1 proc. rewolucja w darowiznach

Zgodnie z założeniami zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, które zostały już zaakceptowane przez rząd i są po pierwszym czytaniu w Sejmie, od 2007 roku przekazywaniem 1 proc. podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego zajmowałyby się urzędy skarbowe.

Prawo do przekazania 1 proc. podatku zyskaliby ci podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie 19-proc. PIT, oraz ci, którzy uzyskują dochody z kapitałów pieniężnych. To ważne zmiany. Z jednej strony uproszczona zostanie procedura przekazywania tej darowizny, z drugiej zaś - poszerzony zostanie krąg osób, którym wspieranie organizacji charytatywnych opłacałoby się podatkowo.

Jednak przekazywanie 1 proc. w odniesieniu do zeznań podatkowych składanych za 2006 rok odbywałoby się jeszcze na dotychczasowych zasadach. Urząd miałby przekazywać darowiznę dopiero w rozliczeniu za 2007 rok, mimo że nowe przepisy znajdą się w ustawie o PIT już 1 stycznia 2007 r.
Nowy sposób przekazywania części podatku nie jest pomysłem polskim. Zasady, jakie miałyby obowiązywać w Polsce, zostały zaczerpnięte z wzorców węgierskich.

Urząd wpłaci pieniądze

Z założeń projektu zmian w ustawie o PIT oraz niektórych innych ustaw wynika, że urząd skarbowy, na wniosek podatnika, przekaże na rzecz jednej organizacji pożytku publicznego - wybranej przez podatnika - kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego wynikającego z zeznania podatkowego. Kwota ta zostanie zaokrąglona do pełnych dziesiątek groszy w dół. Podatnicy będą określać w zeznaniu, jaką organizację wybrali poprzez podanie jej nazwy, numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numeru rachunku bankowego. Dziś, aby podatnik mógł zmniejszyć swój podatek o 1 proc., musi najpierw sam dokonać wpłaty na rachunek bankowy wybranej organizacji, a dopiero potem zmniejszyć podatek w zeznaniu rocznym.

Tylko jedna organizacja

Przekazania kwoty 1 proc. podatku na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego - po pomniejszeniu o koszty przelewu bankowego - będzie dokonywał urząd skarbowy właściwy miejscowo dla złożenia zeznania podatkowego. 1 proc. naszego podatku urząd przekaże w ciągu trzech miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego. Trzeba będzie jednak pamiętać, że fiskus przekaże 1 proc. podatku tylko w sytuacji, gdy podatnik złoży roczne zeznanie PIT w ustawowym terminie. Gdy się spóźni, wsparcie organizacji pożytku publicznego nie będzie możliwe.

Ponadto podatnik w zeznaniu będzie miał prawo wskazać tylko jedną organizację, na konto której będzie chciał przekazać 1 proc. podatku. Zdaniem Ministerstwa Finansów pozwoli to uniknąć sytuacji, w której 1 proc. podatku wynoszący np. 10 zł byłby przez urząd skarbowy przekazywany po 1 zł na rzecz 10 organizacji wskazanych przez podatnika.

Trzeba przyznać, że zmiany te będą korzystne dla podatników. Będą też kosztowne dla budżetu państwa. Według szacunków resortu finansów w 2008 roku (z zeznań za 2007 rok) dochody budżetowe zmniejszą się o 250 mln zł.

Unia wspiera potrzebujących

Z danych zebranych przez ekspertów CMS Cameron McKenna wynika, że nie tylko Polska wspiera organizacje charytatywne poprzez przekazywanie im części podatków. Przykładowo w Holandii osoby fizyczne mogą odliczyć od dochodu darowizny na instytucje kościelne, charytatywne, kulturalne i naukowe w wysokości od 1 do 10 proc. dochodu podatnika.

Na Słowacji osoby fizyczne mogą wskazać w rocznej deklaracji podatkowej instytucję charytatywną, której władze skarbowe przekażą 2 proc. podatku. Natomiast niemiecki system podatkowy pozwala na odliczenie od dochodu darowizn, do wartości nie wyższej niż 5 proc. dochodu.

Ewa Matyszewska

OPINIE

Arkadiusz Michaliszyn prawnik z CMS Cameron McKenna

Odpis podatkowy dla wydatków charytatywnych jest powszechnym zjawiskiem w legislacjach europejskich. Poziom odliczenia nie przekracza kilku procent dochodu i zwykle zależy od spełnienia dodatkowych warunków. Obowiązujący w Polsce system 1-proc. odliczenia na rzecz organizacji pożytku publicznego istnieje od początku 2004 roku. Za 2004 rok podatnicy przekazali na konto tych instytucji ok. 41 mln zł, a przynajmniej tyle odliczyli od podatku. Należy przypuszczać, że w roku 2005 kwota odliczeń była wyższa.

Andrzej Pośniak prawnik z CMS Cameron McKenna

Proponowane przez rząd zmiany, polegające m.in. na rozszerzeniu możliwości przekazania 1 proc. podatku na podatników stosujących podatek liniowy, oraz uproszczeniu formalności związanych z rozliczeniem przekazanej kwoty podatku, są godne pochwały. Już na poziomie podatnika dokonywane jest rozdysponowanie 1 proc. części dochodów Skarbu Państwa, i to w efektywny sposób, gdyż każdy może wesprzeć wybraną przez siebie, a nie wskazaną odgórnie, organizację.