Stanowisko Zarządu IGTE w sprawie zasad finansowania KNUiFE
PTE od dawna postulowały dokonanie zmian prawnych i organizacyjnych, prowadzących do zmniejszenia kosztów systemowych, jakie muszą ponosić zarówno Towarzystwa zarządzające OFE jak i członkowie tych funduszy. Mechanizmy rynkowe pozwoliłyby wówczas obniżyć w przewidywalnej perspektywie opłaty pobierane od składek w OFE i zwiększyć finansową efektywności drugiego filaru.
Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych już w połowie ubiegłego roku dokonała analizy tych kosztów i oceniła, że można je obniżyć o co najmniej 57% bez szkody dla bezpieczeństwa uczestników drugiego filaru. Na tej podstawie Izba przygotowała propozycje zmian ustawowych, które zostały przekazane odpowiednim organom rządowym.
Z wprowadzeniem zmian w organizacji i funkcjonowaniu instytucji nadzorującej fundusze emerytalne, Izba wiązała nadzieję na realne zmniejszenie części kosztów systemowych. Tymczasem przyjęte rozwiązania ustawowe oraz proponowana przez Ministerstwo Finansów wysokość i sposób obliczania wpłat Towarzystw Emerytalnych na pokrycie kosztów nadzoru kilkukrotnie zwiększają obciążenia PTE z tego tytułu.
Jest to już trzeci przykład decyzji powiększających koszty systemowe, po podniesieniu opłat na ZUS do 0,8% i wprowadzeniu listów poleconych w korespondencji z członkami funduszy. Tym razem, zamiast dotychczasowego górnego pułapu opłat wnoszonych przez Towarzystwa na rzecz Nadzoru w wysokości 0,02% wartości składek wpłacanych do Otwartych Funduszy Emerytalnych, wprowadzono pułap 0,14% oraz dodatkowo 0,01% na koszty funkcjonowania Rzecznika Ubezpieczonych.
Co więcej, nowe regulacje prawne nie zawierają żadnego mechanizmu, który skłaniałby Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych oraz Rzecznika Ubezpieczonych do zmniejszania kosztów ich funkcjonowania. Jest więc wysoce prawdopodobne, że obie instytucje dążyć będą do wykorzystania całości ustawowo określonych limitów. Przyjęte rozwiązanie zapewnia im w następnych latach możliwość stałego powiększania budżetów, niezależnie od kondycji finansowej państwa, sytuacji gospodarczej kraju i efektów jakie w związku z tym będzie uzyskiwał drugi filar systemu emerytalnego. Podkreślenia wymaga fakt, że mimo iż nadzorowani w pełni pokrywają koszty nadzoru, regulacje prawne nie przewidziały żadnych możliwości udziału Towarzystw w działalności Komisji Nadzoru, choćby w charakterze obserwatora, co w tej sytuacji byłoby racjonalne i zgodne z wieloma standardami na świecie.
Niepokój Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych budzi także fakt, że w nowych przepisach nie zdefiniowano sposobu obliczania miesięcznej składki pobieranej na rzecz nadzoru. Brak tej definicji rodzi możliwości sprzecznych interpretacji, co dotychczas z reguły powodowało skutki niekorzystne dla Towarzystw. Ponadto precyzyjnego ujęcia prawnego wymaga m.in. sprawa opłat ponoszonych przez Towarzystwa od środków wypłacanych w wyniku transferów między funduszami, dopłat związanych z nie osiągnięciem minimalnej wymaganej stopy zwrotu, konsolidacji lub likwidacji funduszy emerytalnych, zwrotu składek do ZUS oraz przekazania przez ZUS zaległych składek z lat poprzednich.
Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych ocenia, że dokonane zmiany prawne i organizacyjne, które mają usprawnić nadzór nad rynkiem emerytalnym, przyniosą znaczny wzrost kosztów systemowych, ponoszonych przez Towarzystwa. Oznaczać to będzie odsunięcie perspektywy dalszego zmniejszania opłat pobieranych od składek członków OFE. Wprowadzenie wyższych obciążeń finansowych pogarsza warunki funkcjonowania Towarzystw i nie sprzyja współpracy instytucji rynkowych z organami administracji państwowej.
