Wcześniejsza emerytura w wieku 45 lat. Jest możliwość, ale niewielu korzysta
Wcześniejsza emerytura dla kogo i od kiedy? Polskie prawo od 2017 roku ustanowiło powszechny wiek emerytalny dla kobiet na pułapie 60 lat, a dla mężczyzn na poziome 65 lat. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by przejść na wcześniejszą emeryturę, jeśli spełniamy określone warunki. Zwykle te dotyczą pełnienia pracy w szczególnych okolicznościach, które mają przełożenie na zdrowie pracownika.
Wcześniejsza emerytura dla kogo w polskim prawie? Jak zakładają przepisy dotyczące wcześniejszej emerytury, ta przysługuje pracownikom, którzy wykonują swoją pracę o szczególnym charakterze lub w trudnych warunkach.
W wypadku pierwszej przesłanki mowa o zawodach, które są żywotnie istotne z punktu widzenia państwa. Chodzi tu zwykle o pracę w służbach mundurowych, jednak wyszczególnienie to dotyczy także chociażby dziennikarzy i pracowników kolei. Natomiast przesłanka dotycząca trudnych warunków pracy zwykle odnosi się do zawodów, których wykonywanie odbija się na zdrowiu pracowników - sztandarowym przykładem w tym względzie jest górnictwo.
Polskie prawodawstwo dotyczące pracy wskazuje, że "trudne warunki pracy" to takie warunki, które prowadzą do "przyspieszenia naturalnego procesu zmniejszania sił pracownika poprzez czynniki zewnętrzne". Zaliczyć do grona zawodów o trudnych warunkach możemy bezsprzecznie pracowników zakładów chemicznych, zatrudnionych w hutach oraz oczywiście górników.
Osoby wykonujące prace hutnika lub pracownika zakładów chemicznych po 15 latach pracy w trudnych warunkach mogą starać się o obniżenie wieku emerytalnego o 5 lat. W tym wypadku kobiety przechodzić mogą na świadczenie emerytalne już w wieku 55 lat, a mężczyźni w wieku 60 lat. Na wcześniejszą emeryturę liczyć mogą także ratownicy górscy, którzy przepracowali przynajmniej 10 lat w zawodzie. Jeśli staż został zaliczony, kobiety mogą przechodzić na emeryturę już wieku 50 lat, a mężczyźni w wieku 55 lat, co oznacza, że praca ratownika górskiego obniża więc wiek emerytalny o 10 lat.
Najszybciej jednak na emeryturę przejść mogą górnicy. W ich wypadku, aby otrzymać możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę, należy przynajmniej 5 lat stale przepracować pod ziemią i móc udokumentować to. Wówczas kobiety mogą przechodzić na emeryturę już po 20 latach pracy, a mężczyźni po 25 latach. Oznacza to, że jeśli mężczyzna zaczął pracę w górnictwie w wieku 20 lat, przepracował 25 lat z czego 5 lat pod ziemią, może przejść na emeryturę już w wieku 45 lat.
W gronie zawodów, które wykonują pracę o szczególnym charakterze, zwykle wymienia się pracowników "mundurówki". Szczególnym przykładem są tutaj policjanci, strażacy oraz żołnierze, którzy jeszcze przed 2013 rokiem mogli starać się o wcześniejszą emeryturę już nawet po 15 latach pracy.
Obecnie jednak od dekady obowiązuje inne prawo dla pracowników zatrudnionych w zawodach o szczególnym charakterze, jak wspomniani pracownicy policji, straży pożarnej oraz wojska. Teraz muszą mieć przepracowanych 25 lat bez względu na wiek, by starać się o przejście na wcześniejszą emeryturę. Jeśli zaczną pracę odpowiednio szybko, mogą przejść na emeryturę jeszcze przed 50. urodzinami.
Pewnym zaskoczeniem może być fakt, że do grona pracowników, których praca uważana jest za taką o szczególnym charakterze, zaliczani są również pracownicy kolei oraz dziennikarze. W grono tej grupy zaliczają się także sędziowie i prokuratorzy. Pracownicy tych czterech zawodów również mają prawo do skorzystania ze wcześniejszej emerytury.
Aby sędzia lub prokurator przeszedł na wcześniejszą emeryturę musi przepracować określony staż pracy. W przypadku kobiet mowa o 25 latach aktywności zawodowej, a panowie zobowiązani są pracować przynajmniej 30 lat. Wówczas mogą przejść 5 lat wcześniej na emeryturę.
Również pracownicy PKP i spółek zależnych mogą przejść na wcześniejszą emeryturę. W wieku 55 lat mogą to zrobić kobiety, ale z udokumentowanym 20-letnim stażem pracy, a mężczyźni w wieku 60 lat z 25 letnim stażem pracy. W obu wypadkach trzeba jednak przepracować co najmniej 15 lat jako kolejarz.
Pewną ciekawostką jest fakt, że o wcześniejszą emeryturę mogą starać się również dziennikarze. Zawód ten również uważany jest za pracę o szczególnym charakterze, dlatego przynajmniej 15 lat zatrudnienia jako dziennikarz otwiera nam drogę do przejścia na wcześniejszą emeryturę. W wypadku pań ten staż pracy pozwala zakończyć aktywność zawodową w wieku 55 lat, a w wypadku panów w wieku 60 lat. Obostrzeniem w tym wypadku jest jednak pozostawanie zatrudnionym przez wspomniany okres 15 lat w redakcji, która objęta jest układem zbiorowym pracy dziennikarzy.
Przemysław Terlecki