Co dalej z rentą wdowią? Pierwsze wypłaty z ZUS jeszcze w 2024 roku?

Po odejściu współmałżonka osoba pozostająca w żałobie musi zmierzyć się nie tylko z emocjonalną stratą, ale również z ekonomicznymi konsekwencjami. Samodzielne prowadzenie domu często wiąże się z wyższymi kosztami, gdyż wcześniejsze wydatki były dzielone między dwie osoby. Sytuacja materialna wdów i wdowców staje się zatem znacznie trudniejsza.

W odpowiedzi na te wyzwania pojawiła się inicjatywa ustawodawcza dotycząca renty wdowiej. Wprowadzenie tego świadczenia jest szeroko oczekiwane, a organizacje takie jak Związek Emerytów i Rencistów oraz Krajowa Rada Seniorów podkreślają jego znaczenie, wskazując, że renta wdowia może zapewnić znaczące wsparcie finansowe dla osób po stracie małżonka.

Wdowia emerytura, określana również mianem renty wdowiej, to nowe świadczenie, które prawdopodobnie zostanie wprowadzone jeszcze w 2024 roku. Jego celem jest wsparcie wdów i wdowców po śmierci małżonka. Umożliwia ono wybór pomiędzy własnym świadczeniem emerytalnym a świadczeniem zmarłej żony lub męża i dodanie do wybranego świadczenia 50 proc. tego, z którego dana osoba zrezygnowała. 

Ze świadczenia będzie mógł skorzystać każdy, kto uzyskał prawo do emerytury lub renty z ZUS, KRUS, a także policyjnej, wojskowej lub wynikające z karty nauczyciela.

Obywatelski projekt ustawy dotyczący wdowich emerytur został przedstawiony Sejmowi 7 lutego 2024 r. i skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Od tego czasu trwają dyskusje nad szczegółami i datą wejścia w życie nowych przepisów. Warto jednak podkreślić, że od momentu zatwierdzenia ustawy do jej faktycznego wdrożenia może upłynąć nawet kilka miesięcy, co jest związane z potrzebą dostosowania systemów informatycznych do nowego procesu wypłat. 

Z dostępnych informacji wynika, że nowe świadczenie dla wdów i wdowców może zostać wprowadzone w połowie 2024 roku lub później, po okresie wakacyjnym.

Dodatkowo według informacji przedstawionych przez minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, projekt renty wdowiej może zostać wprowadzony w tzw. modelu kroczącym, co oznacza, że kwota świadczenia z roku na rok będzie stopniowo zwiększana. A zatem  zmiana nie zostanie wprowadzona od razu przy wskaźniku 50-procentowym. Zamiast tego, zaczęłoby się od niższego poziomu, na przykład 20-procentowego. Później, co roku, wskaźnik ten byłby podnoszony, aż do osiągnięcia docelowych 50-proc.

Przypominamy, że aktualnie po śmierci małżonka, osoba uprawniona może zachować własną emeryturę lub zdecydować się na 85 proc. emerytury zmarłego małżonka (renta rodzinna). Według projektu nowej ustawy emerytury dla wdów i wdowców będą rozszerzane na dwa sposoby:

• wdowiec lub wdowa może zachować 100 proc. własnego świadczenia i 50 proc. świadczenia po zmarłym małżonku;
• wdowiec lub wdowa może zachować 50 proc. własnego świadczenia i 100 proc. świadczenia po zmarłym małżonku.

Projekt ustawy wprowadza również ograniczenia dotyczące maksymalnej wysokości renty wdowiej. Nie może ona być wyższa niż trzykrotność średniej emerytury miesięcznej w Polsce, która w chwili obecnej wynosi około 3500 złotych brutto. Oznacza to, że na ten moment nie mogłaby ona przekroczyć kwoty 10 500 zł brutto.

Warto również podkreślić, że istnieje kilka warunków, które trzeba spełnić, aby móc się ubiegać o przyznanie wdowiej emerytury. Należą do nich osiągnięcie wieku 50 lat oraz brak zdolności do pracy w okresie pięciu lat po śmierci małżonka. Jeśli wdowiec lub wdowa jest zdolna do pracy, alternatywnym warunkiem może być wychowywanie przynajmniej jednego dziecka uprawnionego do renty rodzinnej lub, w przypadku braku niezdolności do pracy i braku dzieci z prawem do renty rodzinnej, opieka nad dzieckiem niezdolnym do samodzielnej egzystencji.

Przeczytaj również:

Waloryzacja kapitału w ZUS od 1 czerwca. Emerytura wyższa nawet o 500 zł

ZUS dał jej emeryturę po dniu pracy. Tyle dostaje co miesiąc

Jak obliczyć emeryturę? ZUS ujawnia, potrzebujesz tylko kilku danych