W przypadku umowy sprzedaży, obowiązek podatkowy ciąży na kupującym. Kwestie te zostały uregulowane w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (t.j. Dz.U. 2010 r., Nr 101 poz. 649 - dalej jako "ustawa o PCC").
Z podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) osoby fizyczne stykają się najczęściej przy okazji zakupu nieruchomości lub samochodu. Jednak opodatkowaniu podlegają również drobne transakcje zawierane poprzez portale aukcyjne. Od tej zasady ustawodawca wprowadził istotny wyjątek, wyłączając z opodatkowania rzeczy ruchome, których wartość rynkowa, a tym samym podstawa opodatkowania, nie przekracza 1000 zł. W związku z powyższym nabycie za pośrednictwem Internetu przedmiotów o wartości poniżej 1000 zł nie będzie rodziło żadnych skutków podatkowych dla kupującego.
Warto zauważyć, że określając podstawę opodatkowania bierzemy pod uwagę wartość pojedynczej transakcji, bez względu na to, ile przedmiotów obejmuje. Jeżeli więc w ramach jednej umowy dokonamy zakupu kilka przedmiotów o wartości łącznie przekraczającej 1000 zł, spowoduje to powstanie obowiązku zapłaty podatku PCC.
Trzeba podkreślić jednocześnie, iż wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy sprzedaży ma miejsce w sytuacji, gdy z tytułu dokonania transakcji przynajmniej jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem VAT, nawet gdy jest z tego podatku zwolniona. Przed zakupem warto więc dowiedzieć się, czy sprzedawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Również zakupy na zagranicznych aukcjach będą podlegać opodatkowaniu. Kwestia ta, do tej pory budząca wątpliwości, została rozstrzygnięta w interpretacji Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2012 r. (znak PL/LM/830/15/BNJ/12/79). Zgodnie z art. 1 ust.4 ustawy o PCC sprzedaż zostanie opodatkowana, jeżeli nabywca ma miejsce zamieszkania w Polsce oraz czynność cywilnoprawna została tu dokonana, nawet jeśli przedmiot umowy w momencie jej zawarcia znajdował się za granicą. Zgodnie z art. 70 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93) w wypadku zakupu przez Internet umowę uważa się za zawartą w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę. Jeśli kupującym na zagranicznej aukcji jest osoba fizyczna zamieszkała na terytorium RP, umowę uważa się za zawartą w Polsce. W konsekwencji, kupujący będzie zobowiązany do odprowadzenia należnego podatku od czynności cywilnoprawnych.
Celem dopełnienia odpowiednich formalności powinien on w ciągu 14 dni od daty zakupu, bez jakiegokolwiek wezwania ze strony organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC - 3) oraz obliczyć i wpłacić należną kwotę podatku. Przy umowie sprzedaży rzeczy ruchomych stawka podatku wynosi 2 proc. Jeśli natomiast przedmiotem umowy są prawa majątkowych (np. oprogramowanie) jest ona niższa i wynosi 1 proc. Warto w tym miejscu podkreślić, że podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa. W przypadku zakupu na aukcji internetowej może się wydarzyć, iż wylicytowana cena znacząco różni się od wartości rynkowej. W tej sytuacji podatnik powinien sam oszacować taką wartość. Jeżeli jednak nie będzie ona, według oceny organu podatkowego, odpowiadać wartości rynkowej, podatnik zostanie wezwany do jej odpowiedniej zmiany. W wezwaniu tym organ podatkowy wskaże wartość według własnej, wstępnej oceny. Brak reakcji na powyższe wezwanie lub ponowne podanie wartości nieodpowiadającej wartości rynkowej spowoduje ustalenie wartości przedmiotu dokonanej transakcji przez organ podatkowy.
Podsumowując warto podkreślić, iż brak świadomości dotyczącej powstawania obowiązku podatkowego nie zwalnia z konieczności zapłaty należnego świadczenia. Dotyczy to również obowiązku na gruncie PCC w związku dokonaniem zakupu na aukcji internetowej. Trzeba pamiętać, że jeżeli kupujący nie zgłosi dokonania czynności objętej podatkiem, naraża się na odpowiedzialność karną skarbową za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.
Marcin Parulski
Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
