W 2023 r. rolników czekają nowości dotyczące dopłat bezpośrednich
W 2023 roku rusza kolejny, 5-letni Krajowy Plan Strategiczny Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Na płatności bezpośrednie dla gospodarstw zostanie przeznaczonych 17 mld 330 mln euro - o 303 mln euro więcej niż w obecnie. Nowością będą m.in. tzw. ekoschematy - nowe dopłaty dla gospodarstw przyjaznych naturalnemu środowisku. Plan zdobył aprobatę Komisji Europejskiej. Ostatnie poprawki naniesiono na niego pod koniec listopada.
Nabór wniosków o dopłaty bezpośrednie rozpocznie się 15 marca 2023 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) zapewnia, że zostały one tak ukierunkowane, aby jak największa liczba rolników uzyskała płatności na poziomie wyższym niż wynosi średnia unijna.
Krajowy Plan Strategiczny zakłada, że od przyszłego roku stawka podstawowa dopłaty bezpośredniej wynieść ma 116 euro za ha - o 9 euro więcej niż w tym roku. Resort rolnictwa informuje, że jej wysokość będzie z roku na rok rosnąć i w 2026 r. ma osiągnąć wielkość 120 euro za hektar. Z prognoz wynika, że od przyszłego roku na takie stawki mogłoby liczyć około 97 proc. rolników, czyli ci, których gospodarstwa rolne nie przekraczają 50 ha powierzchni. W ramach zaliczek rolnicy mogą liczyć najwyżej na równowartość 100 tys. euro. Wyższe kwoty nie będą wypłacane.
Na większe wsparcie niż dotychczas będą mogli liczyć hodowcy zwierząt. Resort rolnictwa uzasadnia, że prowadzone przez nich gospodarstwa w największym stopniu ponoszą koszty wdrażania kolejnych dyrektyw unijnych, między innymi środowiskowych i klimatycznych. W przyszłym roku za każdą sztukę bydła otrzymają 95 euro (o ile liczy więcej niż 24 miesiące), za owcę 25,35, a za kozę - 11,08 euro. Rolnicy z południowego wschodu i centrum Polski - tam, gdzie powierzchnia gruntów rolnych jest niższa od średniej krajowej - mogą się ubiegać o dopłaty do młodego bydła, nawet jeśli posiadają tylko jedno zwierzę. W pozostałych rejonach trzeba ich mieć co najmniej trzy.
Podobnie jak w tym roku, w 2023 r. na wsparcie mogą liczyć młodzi rolnicy. Zgodnie z Krajowym Planem Strategicznym, podstawowa płatność będzie uzupełniona o płatność dodatkową. Ma ona przysługiwać na pierwsze 30 ha, ale tylko tym gospodarstwom, których powierzchnia nie przekracza 50 ha. Płatność ta wyniesie 44 euro za ha - o 4 euro więcej niż obecnie. Przez pierwszych 5 lat młodzi rolnicy otrzymają też płatność uzupełniającą - 62 euro na każdy uprawiany hektar, o 6 euro więcej niż teraz.
Z budżetu planu wydzielono 4 mld 330 mln euro - kwotę na tzw. ekoschematy. Są to nowe płatności bezpośrednie za rolnicze działania na rzecz środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt. W nowym Planie Strategicznym przeznaczono na nie 884 mln euro rocznie - dwa razy tyle co na płatności dla rolnictwa ekologicznego. Resort rolnictwa wyjaśnia, że po Nowym Roku będzie można ubiegać się m.in. o dopłaty do obszarów z roślinami miododajnymi, do biologicznej ochrony roślin czy za retencjonowanie wody na użytkach zielonych. Ministerstwo przypomina, że realizacja przez rolników celów środowiskowych jest wymogiem do ubiegania się o zaliczkę bezpośrednią.
W Polsce gospodarstwa rolne prowadzi 1 milion 300 tysięcy rolników - najwięcej w Europie. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podkreśla, że tak w tym roku, co w przyszłym wypłaty mają wpłynąć na poprawę sytuacji finansowej wsi. Wiele gospodarstw wciąż boryka się ze skutkami pandemii, a także suszy i trwającej w Ukrainie wojny.
Ewa Wysocka
