Dożył 65 lat i ZUS dał mu emeryturę. Teraz na bułkę odkłada 3 miesiące
ZUS wypłaca emeryturę mężczyznom po ukończeniu 65 lat, a kobietom po 60. roku życia. W tym wieku osiągany jest powszechny wiek emerytalny. Sam dożycie wieku emerytalnego nie oznacza, że otrzymamy świadczenie równe minimalnej emeryturze. Mikroemerytury i groszowe wypłaty to realny problem.
- 65-latek z Podlasia to jeden z niemal 400 tys. emerytów otrzymujących mikroemerytury, czyli świadczenia niższe od emerytury minimalnej.
- Grupa emerytów pobierających mikroświadczenia wciąż rośnie. Od 2012 roku ich liczba wzrosła dziesięciokrotnie.
- Najbardziej może niepokoić sytuacja emerytów, których świadczenie wynosi kilka groszy. Jest tak w wypadku pewnego 65-latka z Podlasia.
Emerytura nie dla każdego jest szansą na godną starość. System jest bowiem tak skonstruowany, że można dostać znacznie mniej niż minimum. Emerytura minimalna od 1 marca wynosi 1780,96 zł brutto i wzrosła, ale tak samo rośnie liczba osób pobierających mikroemerytury.
Mikroemerytury są bardzo nierówne - jedni seniorzy dostają niewiele mniej od emerytury minimalnej, ale są i tacy, których świadczenie nie przekracza 1 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ujawnił, że najniższa emerytura w kwocie 1 grosz należy do 63-latki. Kobieta przez całe życie pracowała tylko 1 dzień na umowie zlecenie. Zgromadziła tylko 2,98 zł kapitału emerytalnego.
65-latek z Podlasia wspomniany w tytule ma niewiele lepiej. Mężczyzna osiągnął wiek emerytalny, przeszedł na emeryturę, teraz dostaje z ZUS 13 groszy co miesiąc. Na taką mikroemeryturę pracował 26 dni na umowie cywilnoprawnej. Za 13 groszy nie jest w stanie nic kupić. Nawet na najtańszą bułkę kajzerkę za 30 groszy musi odkładać 3 miesiące.
Mikroemerytury biorą się z dwóch rzeczy: z niedostatecznego czasu odkładania składek na konto emerytalne oraz z przyzwolenia systemu na pobieranie świadczeń poniżej minimalnych. ZUS wypłaca emerytury niezależnie od zebranego kapitału stąd mikroświadczenia. Tymczasem aby otrzymać emeryturę minimalną, kobieta musi osiągnąć 20 lat stażu pracy, a mężczyzna 25 lat.
Liczba mikroemerytur jest większa z roku na rok. Na koniec 2023 roku w ZUS zarejestrowanych było niemal 400 tys. emerytów z mikroemeryturą. Jedynie w dekadę między 2012 a 2022 rokiem liczba wypłacanych mikroemerytur wzrosła dziesięciokrotnie. Poniżej oficjalne dane ZUS:
- 2012 - 36 tys.
- 2013 - 48 tys.
- 2014 - 61 tys.
- 2015 - 76 tys.
- 2016 - 95,5 tys.
- 2017 - 166,5 tys.
- 2018 - 219 tys.
- 2019 - 261 tys.
- 2020 - 310 tys.
- 2021 - 337,5 tys.
- 2022 - 365 tys.
- 2023 - 397 tys.
Od lat wiadomo, że polski system emerytalny wymaga przebudowy, aby sprostać wyzwaniom nadchodzących lat. Była prezes ZUS, prof. Gertruda Uścińska w 2021 roku ostrzegała, że przeciętna emerytura sukcesywnie zmniejsza się względem średniego wynagrodzenia. W 2040 roku będzie wynosić już tylko niecałe 40 proc. wartości przeciętnej wypłaty.
- Opłacali relatywnie niewiele składek emerytalnych do ZUS, a pracowali krócej niż 20 lat w przypadku kobiet lub 25 lat w przypadku mężczyzn. Wypłacamy im emerytury w wysokości jednego grosza, ośmiu groszy, 10 złotych, ale też 200, 600 czy 1000 złotych. Bez zmiany przepisów ta grupa będzie rosła - mówiła w 2021 roku była już prezes ZUS.
Przemysław Terlecki
