Dla kogo wcześniejsza emerytura? Tylko nieliczni mogą się o nią starać
Wcześniejsza emerytura nie przysługuje wszystkim. Dla kogo więc jest? Możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę mają tylko określone w przepisach zawody, w których praca odbywa się w okolicznościach niespotykanych w innych miejscach pracy. Prawo do comiesięcznego świadczenia wypłacanego przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego przyznawane jest ze względu na dwa warunki.
Prawo do wcześniejszej emerytury w Polsce mają pracownicy zatrudnieni w zawodach wykonywanych w trudnych warunkach lub tych o szczególnym charakterze. W tym pierwszym wypadku mowa zwykle o warunkach, które negatywnie wpływają na stan zdrowia, jak na przykład praca w zakładach chemicznych czy kopalniach.
Z kolei drugi przypadek odnosi się do pracy, która jest szczególnie istotna z punktu widzenia państwa. Chodzi głównie o służby mundurowe, choć nie tylko. Do tej grupy w określonych przypadkach możemy zaliczyć bowiem także pracowników kolei, ale także dziennikarzy.
Przejście na emeryturę na ogólnych warunkach dotyczy osób, które ukończyły 60 lat w wypadku kobiet i 65 lat w wypadku mężczyzn. Zazwyczaj jeszcze trzeba mieć wypracowane około 20 - 25 lat pracy na umowie o pracę, by osiągnąć taki pułap składek, które uprawniają nas do otrzymywania emerytury minimalnej. W niektórych przypadkach nie jest to jednak konieczne, ponieważ przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury.
Pamiętajmy w tym względzie o pojęciach "szczególnych warunków" oraz "szczególnego charakteru" pracy. Ten pierwszy zwykle odnosi się do pracowników wystawionych na warunki, które sprawiają "przyspieszenie naturalnego procesu zmniejszania sił pracownika poprzez czynniki zewnętrzne".
I tak na przykład górnicy mogą pracować przez 20 lat (kobiety) czy 25 lat (mężczyźni), ale muszą mieć udokumentowane 5 lat pracy wykonywanej stale pod ziemią i w pełnym wymiarze czasu pracy. Górnik, który zacznie pracę od razu po szkole, może przejść na emeryturę już w wieku 45 lat.
Jednak ze względu na pracę w "szczególnych warunkach" ubiegać o wcześniejszą emeryturę mogą się również chociażby pracownicy przemysłu chemicznego czy hutnicy. Ci we wspomnianych szczególnych warunkach muszą pracować minimum 15 lat, przez co wiek emerytalny jest dla nich obniżony o 5 lat.
W wypadku służb mundurowych, jak policja, strażacy czy żołnierze w ciągu ostatniej dekady dokonano sporej zmiany. Jeszcze przed 2013 rokiem pracownicy tych sektorów mogli starać się o emeryturę nawet po 15 latach pracy.
1 stycznia 2013 roku prawo uległo jednak zmianie i obecnie do wcześniejszej emerytury potrzeba 25 lat pracy bez względu na wiek. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, by strażak czy policjant przeszedł na emeryturę jeszcze przed "pięćdziesiątką".
Do grupy zawodów, których pracownicy mogą starać się o wcześniejszą emeryturę zaliczają się również chociażby sędziowie i prokuratorzy, których wiek emerytalny jest niższy o 5 lat. W wypadku kobiet przepracować trzeba jednak 25 lat w zawodzie, a panowie muszą mieć 30 lat stażu pracy.
Pracownicy PKP lub spółek zależnych także mogą wcześniej przejść na emeryturę - kobiety w wieku 55 lat, ale z udokumentowanym 20-letnim stażem pracy, a mężczyźni w wieku 60 lat z 25 letnim stażem pracy. Trzeba jednak 15 lat przepracować jako kolejarz.
Przemysław Terlecki
