Cztery normy, które każdy budynek użyteczności publicznej musi spełniać

Do budynków użyteczności publicznej należą m.in.: muzea, szpitale, obiekty sportowe, budynki mieszkalne, przeznaczone do obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, morskim lub wodnym śródlądowym, biura, centra handlowe, urzędy, szkoły, uczelnie, banki, toalety publiczne.

Budynki użyteczności publicznej muszą spełniać określone wymogi techniczne, które mają na celu zapewnienie bezpiecznego i wygodnego użytkowania wszystkim grupom zainteresowanych. Dokumentem nadrzędnym w tym zakresie jest Prawo budowlane oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Budynki użyteczności publicznej muszą spełniać liczne wymagania związane z przepisami ochrony środowiska, ochrony przed hałasem i drganiami, ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa konstrukcji i użytkowania, spełniać normy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Ustawodawca nakłada na właściciela budynku użyteczności publicznej również obowiązek dostosowania go do potrzeb osób niepełnosprawnych. Oto 4 najważniejsze wymogi, które musi spełniać każdy budynek użyteczności publicznej:

Dostosowanie budynku do potrzeb osób niepełnosprawnych związane jest przede wszystkim z zapewnieniem podjazdów i ramp zapewniających dostęp do budynku osobom o różnym stopniu niepełnosprawności. Dotyczy to zwłaszcza osób korzystających z wózka inwalidzkiego. Jeśli budynek ma więcej pięter, a nie jest wyposażony w windę, dostęp do wyższych kondygnacji ułatwią specjalne podnośniki.

Niezbędne jest także zapewnienie toalety o odpowiednich rozmiarach, w której będzie dostateczna ilość tzw. przestrzeni manewrowej, by mogła się w niej poruszać osoba na wózku inwalidzkim. Taka toaleta powinna być oczywiście na kondygnacji łatwo dostępnej dla osób niepełnosprawnych. Przepisy regulują także kwestie odpowiedniego wyposażenia takiego pomieszczenia. W toalecie dla niepełnosprawnych powinny znaleźć się urządzenia i akcesoria dla niepełnosprawnych m.in.: poręcze dla niepełnosprawnych, specjalna miska ustępowa, umywalki, lustra uchylne, dozowniki na mydło i podajniki na papier toaletowy - mówi Ryszard Kurek z firmy ole.pl.

Każdy budynek użyteczności publicznej musi spełniać normy bezpieczeństwa pożarowego. Oznacza to konieczność poddawania obiektu regularnym kontrolom przez straż pożarną. W trakcie takich kontroli oceniana jest sprawność i bezpieczeństwo instalacji kominowych, gazowych, elektrycznych, stan urządzeń gaśniczych, oddymiających, czujników alarmowych, przygotowanie dróg ewakuacyjnych itp.

Przed oddaniem budynku do użytku publicznego organ ten musi również wydać zezwolenie na jego użytkowanie. By taką zgodę uzyskać niezbędne jest wyznaczenie dróg ewakuacyjnych, zapewnienie oświetlenia awaryjnego, zamontowanie odpowiednich oznaczeń, przygotowanie gaśnic i innych stałych urządzeń gaśniczych. Każdy budynek użyteczności publicznej musi mieć również plan ochrony przeciwpożarowej, który należy przekazać do Straży Pożarnej.

Zgodnie z przepisami prawa budowlanego każdy budynek użyteczności publicznej musi spełniać normy związane z zapewnieniem bezpieczeństwa przebywających w nim osób. Tzw. bezpieczeństwo konstrukcji nakłada na zarządcę lub właściciela obiektu np.: obowiązek regularnej kontroli przemieszczania się, odkształcania i naprężeń konstrukcji pod wpływem np. znajdującego się na dachu śniegu. W razie pojawienia się niekorzystnych warunków atmosferycznych i dużych opadów śniegu, które stanowią zbyt duże obciążenie dla konstrukcji i mogą prowadzić do katastrofy budowlanej, niezbędne jest odśnieżenie dachu i elewacji obiektu. Definicja bezpiecznego użytkowania obiektu budowlanego mówi również o konieczności usuwania sopli lodowych, nawisów, czap śniegu z ciągów jezdnych i pieszych, które sąsiadują z budynkiem.

Właściciele i zarządcy budynków zobowiązani są do utrzymywania w sprawności budynku i zapewniania jego bezpiecznego użytkowania zgodnie z przepisami. Za zaniechania w tym zakresie Prawo budowlane przewiduje karę grzywny, karę ograniczenia wolności lub nawet pozbawiania wolności.

Zgodnie z dyrektywą unijną od stycznia 2009 roku wszystkie nowe budynki, a także wprowadzane do obrotu (sprzedawane lub wynajmowane) muszą posiadać tzw. certyfikat energetyczny. W przypadku budynków użyteczności publicznej obejmuje on również oświetlenie. Wyjątek od tej zasady stanowią budynki zabytkowe, używane do działalności religijnej, przeznaczone do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata, niezamieszkane, służące gospodarce rolnej, przemysłowe i gospodarcze o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/m2/rok, mieszkalne, ale przeznaczone do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku, wolno stojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 m kw.

Certyfikat energetyczny określa klasę energetyczności obiektu w skali od A do G, przy czym A jest uznawany za najlepszy wskaźnik. Budynek z taką oceną jest najbardziej energooszczędny. Certyfikat jest wydawany na 10 lat przez specjalistę - licencjonowanego certyfikatora energetycznego.

Przestrzeganie norm w budynkach użyteczności publicznej stawia przed inwestorami, właścicielami i zarządzającymi obiektem określone wymagania. Wiele zagadnień - choć określonych przepisami - jak np.: dostosowanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych, pozostaje wciąż kwestią uznaniową. Przepisy jasno precyzują w tym zakresie wymagania, a praktyka pokazuje, jak wiele jest jeszcze w tej sferze do zrobienia. Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że dużo się już zmieniło. Zmiana stylu życia Polaków, obserwacje rozwiązań w krajach zachodnich, liczne kampanie społeczne i artykuły w mediach powodują wzrost świadomości społecznej, wymagań mieszkańców i użytkowników budynków. Również producenci materiałów budowlanych i różnych akcesoriów użytkowych modyfikują i rozszerzają swoją ofertę dostosowując się do oczekiwań klientów. Te obserwacje nastrajają optymistycznie, co do dalszych zmian w przyszłości, gdzie ekologiczny, energooszczędny budynek z dobrze wyposażoną, komfortową toaletą dla niepełnosprawnych nie będzie chlubnym wyjątkiem, a po prostu przykładem jednym z wielu.

Sprawdź: PROGRAM PIT 2015