Bezpieczne nabycie auta z drugiej ręki

Istnieją jednak sposoby na znaczne ograniczenie ryzyka nabycia pojazdu obciążonego zastawem, o niewiadomym pochodzeniu czy w kiepskim stanie technicznym.

Zastaw rejestrowy nie zawsze w dowodzie

Zastaw rejestrowy jest dość często stosowaną przez banki formą zabezpieczenia spłaty kredytów udzielanych na zakup pojazdu. Fakt ten winien być odnotowany w dowodzie rejestracyjnym. Nierzadko jednak właściciele obciążonych w ten sposób samochodów nie dopełniają tego rodzaju formalności. Nie ma to jednak wpływu na dalsze istnienie zastawu rejestrowego. Pojazd jest bowiem zastawiony od chwili wpisu do rejestru zastawów i w zasadzie nikt nie może od tego dnia zasłaniać się nieznajomością danych ujawnionych w rejestrze.

W przypadku jednak nabycia pojazdu obciążonego zastawem rejestrowym, w którego dowodzie nie widniała adnotacja o tym, kupujący będzie mógł skorzystać z przysługujących mu uprawnień z tytułu wad prawnych sprzedanej rzeczy i np. odstąpić od umowy. Co innego, gdy sprzedawca przed transakcją poinformował kupującego o istnieniu omawianego zabezpieczenia.

Bardziej ostrożnym radzimy jednak sprawdzenie wpisów w rejestrze zastawów. W tym celu należy złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o wpisie podmiotu jako zastawcy określonego przedmiotu w rejestrze zastawów (na formularzu DW-2) w Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych lub w jednej z ekspozytur Centralnej Informacji, które znajdują się w niektórych Sądach Rejonowych, posiadających Wydział Gospodarczy - Rejestr Zastawów. Wydanie zaświadczenia kosztuje 20 zł.

Więcej informacji na temat sprawdzania danych w rejestrze zastawów można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości: www.ms.gov.pl (zakładka "Rejestry i ewidencje", a następnie "Rejestr Zastawów").

Sprawdź rejestr zastawów skarbowych

Jeśli sprzedawca auta ma zaległości podatkowe, nie można wykluczyć, że jego auto zostało obciążone zastawem skarbowym. Podobnie jak każdy inny zastaw, obciążenie to - do momentu jego wygaśnięcia - jest skuteczne względem każdorazowego właściciela danej rzeczy. O dokonaniu wpisu zastawu skarbowego urząd skarbowy zawiadamia podatnika. Ten jednak, skoro ma zamiar wyzbyć się posiadanego auta, rzadko decyduje się na przekazanie tak niekorzystnej informacji potencjalnemu nabywcy. Tym samym ryzykuje odpowiedzialnością za wady prawne przedmiotu sprzedaży.

Z pozycji kupującego lepiej oczywiście unikać tego rodzaju problematycznych sytuacji. Może się bowiem okazać, że zastawiony samochód zostanie odebrany kupującemu i sprzedany w postępowaniu egzekucyjnym, zaś jego poprzedni właściciel będzie niewypłacalny, w związku z czym odzyskanie ceny stanie pod dużym znakiem zapytania.

Aby przekonać się co do istnienia bądź nieistnienia zastawu skarbowego, należy uzyskać wypis z Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych. W centralnym rejestrze przechowywane są informacje o wszystkich ustanowionych zastawach skarbowych na terenie całego kraju. Jeżeli wypis ma dotyczyć samochodu, należy podać markę, numer rejestracyjny, numer silnika i podwozia samochodu, a także dane właściciela pojazdu oraz wnioskodawcy.

Wnioski można składać faksem pod nr (022) 694 54 88 lub osobiście bądź listownie na adres: Ministerstwo Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa. Opłata za wypis z CRZS wynosi 50 zł i należy ją wpłacić przelewem na konto Ministerstwa Finansów, Biuro Dyrektora Generalnego, NBP O/W-wa 10101010100038252231000000.

Tańszy byłby wypis z rejestru zastawów skarbowych prowadzonego przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego (20 zł), jednak nie daje on pewności, że pojazd nie figuruje w rejestrze innego organu podatkowego.

Ewidencja pojazdów

Legalność pochodzenia nabywanego z drugiej ręki pojazdu można sprawdzić na Policji, która ma dostęp do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Jest to system informatyczny obejmujący centralną bazę danych gromadzącą dane i informacje o pojazdach, ich właścicielach i posiadaczach oraz osobach posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami. W ewidencji pojazdów odnotowywane są również takie zdarzenia, jak:

- kradzież pojazdu oraz jego odnalezienie,

- zatrzymanie dowodu rejestracyjnego albo pozwolenia czasowego.

W przyszłości każdy ma mieć dostęp on-line do tej bazy danych. Trwają prace nad stosownym projektem zmian w przepisach w tym zakresie.

Obecnie jednak możliwości weryfikacji informacji dotyczących nabywanego pojazdu i jego właściciela na własną rękę (bez pomocy Policji) są ograniczone, choć nie jest to niemożliwe. Przykładowo, przy zastosowaniu aplikacji VIN Checker dostępnej na stronie www.autobaza.pl można zdekodować informacje zawarte w numerze identyfikacyjnym nadwozia pojazdu, określanego powszechnie nazwą VIN (Vehicle Identification Number). Oznaczenie to zostaje jednocześnie sprawdzone w niektórych bazach pojazdów skradzionych. W wersji niekomercyjnej zdekodowanie tego numeru będzie jednak uboższe o kilka dość istotnych informacji, w tym rok i miesiąc produkcji czy wynik kontroli poprawności zakresu numeru seryjnego.

Na tej samej witrynie można również ustalić dane teleadresowe właściwego wydziału komunikacji, w ewidencji którego winny znajdować się szczegółowe dane o pojeździe oznakowanym danym numerem rejestracyjnym.

Inne zabiegi

Sprawdzenie numeru VIN widniejącego w dowodzie rejestracyjnym nic jednak nie daje, jeżeli ten nie zgadza się z jego fizycznym odpowiednikiem występującym na nadwoziu (ramie) pojazdu oraz na tabliczce znamionowej. Fachowej weryfikacji oznaczeń warto dokonać w serwisie lub stacji diagnostycznej, gdzie przy okazji można zlecić kontrolę stanu technicznego używanego samochodu, w tym usytuowanie punktów kontrolnych pojazdu i warstwę lakieru.

Nie mniej ważne od sprawdzenia samochodu jest ustalenie prawdziwej tożsamości sprzedawcy. W tym celu należy poprosić o okazanie dowodu osobistego oraz drugiego dokumentu ze zdjęciem (np. paszportu, prawa jazdy).

Przydadzą się również wszelkie dokumenty świadczące o pochodzeniu i dotychczasowym użytkowaniu pojazdu, w tym poprzednie umowy kupna-sprzedaży, faktury, książka serwisowa.

autor: Tomasz Konieczny - Gazeta Podatkowa Nr 494 z dnia 2008-10-02