Gwiazdowski mówi Interii. Odc. 127: Czy sztuczna inteligencja ma już wolną wolę?
Gdyby nie sztuczna inteligencja, pewnie nikomu by się nie chciało do tych filozoficznych i teologicznych rozważań o wolnej woli wracać czy nawiązywać - mówi Robert Gwiazdowski w nowym odcinku podcastu video "Gwiazdowski mówi Interii". - Podstawowe pytanie dotyczące wolnej woli powinno więc brzmieć tak: Czy człowiek ma kontrolę nad swoimi działaniami, a jeśli tak, to jaki to jest rodzaj kontroli i do jakiego stopnia - zastanawia się.
W mediach społecznościowych wybuchła draka za sprawą Macieja Kaweckiego, który nagrał dwie rozmowy na swoim kanale. Najpierw z prof. Robertem Sapolskym, autorem dwóch książek: "Zdeterminowany" i "Zachowuj się". Drugim rozmówcą był prof. Adam Kanigowski, matematyk, który mówił o tym, że jesteśmy "zdeterminowani".
Profesor Kanigowski powiedział tak: jeśli poznalibyśmy wszystkie parametry, to wtedy byśmy wszystko mogli przewidzieć.
- Czy możemy poznać wszystko? Pewnie nie. Jedni powiadają, że podstawowym powodem tego, że nie możemy wszystkiego poznać, jest to, że to wszystko jest niepoznawalne (...) Teoretycznie jesteśmy w stanie przewidzieć przyszłość, ale praktycznie nie. Poza problemem niepoznawalności świata, istnieje jeszcze problem nieprzystosowania naszych umysłów do tego, żeby świat poznać. I po trzecie mamy problem nie tylko naszego umysłu, ale problem instrumentów pomiarowych, które nam nie pozwalają osiągnąć pełnej wiedzy. A więc nie jesteśmy w stanie poznać wszystkich parametrów - mówi Gwiazdowski.
Profesor Kanigowski mówił o teorii chaosu i efekcie motyla.
Efekt motyla pomaga zilustrować pewien problem Lorenza (atraktor Lorenza). Profesor Edward Lorenz starał stworzyć się model przewidywania pogody. Na początku lat 60. XX w. - Profesor doszedł do wniosku, że jak wprowadzi do komputera wystarczająco dużo danych dotyczących pogody, to będzie mógł przewidzieć w przyszłości jaka ona będzie (...) Komputer mu się zawiesił i profesor doszedł do wniosku: żeby przyśpieszyć proces odtwarzania danych, to poprosi asystentki żeby przepisały z wydruków z powrotem do komputera. Szybko się okazało, że się wszystko rozjechało. Komputer liczył do sześciu miejsc po przecinku, ale drukarka drukowała tylko do trzech (...) Wszystko się kompletnie rozjeżdża. I to właśnie nazwano efektem motyla: ten 4., 5., 6. znak po przecinku, to tak jak trochę machanie przez motyla skrzydłami w jednej części świata, które to wpływa na powstanie jakiegoś huraganu w innej części świata - tłumaczy Gwiazdowski. I pyta: Czy wszystko jesteśmy w stanie przewidzieć? Czy wszystko jest zdeterminowane?
Autor podcastu video zwraca uwagę, że filozofowie przez wieki toczyli zajadłe spory odnośnie do wolnej woli. - Ciekawie niektóre ich poglądy się prezentują z dzisiejszej perspektywy sporów o sztuczną inteligencję i to czy ona ma świadomość, czy nie ma - mówi Gwiazdowski i przytacza m.in. Spinozę, Johna Locke’a, Davida Hume’a, Immanuela Kanta. Między nimi - zwraca uwagę - widać dość istotne różnice.
- Tomasz Czajka powiedział, że sztuczna inteligencja ma już wolną wolę. To jest ta wolna wola, czy jej nie ma? Bo jeśli jej w ogóle nie ma, to i sztuczna inteligencja jej mieć nie powinna. Tomek tłumaczy na X co chciał przez to powiedzieć, ale szum informacyjny powstał. I to dosyć duży. Więc może zdefiniujmy: wolna wola to zdolność podmiotowa (podmiotu dokonującego wyboru) do dokonywania wyboru bez ograniczeń ze strony czynników zewnętrznych (...) - zauważa Gwiazdowski.
Jakie to ograniczenia? Metafizyczne, fizyczne, społeczne, umysłowe, genetyczne.
- Podstawowe pytanie dotyczące wolnej woli powinno więc brzmieć tak: Czy człowiek ma kontrolę nad swoimi działaniami a jeśli tak, to jaki to jest rodzaj kontroli i do jakiego stopnia - pyta Gwiazdowski. - Generalnie możemy powiedzieć, że zdarzenia są efektem albo przypadków, albo jakiś przyczyn. Więc albo świat jest deterministyczny albo indeterministyczny - kontynuuje autor podcastu video.
W dalszej części odcinka m.in. o "potencjale gotowości".
- Może tak właśnie jest, że jednak podejmujemy świadome decyzje? A poza tym, czy nie milej jest myśleć, że tak to właśnie jest. Czy czucie i wiara nie bardziej mówią do nas niż mędrca szkiełko i oko. Czy nie przyjemniej myśleć jest, bardziej romantycznie, że to jednak my o czymś decydujemy. A jeśli nie możemy decydować o innych, o świecie nas otaczającym, to przynajmniej, że możemy decydować o sobie samych - zastanawia się Gwiazdowski.
Więcej w najnowszym odcinku podcastu video "Gwiazdowski mówi Interii"
