Koszty faktoringu – ile kosztuje finansowanie faktur?

Jest to szczególnie przydatne dla przedsiębiorstw, które mają problemy z płynnością finansową, wynikające z wydłużonych terminów płatności. W przypadku firm, które regularnie współpracują z kontrahentami, którzy oczekują długich terminów, faktoring może okazać się skutecznym narzędziem utrzymania płynności finansowej. Niemniej jednak, jak każda usługa finansowa, faktoring wiąże się z kosztami, które mogą się różnić w zależności od wielu czynników. Jak je oceniać, aby korzystanie z tej formy finansowania było opłacalne?

Zanim przejdziemy do omówienia kosztów, warto wyjaśnić, czym dokładnie jest faktoring i na jakiej zasadzie działa. Faktoring polega na sprzedaży faktur nieopłaconych przez kontrahentów instytucji finansowej, zwanej faktorem. W zamian za to przedsiębiorca otrzymuje od faktora większość wartości faktury (zwykle 80-90%) w krótkim czasie od wystawienia faktury (często tego samego dnia), a pozostałą kwotę po opłaceniu faktury przez kontrahenta, pomniejszoną o prowizje i inne opłaty. Szczegółowy opis działania faktoringu znajdziesz na eFaktor.

Faktoring umożliwia firmom wcześniejsze uzyskanie środków z tytułu wystawionych faktur, co może pomóc nie tylko w utrzymaniu płynności finansowej, ale i w opłaceniu bieżących zobowiązań czy sfinansowaniu nowych inwestycji. Jest to zatem szczególnie atrakcyjna opcja dla firm, które mają trudności z pozyskaniem tradycyjnego kredytu. Przykładami firm, które korzystają z tego narzędzia finansowego, są przedsiębiorstwa z sektora produkcyjnego i dystrybucyjnego, o czym świadczą dane PZF nt. struktury obrotów firm po II kwartale 2024 r. w ujęciu sektorowym. 39% firm korzystających z faktoringu jest z sektora dystrybucyjnego, a 38.6% z branży produkcyjnej.

W zależności od specyfiki współpracy z faktorem, wyróżnia się kilka rodzajów faktoringu, które mają wpływ na koszty tej usługi:

Faktoring pełny (z przejęciem ryzyka) - W tej formie faktoringu faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Oznacza to, że jeśli kontrahent nie zapłaci faktury, to faktor nie żąda od przedsiębiorcy zwrotu wypłaconych środków. Ta forma faktoringu wiąże się jednak z wyższymi kosztami.

Faktoring niepełny (bez przejęcia ryzyka) - W przypadku faktoringu niepełnego, przedsiębiorca ponosi ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Jeśli kontrahent nie zapłaci faktury, faktor może żądać od przedsiębiorcy zwrotu środków, które wcześniej wypłacił. Z racji niższego ryzyka po stronie faktora, koszty tej formy faktoringu są zazwyczaj niższe.

Faktoring cichy - To forma faktoringu, w której kontrahent nie jest informowany o tym, że jego faktura została przekazana do faktora. Ta opcja bywa droższa, ponieważ faktor bierze na siebie dodatkowe ryzyko związane z brakiem pełnej wiedzy o płatniku.

Faktoring odwrócony - Tutaj inicjatorem faktoringu jest kontrahent, który zgłasza potrzebę odroczenia terminu płatności. Faktor opłaca zobowiązania kontrahenta wobec dostawcy, a ten spłaca zobowiązanie w późniejszym terminie.

Koszty faktoringu mogą się różnić w zależności od rodzaju faktoringu, wartości faktur oraz innych czynników, takich jak ryzyko związane z kontrahentem. Można je podzielić na kilka głównych składników, które mają wpływ na całkowitą cenę usługi:

1. Prowizja faktoringowa - Jest to podstawowa opłata, jaką pobiera faktor za finansowanie faktury. Zwykle wynosi ona od 0,5% do 3% wysokości finansowania w skali 30 dni, w zależności od ryzyka związanego z kontrahentem, terminu płatności oraz branży, w której działa przedsiębiorca.

2. Prowizja przygotowawcza - Przygotowanie procesu finansowania, ocena ryzyka, sprawdzenie wszystkich kontrahentów w wywiadowniach gospodarczych, przygotowanie pełnej dokumentacji, a także przygotowanie indywidualnej umowy faktoringowej wymaga czasu i kosztuje. W związku z tym faktorzy często pobierają dodatkową opłatę startową, która nazywa się prowizją przygotowawczą.

3. Opłaty dodatkowe - Niektóre firmy faktoringowe mogą doliczać dodatkowe opłaty za specyficzne usługi, takie jak weryfikacja kontrahentów, monity o zaległych płatnościach, raporty finansowe czy wydłużenie terminu spłaty. Dlatego zawsze warto dokładnie przeczytać umowę i zwrócić uwagę na ewentualne ukryte koszty.

Koszty faktoringu są uzależnione od wielu czynników, które dotyczą zarówno samego przedsiębiorcy, jak i jego kontrahentów. Oto najważniejsze czynniki, które mają wpływ na ostateczny koszt tej usługi:

1. Ryzyko niewypłacalności kontrahenta - Im większe ryzyko, że kontrahent nie zapłaci za fakturę, tym wyższe będą koszty faktoringu. Faktorzy oceniają wiarygodność kontrahentów na podstawie ich historii kredytowej, sytuacji finansowej oraz branży, w której działają, a także historycznie na podstawie dyscypliny płatniczej w innych obsługiwanych relacjach.

2. Długość terminu płatności - Cena usługi często uzależniona jest od terminu płatności. Niekiedy finansowanie na 14 dni potrafi być droższe od finansowania na 30 dni, ponieważ część faktorów nalicza opłaty z góry za 30 dni finansowania - warto zwrócić uwagę na to w jaki sposób faktor nalicza opłatę. Dla przykładu w eFaktor koszt finansowania jest liczony w skali dnia, a nie miesiąca.

3. Wartość faktur - Większe faktury oznaczają większe kwoty do finansowania, co może wpłynąć na koszty usług faktoringowych (pozytywnie). Przy większych wolumenach faktorzy mogą oferować korzystniejsze warunki, jednak przy mniejszych fakturach koszty procentowe mogą być wyższe.

4. Historia współpracy z faktorem - Dłuższa współpraca z faktorem może prowadzić do obniżenia kosztów, szczególnie jeśli przedsiębiorca regularnie dostarcza faktury płacone przez rzetelnych kontrahentów.

5. Branża, w której działa przedsiębiorca - Firmy działające w bardziej ryzykownych branżach mogą być obciążone wyższymi kosztami faktoringu niż te z bardziej stabilnych sektorów.

Decyzja o skorzystaniu z faktoringu powinna być dokładnie przemyślana, szczególnie z uwzględnieniem kosztów. Warto porównać oferty różnych faktorów, aby znaleźć najbardziej korzystne warunki, a także ocenić, czy faktoring będzie opłacalny w kontekście poprawy płynności finansowej firmy.

Faktoring to nie tylko korzyść dla Twojej firmy, ale i dla kontrahenta, który wystawia faktury z odroczonym terminem płatności. To narzędzie finansowe może Ci pomóc w negocjacjach z biznesowymi partnerami, którzy chcą mieć jak najwięcej czasu na zapłatę. Dzięki faktoringowi możesz dać kontrahentowi nawet fakturę z terminem 120 dni, jeśli w kosztach za towar i usługę ujmiesz koszt faktoringu. W efekcie Twoja firma będzie miała natychmiastową płatność za darmo, a Twój kontrahent wymarzony czas na zapłatę.