Zielony Ład. Bez pieniędzy ani rusz

Zielony Ład to europejska, zaakceptowana w końcu 2020 roku, strategia dopasowania naszej części świata do nowej polityki klimatycznej. Jest to odpowiedź na zauważalne lub przewidywane kryzysy w funkcjonowaniu otaczającego nas świata w wielu istotnych jego obszarach, na przykład energetyki, przemysłów wydobywczych, budownictwa, transportu, rolnictwa, gospodarowania odpadami, zarządzania wodą.

Na co dzień często nie zauważamy jak, wydawałoby się odległe od siebie zjawiska, warunkują naszą gospodarczą czy społeczną normalność. Oto na przykład okresowa susza i związany z nią niedostatek wody potrafią już mocno ograniczyć produkcję mikroprocesorów dla przemysłu samochodowego u największego ich światowego wytwórcy. A coraz krótsze zimy i coraz wyżej przesuwająca się granica zimowej pokrywy śnieżnej już od dekady wpływa na szanse uzyskania wieloletniego kredytu na inwestycje w zimowy przemysł turystyczny - nowe schroniska czy wyciągi narciarskie.

Oczekiwane pożądane racjonalne korzystanie z dóbr materialnych wprost - ale nie szybko - prowadzi do postulowanej zmiany modelu życia poszczególnych ludzi i ich całych społeczności. Czeka nas świadome ograniczanie konsumpcji, czy to w zakresie artykułów przemysłowych, korzystania z pewnych usług (np. turystycznych) czy zmiany nawyków żywieniowych (np. ograniczania spożycia mięsa). W konsekwencji także zmieni się np. rynek pracy, modele biznesowe firm, organizacja edukacji, sposoby spędzania wolnego czasu.

W ślad za sformułowaniem strategii Zielonego Ładu, określeniem konkretnych zaniechań (jak np. zaprzestania kredytowania przemysłu wydobycia paliw kopalnych) oraz nowych zadań (jak np. finansowania Odnawialnych Źródeł Energii), musi iść znalezienie i zorganizowanie zasobów finansowych dla ich urzeczywistniania. I to zasobów bardzo dużych. Mogą pozwolić sobie na to wielkie struktury państwowe lub porozumienia regionalne, jak np. Unia Europejska. Ta ostatnia zgromadziła np. 750 mld euro na plan ratunkowy  dla jej członków w celu przełamania kryzysu związanego z pandemią koronawirusa.

Ale jakie by nie były przygotowane przez Unię Europejską zasoby finansowe na realizowanie w najbliższym 30-leciu Zielonego Ładu, zawsze będą to kwoty niewystarczające w stosunku do potrzeb. Tym bardziej, że strategia Zielonego Ładu ma być jednocześnie instrumentem rozwijającym i zmieniającym gospodarkę, do udziału w którym to zadaniu powinni aktywnie włączyć się również prywatni inwestorzy reprezentujący zarówno tradycyjną gospodarkę, jak i całkiem nowe jej dziedziny, bardzo często związane z technologiami ICT.

Instytucjami w naturalny sposób powołanymi do zarządzania zgromadzonymi rzekami pieniędzy, pilnowania ich właściwego rozdzielnictwa i wykorzystywania, ale także do pozyskiwania nowych funduszy na planowane mniejsze i większe prorozwojowe inwestycje - są przede wszystkim banki. Z kolei funkcjonowanie całego sektora finansowego, jak i każdego z jego ogniw, ulega i będzie nadal ulegać kolejnym niezbędnym przemianom technologicznym, skutkującym większą efektywnością, elastycznością i szybkością działania, obniżką kosztów, zwiększonym poziomem cyberbezpieczeństwa sektora.

Opisany stan rzeczy prowadzi do wniosku o potrzebie zacieśniania związków firm ICT z finansowymi. Firmy technologiczne będą w bardzo dużym stopniu albo samodzielnymi wykonawcami wielu zadań z programu Zielonego Ładu, albo podwykonawcami w takich przedsięwzięciach. I w jednym i w drugim przypadku w finansowaniu tych inwestycji główna rola przypadnie bankom. Bankom, którym aby trwały i rozwijały się, niezbędne wsparcie w ich własnych procesach modernizacyjnych będą mogły zapewnić tylko podmioty z branży ICT.

Istotnym etapem w faktycznym wdrażaniu zasad Zielonego Ładu będzie w roku bieżącym przygotowanie rozporządzenia UE dotyczącego taksonomii. Określi ono zasady finansowania konkretnych głównych obszarów tej strategii oraz mieszczących się w nich wielkich projektów np. energetycznych.

W Polsce coraz ściślejsza współpraca obu branż - sektora technologii iCT i finansowego - jest już widoczna. Efekty w postaci coraz bardziej ucyfrowionych polskich banków i co ważne także ich klientów obserwujemy od kilku lat. Natomiast nowe jest odchodzenie kolejnych banków w Polsce od kredytowania przemysłu wydobywczego i coraz częstsze finansowanie krajowych projektów wiatrowych i fotowoltaicznych. Nie jest to proces ani szybki ani łatwy, bo wymaga między innymi zatrudnienia w bankach  specjalistów od szacowania ryzyk inwestycyjnych nowego rodzaju, np. tych klimatycznej natury, których to ekspertów po prostu brak na rynku, a procesy ich szkolenia są w fazie początkowej.

Przeznaczenie nawet 57 miliardów euro z funduszy UE na odbudowę polskiej gospodarki po pandemii może stać się czynnikiem znacznie ją i szybko rozwijającym. Tego rodzaju duże wsparcie to dziś wielka szansa dla naszego kraju, któremu nie dane było z przyczyn politycznych skorzystać w okresie po zakończeniu II wojny światowej z podobnego instrumentu zwanego Planem Marshalla. Tym bardziej obecnie możliwe do zainwestowania środki finansowe powinny być skierowane na inwestycje przyszłościowe, czyli ukierunkowane na "zieloną" transformację. Czy tak się stanie, przekonamy się już niedługo po zakończeniu prac nad Krajowym Planem Odbudowy, co ma nastąpić w kwietniu.

Należy mieć nadzieję, że w tym dokumencie znajdzie się miejsce na przewidywane efekty obopólnie korzystnego współdziałania firm z sektora technologii ICT oraz sektora finansowego. A dobrą okazję do rozmów na ten temat stworzy 13. Forum Gospodarcze TIME.

Sławomir Cieśliński, członek Rady Programowej Forum Gospodarczego TIME

13 Forum Gospodarcze TIME odbędzie się w dniach od 8 do 11 marca w formule on-line. Bezpłatna rejestracja na  www.fgtime.pl