje, że wzrost energii odnawialnej spadnie w tym roku w skali globalnej, po raz pierwszy od dwóch dekad, z powodu pandemii koronawirusa, będzie to jednak stan przejściowy, tym bardziej, że polityka wspierająca rozwój OZE będzie wciąż kontynuowana.

Według IEA instalacje fotowoltaiczne odpowiadać będą za ponad połowę zakładanej ekspansji energii odnawialnej w latach 2020-2021, jednak tegoroczna dynamika wzrostu i w tym segmencie będzie niższa - zakładany jest spadek ze 110 GW w 2019 r. do ponad 90 GW w roku bieżącym. Kolejny, 2021 rok, powinien przynieść poprawę, ale raczej nie uda się przekroczyć skali wzrostu z 2019 roku ze względu na ograniczone kryzysem wydatki gospodarstw domowych i małych firm.

W Polsce nasłonecznienie wynosi średnio około 1000 kWh na metr kwadratowy. Najlepiej pod tym względem wypada południowo wschodnia część kraju. Około 80 proc. rocznego nasłonecznienia przypada na okres wiosenno-letni, od kwietnia do września.

Fotowoltaika może być bardzo cennym wsparciem dla systemu latem, kiedy to zapewnienie bilansu przez źródła tradycyjne okazuje się trudniejsze niż zimą. Ze względu na wysoką temperaturę i niski stan wody w rzekach wykorzystywanych do chłodzenia, w tym okresie ograniczone są moce wytwórcze w elektrowniach węglowych. Pojawiają się też problemy z wyprowadzeniem mocy z elektrowni tradycyjnych ze względu na przekroczenie dopuszczalnych temperatur przewodów w sieciach przesyłowych, nagrzewanych dodatkowo słońcem. Energia ze słońca może zmniejszyć ryzyko "blackoutów energetycznych".

Spory popyt na instalacje pochodzi z gospodarstw domowych, czemu sprzyjają programy takie jak "Mój prąd" oferujące wsparcie finansowe przy budowie instalacji PV. Ale pojawia się też coraz więcej zapowiedzi projektów dużej skali, realizowanych przez największe firmy.

Wejście większej skali w fotowoltaikę zapowiada PKN Orlen. - Będziemy budować farmy fotowoltaiczne o mocy kilku MW w lokalizacjach, które do nas należą, gdzie jesteśmy właścicielem terenu, gdzie możemy w łatwy sposób przyłączyć nowe moce do systemu, czyli np. Włocławek, tereny kopalni Solino, tereny stacji paliwowych - informuje Jarosław Dybowski, dyrektor wykonawczy ds. energetyki.

W Płocku koncern uruchomił właśnie mikroinstalację, która w ciągu roku może wyprodukować do 51 MWh energii. To równowartość ok. 1300 ładowań aut elektrycznych. Instalacja zaprojektowana i wybudowana w Orlen Projekt składa się ze 175 paneli fotowoltaicznych, każdy o mocy 285 W. - Przy instalacji o mocy 50 kWp w dobry nasłoneczniony dzień uzyskaliśmy produkcję 330 kWh, co pozwoliło też oszczędzić emisję CO2 w wysokości ponad 300 kg - mówi Sławomir Zalewski z Orlen Projekt.

Wcześniej koncern w ramach programu pilotażowego zamontował panele fotowoltaiczne o łącznej mocy ok. 180 kWp, zbudowane z ogniw krzemowych mono- i polikrystalicznych na dachach i wiatach jedenastu wybranych stacji paliw w Polsce.

Orlen nie wyklucza również projektu o większej skali. Analizuje możliwość wybudowania farmy fotowoltaicznej na terenie zakładu CCGT we Włocławku. Spółka ogłosiła zapytanie ofertowe w tej sprawie, chcąc uzyskać informację na temat kompleksowej budowy elektrowni fotowoltaicznej wraz z infrastrukturą techniczną, zlokalizowanej na gruncie o powierzchni około 5 hektarów. Miałaby to być inwestycja "pod klucz", obejmująca projekt, uzyskanie wszystkich wymaganych pozwoleń i uzgodnień, roboty budowlane, dostawę i montaż elementów elektrowni fotowoltaicznej oraz jej przyłączenie do sieci i uruchomienie.

Przejęta pod koniec kwietnia przez PKN Orlen gdańska Energa posiada dwie duże farmy fotowoltaiczne - PV Czernikowo pod Toruniem i PV Delta niedaleko Gdańska. Jesienią zeszłego roku firma ogłosiła, że przystępuje do budowy farmy PV Gryf w gminie Przykona, a w grudniu zeszłego roku podpisała  umowę przedwstępną na przejęcie spółki PV Wielbark będącej właścicielem budowanej farmy w Borkach Wielbarskich, której moc wyniesie 8 MWe.

Także PGE będzie budować farmy. Chce postawić do 2030 roku  instalacje o mocy 2,5 GW. Do końca 2020 r. mają powstać cztery farmy, każda o mocy 0,99 MW. Planowana jest inwestycja PGE w Bełchatowie, gdzie spółka zamierza zbudować elektrownię słoneczną o mocy 60 MW na terenach należących do PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. Firma zapowiadała, że możliwe są kolejne tego typu projekty w innych lokalizacjach.

Energią ze słońca zainteresowane jest również m.in. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Jesienią przyszłego roku ma być gotowa pierwsza należąca do firmy farma słoneczna w Odolanowie. Pozyskana z niej energia ma być wykorzystywana do produkcji wodoru. Jednocześnie gazowa spółka analizuje możliwość budowy kolejnych instalacji PV na innych należących do niej terenach. 

Pobierz darmowy program do rozliczeń PIT 2019

Dużym inwestorem w sektorze fotowoltaiki jest spółka R.Power przygotowująca projekty wielkopowierzchniowych elektrowni słonecznych. Szacuje ona swój udział w rynku energetyki słonecznej w Polsce na ponad 20 proc. Strategią R.Power jest przygotowanie projektów elektrowni fotowoltaicznych na potrzeby własne, ale też inwestorów zewnętrznych zainteresowanych inwestycjami w Polsce. R.Power jest m.in. właścicielem i operatorem największej farmy fotowoltaicznej w Polsce, Podlasie Solar Park.

morb