Nowa moneta kolekcjonerska: "Wielcy polscy ekonomiści" - Fryderyk Skarbek
24 kwietnia 2018 roku Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu monetę srebrną o nominale 10 zł z serii "Wielcy polscy ekonomiści - Fryderyk Skarbek".
Fryderyk Florian Skarbek (1792-1866) to myśliciel o wszechstronnych dokonaniach, pamiętany przede wszystkim ze względu na prace naukowe z zakresu ekonomii. Niemniej jego bogaty dorobek twórczy obejmuje także powieści, dramaty, wiersze, przekłady, jak również dzieła historyczne i malarstwo pejzażowe.
Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny legitymującej się herbem Abdank. Jako młodzieniec kształcił się pod nadzorem Mikołaja Chopina, ojca Fryderyka. W liceum pobierał nauki u słynnego językoznawcy Samuela Bogumiła Lindego, któremu pomagał w pracach nad słownikiem języka polskiego. Następnie wyjechał na studia do Francji, by po dwóch latach wrócić do ojczyzny. Przez kilkanaście lat wykładał ekonomię polityczną na Uniwersytecie Warszawskim. W ciągu swojego życia polski uczony piastował wiele urzędów publicznych.
Skarbek nadał nauce o gospodarowaniu rys narodowy, dlatego też nazywany jest ojcem polskiej ekonomii. W swoich dziełach uwypuklał pojęcie narodu, wiążąc w całość wszystkie zjawiska związane z gospodarką ogólnonarodową.
Warunków rozwoju i dobrobytu społecznego upatrywał Skarbek w istnieniu szerokiej grupy średnich właścicieli. Z kolei w celu likwidacji ubóstwa chłopów i nędzy robotników najemnych postulował przekształcenie ich w rzeszę drobnych przedsiębiorców. Odrzucał pojęcie homo oeconomicus, podkreślając dążenia jednostki do osiągania nie tylko celów materialnych, lecz także duchowych i społecznych.
Skarbek akcentował znaczenie własności prywatnej, która lepiej służy rozkwitowi społecznemu niż interwencjonizm państwowy i biurokracja. Postulował rozwój przemysłu, działania prowadzące do zmniejszenia długu publicznego i redukcję obciążeń fiskalnych. Uczony kładł nacisk na konieczność pozyskiwania kapitału poprzez prywatne oszczędności oraz zaznaczał nieodzowność równomiernego wzrostu wszystkich dziedzin gospodarki. Prowadził także działalność społeczną i dobroczynną - wspierał zakładanie kas oszczędnościowych dla robotników oraz budowę przytułków dla ludzi bezdomnych i ubogich.
Wśród głównych dzieł polskiego ekonomisty warto wymienić jego opus magnum "Ogólne zasady nauki gospodarstwa narodowego", dwutomowy podręcznik "Gospodarstwo narodowe", pracę historyczną "Dzieje Księstwa Warszawskiego", jak również powieść "Pamiętniki Seglasa".
Na awersie monety przedstawiona została otwarta księga, na której widnieje tytuł jednego z dzieł Fryderyka Skarbka: "Gospodarstwo narodowe". Na rewersie znajduje się portret Fryderyka Skarbka, a po jego lewej stronie, na karcie księgi zapisano autorską definicję "gospodarstwa narodowego". Poniżej znajdują się daty urodzin i śmierci Fryderyka Skarbka.
Grzegorz Jeż
