Aktywny Maluch – szansa na rozwój dla dzieci i ich rodziców
W Polsce rośnie liczba miejsc opieki nad dziećmi do lat 3. Mimo to, dostęp do nich dla wielu rodziców jest wciąż ograniczony. Utworzenie nowych miejsc opieki wiąże się z kosztami, które niekiedy przekraczają możliwości finansowe gmin. Program „Aktywny Maluch” poprawi tę sytuację.
Jak pokazują dane GUS, w Polsce powstaje coraz więcej placówek opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. W 2022 roku działało ich ponad 5 tysięcy, zaś w 2023 roku ponad 7,5 tysiąca. Choć placówek przybywa, w dalszym ciągu dostęp do nich jest dla wielu rodziców ograniczony. Utrudnia im to możliwość łączenia życia rodzicielskiego z zawodowym. Z pomocą przychodzi program "Aktywny Maluch". Przedsięwzięcie wspiera tworzenie i funkcjonowanie nowych miejsc opieki nad maluchami.
Program "Aktywny Maluch" to inicjatywa rządowa, która przyczyni się do zwiększenia dostępu do miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi w placówkach takich jak żłobki i kluby dziecięce oraz u dziennych opiekunów. Program ma charakter wieloletni. Na lata 2022-2029 przeznaczono na ten cel budżet w wysokości blisko 6,5 mld zł. Stanowią go środki z budżetu państwa, z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz środki z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego. Jest to kontynuacja programu "Maluch+".
Celem programu jest utworzenie i utrzymanie ponad 102 tys. nowych miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ich utrzymanie przez okres łącznie 36 m-cy.
O dofinansowanie z programu "Aktywny Maluch" mogły ubiegać się gminy, w których istnieje potrzeba rozwoju instytucji opieki dla dzieci do lat 3, ze względu na niezaspokojone potrzeby lokalnej społeczności. Wnioski mogły składać również inne podmioty, które zgodnie z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, mogą tworzyć i prowadzić miejsca opieki nad najmłodszymi dziećmi.
Środki z programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego można przeznaczyć na tworzenie nowych miejsc opieki w żłobkach i klubach dziecięcych, a także u dziennych opiekunów. Z kolei środki z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności mogą być przeznaczone wyłącznie na tworzenie nowych miejsc opieki w żłobkach i klubach dziecięcych. W obu przypadkach środki przeznaczone mogą być na tworzenie miejsc dla dzieci z niepełnosprawnością lub wymagających szczególnej opieki. Przyznane dofinansowanie może być wykorzystane m.in. na adaptacje obiektów, zakup i montaż wyposażenia czy zakup pomocy do prowadzenia zajęć opiekuńczo-wychowawczych. Środki umożliwią też nabycie specjalistycznego sprzętu oraz narzędzi do rozpoznawania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych podopiecznych, wspomagania rozwoju czy prowadzenia terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami.
Ze środków Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego będzie dofinansowany również koszt funkcjonowania nowoutworzonych z FERS i KPO miejsc opieki przez łącznie 36 miesięcy.
Na rozwoju i zwiększeniu dostępności miejsc sprawowania opieki nad maluchami skorzystają przede wszystkim rodzice. Będą oni bowiem mogli wrócić do pracy, a także rozwijać się zawodowo i osobiście. - Marzy mi się żłobek lub inna placówka opiekuńcza blisko miejsca zamieszkania. Przebywam na urlopie macierzyńskim. Za rok chciałabym wrócić do pracy, a moja rodzina jest w innym mieście, więc jesteśmy z mężem bez wsparcia. Żłobek dałby nam pełną swobodę w rozwoju naszych karier - mówi pani Agata, mama 10-miesięcznej Liliany.
Większa dostępność placówek opieki to również korzyść dla maluchów, które zyskują możliwość przebywania w grupie rówieśników. Dzięki temu nabierają umiejętności społecznych, uczą się samodzielności, a także rozwijają się emocjonalnie. Wsparciem dla dzieci jest wykwalifikowana kadra oraz odpowiednie wyposażenie placówek. - Gdy otworzył się w naszej okolicy żłobek dofinansowany z programu i nasz syn się tam dostał, to była dla nas ogromna zmiana. Dla nas i dla niego. Przemiłe i profesjonalne opiekunki, świetne wyposażenie i ciekawa oferta zajęć dla maluchów sprawiają, że dzieciaki się rozwijają - komentuje pan Marcin, tata 1,5-rocznego Wojtka.
Program "Aktywny Maluch" to również korzyść dla gmin. Nowe żłobki, kluby dziecięce czy organizacja miejsc opieki przez dziennych opiekunów to bowiem nowe miejsca pracy dla lokalnej społeczności.
Dofinansowania w programie "Aktywny Maluch" w znacznej mierze pochodzą ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS). Projekty dofinansowane z FERS mają na celu poprawę sytuacji osób na rynku pracy, zwiększenie dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami, zapewnienie opieki nad dziećmi, podnoszenie jakości edukacji i rozwoju kompetencji, integracji społecznej, rozwoju usług społecznych i ekonomii społecznej oraz ochrony zdrowia.
