SpaceX to amerykańska firma założona w 2002 roku przez Elona Muska, specjalizująca się w produkcji rakiet i statków kosmicznych. Jako pierwsza prywatna spółka dostarczyła ładunek na Międzynarodową Stację Kosmiczną oraz opracowała system Starlink - globalną sieć satelitów zapewniającą dostęp do internetu. Jej celem długoterminowym jest umożliwienie kolonizacji Marsa.
SpaceX - firma korzysta z miliardowego wsparcia rządu
Firma SpaceX zdominowała globalny przemysł kosmiczny dzięki wielomiliardowemu wsparciu od rządu USA i unikaniu płacenia federalnego podatku dochodowego - podaje "New York Times". Kluczową rolę w rozwoju SpaceX odegrały również kontrakty federalne z NASA, Pentagonem oraz agencjami wywiadowczymi, które w 2020 r. stanowiły niemal 84 proc. jej przychodów.
Do 2021 r. SpaceX wykazała ponad 5 mld dolarów skumulowanych strat finansowych, które powstały w wyniku intensywnych inwestycji w rozwój rakiet i sieci satelitarnej Starlink. Dzięki zmianie amerykańskiego prawa podatkowego z 2017 r., która zniosła limit przedawnienia takich odliczeń, prawie 3 mld dolarów z tych strat można było przenieść na przyszłość, de facto w nieskończoność. Firma poinformowała inwestorów nieoficjalnymi kanałami, że z tego powodu nie zapłaci federalnego podatku dochodowego być może nigdy.
Chociaż zysk operacyjny tego giganta rakietowo-satelitarnego wzrósł niemal dwukrotnie, do około 5 mld dolarów w ubiegłym roku, w porównaniu z 2,6 mld dolarów w 2023 r., SpaceX wciąż korzysta z przepisów podatkowych, które miały wspierać firmy w trudnej sytuacji. W 2021 r. SpaceX zgłosiła zapłatę zaledwie 483 tys. dolarów podatku dochodowego za granicą i 78 tys. dolarów w USA. Nie poinformowała o żadnych płatnościach federalnych.
"Biorąc pod uwagę wielkość straty operacyjnej netto, firma prawie na pewno od lat nie płaciła podatków federalnych. A strata jest tak duża, że wydaje się mało prawdopodobne, aby płaciła podatki, nawet jeśli w ostatnich latach osiągała dodatni dochód, podlegający opodatkowaniu" - ocenił Gregg Polsky, wykładowca prawa podatkowego z Wydziału Prawa Uniwersytetu Nowojorskiego, cytowany przez "NYT".
Z kolei Danielle Brian z Project on Government Oversight, niezależnej organizacji non profit z siedzibą w Waszyngtonie, nazwała wykorzystanie tej luki przez SpaceX "dziwaczną" decyzją. "Zdecydowanie nie było to przeznaczone dla firmy, która radzi sobie tak dobrze" - argumentowała.
Sieć Starlink ma ponad 6 mln abonentów. Przychody firmy to 15,5 mld dolarów
Tymczasem SpaceX rozwijała się niezwykle dynamicznie. Firma o wartości wycenianej na ponad 350 mld dolarów należy obecnie do najcenniejszych prywatnych przedsiębiorstw na świecie. Sieć Starlink ma już ponad 6 mln abonentów, a jej przychody przewyższyły te generowane przez dział rakietowy. Całkowite przychody firmy powinny w tym roku osiągnąć 15,5 mld dolarów, czyli ponad dwa razy więcej niż w 2023 r.
Nowojorski dziennik zwrócił uwagę, że sam Musk często chwalił się rolą SpaceX w realizacji misji dla NASA i innych agencji federalnych. W czerwcu z dumą ogłosił w mediach społecznościowych, że firma osiągnęła znaczący sukces, ponieważ wielkość "jej komercyjnych przychodów z (działalności) kosmicznej będzie większa niż cały budżet NASA w przyszłym roku".
Nawet gdy SpaceX dynamicznie się rozwija i generuje zyski, przysługujące jej korzyści podatkowe chronią firmę przed zobowiązaniami federalnymi. Zdaniem krytyków, jedna z najbardziej dotowanych spółek w Ameryce wnosi niewiele do publicznej kasy, co rodzi pytania o to, czy podmiot tak zależny od kontraktów rządowych powinien korzystać z tak znaczących przywilejów - czytamy w "NYT".
