Szybciej to znaczy taniej
Usprawnienie i przyspieszenie konsolidacji towarzystw i funduszy emerytalnych jest głównym celem nowelizacji ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, przygotowanej na zlecenie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych.
Pozostałe zmiany, jak wyjaśniał Zygmunt Kostkiewicz, prezes PTE Commercial Union i zarazem prezes Izby Gospodarczej, mają chrakter porządkowy i dotyczą m.in. zasad dziedziczenia oszczędności zgromadzonych na rachunkach w OFE.
Projekt nowelizacji jest odpowiedzią na propozycje zmian w ustawie o funduszach emerytalnych przedstawione przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi. Zmiany zaproponowane przez UNFE znacznie utrudniłyby konsolidację. Nowelizacja zaproponowana przez Izbę zmierza do uproszczenia i usprawnienia przebiegu konsolidacji towarzystw i funduszy emerytalnych. Prezes Kostkiewicz zapowiedział, że jeśli projekt przygotowany na zlecenie Izby zaakcepują towarzystwa emerytalne, wówczas zostanie on przesłany ustawodawcom.
W projekcie szczegółowo zostały wyliczone sposoby jakimi może dojść do fuzji lub przejęć. Dotychczasowa ustawa przewiduje konsolidacje w wyniku: ogłoszenia upadłości Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego, cofnięcia przez UNFE zezwolenia dla PTE, połączenia dwóch PTE lub gdy towarzystwo rezygnuje z działalności.
Nowelizacja natomiast precyzuje te zapisy oraz wprowadza nowy tryb przejęcia funduszu emerytalnego, poprzez możliwość wykupienia jednego PTE przez drugie. Przy czym, nabywcą akcji towarzystwa emerytalnego, którego OFE ma być przejęte, może być tylko jedno PTE. W opinii projektodawców takie rozwiązanie ma zapobiegać konfliktom interesów. Przejmujące PTE musiałoby jednorazowo wykupić 100-procentowy pakiet akcji. Tylko bowiem jednorazowe wykupienie akcji przejmowanego PTE i aprobata całego akcjonariatu wykupywanego PTE umożliwi szybkie i bezkonfliktowe przejęcie zarządzania funduszem tego PTE - napisano w uzasadnieniu tej zmiany. Jeśli w wyniku takiego przejęcia, łączna wartość aktywów obu OFE przekraczałaby 33 proc. wartości aktywów wszystkich obecnych na rynku funduszy, to o planach zakupu całego pakietu akcji, towarzystwo przejmujące musiałoby poinformować UNFE oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Projekt dopuszcza również utworzenie nowego PTE przez dwa łączące się towarzystwa emerytalne. Obecna ustawa co prawada zezwala na połączenie dwóch PTE i stworzenie nowego, ale z powodu braku precyzyjnych zapisów w praktyce sprowadzałoby się to do wchłonięcia jednego towarzystwa przez drugie.
Obecna ustawa nie określa też jednozancznie dalszych losów towarzystwa, które rezygnuje z działalności. Nowelizacja precyzuje natomiast, że takie towarzystwo musi być rozwiązane lub zmienić przedmiot swojej działalności. Sankcją za niewywiązanie się w terminie z tych obwiązków, byłoby cofnięcie przez UNFE licencji.
Nowe przepisy przewidują także, iż w trakcie procesu konsolidacji, OFE nie mogą zawierać nowych umów członkowskich. Fundusz emerytalny, który jest przejmowany nie może być także uwzględniany w losowaniu nowych członków przeprowadzanym raz na kwartał przez ZUS. Nowych umów nie mogłyby zawierać również te PTE, którym UNFE cofnął zezwolenie.
Kolejna ważna zmiana dotyczy skrócenia terminów procedury fuzji. Zgodnie z obecnymi przepisami - konsolidacja może trwać nawet ponad rok. Towarzystwa emerytalne opowiadają się za przyspieszeniem tego procesu. Tłumaczą to dużymi kosztami związanymi z długo trwającą konsolidacją. Dlatego w nowej ustawie zaproponowano, aby UNFE zamiast trzech miesięcy na wydanie zezwolenia na fuzję, robił to w ciągu miesiąca. Zmiana statutu wchodziłaby w życie w momencie wpisania jej do rejstru OFE i w tej chwili następowałoby też przejęcie zarządzania funduszem. Według obecnych przepisów - na wejście w życie zmian w statutach trzeba czekać co najmniej 5 miesięcy, a sama procedura likwidacji przejmowanego funduszu trwa 9 miesięcy.
Projektodawcy dokładnie też określają dokumenty, na podstawie których UNFE mógłby ocenić wiarygodność finansową towarzystw uczestniczących w konsolidacji oraz to, czy planowana konsolidacja nie stanowi zagrożenia dla konkurencji na rynku OFE. Towarzystwa ubiegające się o zezwolenie UNFE na konsolidację, musiałyby zatem dostarczyć m.in. informacje o dacie bilansów funduszy - przejmowanego i przejmującego, dokumenty potwierdzające brak zaległości podatkowych, zawiadomienie o braku zastrzeżeń prezesa UOKiK do konsolidacji funduszy, a w przypadku nabycia akcji przejmowanego PTE - dokumentów potwierdzających pochodzenie wpłat pieniężnych na kapitał akcyjny. O wydaniu zezwolenia na konsolidację, UNFE miałby informować także ZUS i Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.
Projektodawcy określili również podstawy, na jakich UNFE może domówić wydania zezwolenia na konsolidację. Urząd mógłby to zrobić w przypadku np. stwierdzenia braku wiarygodności finansowej PTE uczestniczących w konsolidacji. Podstawą do odmowy mogłyby być nawet braki w dokumentach skałdanych do UNFE w celu uzyskania zezwolenia na konsolidację.
W opinii projektodawców, zaproponowane przez nich zmiany mają na celu przede wszystkim "zabezpieczenie obrotu i przejrzystości procesów konsolidacyjnych".
