IKE, czyli wyższa emerytura?

Dlaczego IKE?

Samodzielne, dodatkowe oszczędzanie na emeryturę jest koniecznością. Mówi się o tym coraz częściej, coraz więcej osób zdaje sobie z tego sprawę. Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzą indywidualne konta emerytalne (IKE), które zostały pomyślane jako popularna forma gromadzenia długoterminowych oszczędności - w uzupełnieniu przyszłej emerytury. IKE będą mogły być prowadzone między innymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI).

Dlaczego fundusze?

Fundusze inwestycyjne cieszą się coraz większą popularnością wśród osób oszczędzających na przyszłą emeryturę. Są one bardzo bezpieczną - od strony formalnej - formą oszczędzania. Pieniądze wpłacane do funduszu tworzą tzw. masę majątkową, która jest inwestowana w różne instrumenty rynku kapitałowego (akcje, obligacje, bony skarbowe itd. - w zależności od rodzaju funduszu). Funduszem zarządza towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI), które jest wyspecjalizowaną instytucją finansową, licencjonowaną i kontrolowaną przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG).

TFI ma obowiązek zatrudniać doradców inwestycyjnych, którzy także muszą posiadać odpowiednią licencję KPWiG. Zadaniem tych osób jest śledzenie informacji dotyczących gospodarki, poszczególnych sektorów i przedsiębiorstw, analizowanie trendów i rekomendacji. Na tej podstawie podejmują oni decyzje inwestycyjne, polegające na wyborze odpowiednich papierów wartościowych do portfela funduszu. Ich zadaniem jest taki dobór składników portfela, aby przynieść klientom możliwie najwyższy zysk - wyższy, niż mogliby osiągnąć inwestując samemu.

Każdy fundusz ma osobowość prawną, musi posiadać statut, w którym szczegółowo określone są zasady polityki inwestycyjnej, czy limity ponoszonych kosztów.

Każdy fundusz ma obowiązek publikowania szczegółowych sprawozdań finansowych. Naturalnie TFI - jako podmiot zarządzający produktami inwestycyjnymi - pobiera opłaty. Ich maksymalna wysokość musi być podana w statucie funduszu. Ze względu na fakt, że TFI pobierają opłatę wg stałej stawki liczonej od wysokości aktywów, ich interes jest zbieżny z interesem klientów. Po prostu - im wyższe aktywa, tym TFI więcej zarabia. Ażeby aktywa rosły, wyniki muszą być jak najlepsze - to bowiem zachęca klientów.

Co zaproponują TFI?

Część działających na polskim rynku towarzystw funduszy inwestycyjnych ma już w swojej ofercie produkty, które po wejściu w życie ustawy o IKE będą mogły być wykorzystane na potrzeby indywidualnych kont emerytalnych. Są to tak zwane plany systematycznego oszczędzania. Polegają one na regularnym inwestowaniu w wybrany fundusz (bądź kilka funduszy), w zamian za co uczestnicy planów uzyskują zniżki w opłatach (nawet do kilkudziesięciu procent). Plany oparte mogą być na jednym bądź na kilku funduszach, z których budowany jest indywidualny portfel. Oferta poszczególnych towarzystw obejmuje wiele funduszy, o różnej polityce inwestycyjnej, różnym profilu ryzyka, słowem - dostosowanych do indywidualnych potrzeb klientów. Po wejściu w życie ustawy ta oferta z pewnością zostanie dostosowana do ostatecznego jej kształtu oraz potrzeb i oczekiwań klientów.

Jak oszczędzać?

W przypadku oszczędzania na emeryturę mamy do czynienia z oszczędnościami długoterminowymi, sięgającymi nawet 30 lat. W takim przypadku najlepszą strategią długoterminowego oszczędzania jest utrzymywanie w portfelu przez pierwszych 20-25 lat wysokiego poziomu funduszy akcyjnych, a im bliżej do przejścia na emeryturę - zwiększanie w portfelu udziału funduszy tzw. bezpiecznych - obligacyjnych i rynku pieniężnego. Takie rozwiązanie z jednej strony zoptymalizuje zyski z akcji, zaś z drugiej - zabezpieczy oszczędności przed możliwymi wahaniami cen akcji pod koniec okresu oszczędzania, a co za tym idzie - możliwym spadkiem wartości oszczędności tuż przed emeryturą. Oszczędzający na IKE w funduszach inwestycyjnych będą mieli swobodne prawo do inwestowania w różne typy funduszy oferowanych przez jedno towarzystwo. Zatem każdy będzie mógł wybrać optymalną strategię inwestycji.

Kto powinien oszczędzać na emeryturę na indywidualnych kontach emerytalnych?
- osoba zapobiegliwa, dążąca do zabezpieczenia swojej przyszłości po przejściu na emeryturę,
- osoba chcąca uzyskać jak najwyższe świadczenia emerytalne w przyszłości,
- osoba zainteresowana efektywnym i przejrzystym pomnażaniem inwestowanych środków.

Dlaczego warto oszczędzać na emeryturę na indywidualnych kontach emerytalnych opartych na funduszu inwestycyjnym?
- emerytura tylko z I i II filaru będzie znacznie niższa niż pensja - wyniesie między 30 a 60 proc. ostatniej pensji,
- fundusz inwestycyjny efektywnie inwestuje powierzone środki (zgodnie z polityką inwestycyjną zapisaną w statucie) przy jednoczesnym przestrzeganiu zasady ograniczania ryzyka inwestycyjnego i precyzyjnie określonych limitach inwestycyjnych,
- funduszem zarządzają specjaliści znający się na rynku finansowym - licencjonowani doradcy inwestycyjni,
- fundusz pobiera niskie prowizje, a więc inwestuje prawie całą powierzoną kwotę,
- fundusz ma obowiązek określenia rodzaju i limitu ponoszonych kosztów,
- fundusz regularnie wycenia i publikuje wartość jednostki uczestnictwa m.in. w prasie codziennej, a więc wartość inwestycji jest znana w każdym momencie,
- fundusz ma obowiązek regularnie publikować zaudytowane sprawozdania finansowe, które są publicznie dostępne,
- istnieje bardzo szeroka gama funduszy, zatem każdy ma możliwość wyboru funduszu najlepiej dostosowanego do swoich potrzeb.

dr hab. Andrzej Dorosz
Artykuł ukazał się w 5. numerze biuletynu Stowarzyszenia TFI